Ze zijn nog bemoeizuchtiger dan helikoptermoeders- en vaders: de bulldozer-ouders. Ze plaveien eigenhandig de weg naar het succes voor hun kroost en ruimen elke hindernis uit de weg. Maar of het kind daar zelf mee gebaat is?
Een bulldozer ploetert vooruit om elk mogelijk obstakel uit de weg te ruimen. Een bulldozerouder doet dat ook voor zijn of haar kinderen, zodat zoon- of dochterlief zich nooit gefaald of gefrustreerd hoeft te voelen. Voor een slechte toets wil de bulldozerouder een rechtzetting, tijdens een mondeling examen wacht de bulldozerouder op de gang, en na een mislukte sollicitatie krijgt de werkgever een boze mail in zijn richting.
In de Verenigde Staten kennen ze de ‘snowplow parent’ inmiddels als de ouder die de wet al eens breekt. Onder meer Desperate Housewives-actrice Felicity Huffman en Full House-ster Lori Loughlin zijn verwikkeld in een juridisch schandaal omdat ze 15.000 dollar (ruim 13.000 euro) zouden hebben betaald om kindlief betere SAT-scores toe te kennen. Daarmee konden ze toegelaten worden in een gerenommeerde universiteit. Zeker 50 welgestelde ouders wacht nu een gelijkaardige rechtszaak omdat ze Amerikaanse universiteiten hebben omgekocht. Experts hebben er een nieuwe term voor in het leven geroepen. De ‘snowplow parent’, ofwel de bulldozer, die alle mogelijke onheil voor hun kroost eigenhandig wegruimt.
Het lijkt de overtreffende trap van de al wat langer surveillerende helikopterouders, die hun kinderen continu in de gaten hielden om hen van misstappen te behoeden. “Voor mij zijn het allemaal nieuwe namen voor eenzelfde fenomeen”, zegt ontwikkelingspsycholoog Bart Soenens (UGent). De ‘curling parent’ borstelde het kind al perfect naar het midden van de ijsbaan, de ‘drone parent’ ging nog iets sneller dan de helikopterouder. Maar what’s in a name geldt ook hier: “Een overbeschermende opvoeding heeft wel degelijk nefaste gevolgen voor het kind”, zegt Soenens. “Je ziet vaker angsten, hulpeloosheid of twijfels over het eigen kunnen bij die kinderen op latere leeftijd.”
Overbescherming is dikwijls gegrond op de eigen angsten van de ouder, weet Soenens. “De wereld is erg complex geworden, falen lijkt niet meer aanvaard. Ouders willen hun kind behoeden voor elke mogelijke tegenslag.” De overbezorgdheid kan ook gedreven zijn door het eigen ego. “Als het kind faalt, lijkt dat af te stralen op de eigenwaarde van de ouder.” Het omgekeerde geldt evenzeer, want succes doet de ouders blinken van trots. “Applausouders gaan hun kind op een voetstuk plaatsen en elke mogelijke negatieve feedback op anderen afschuiven. Dan is het de schuld van de leerkracht als het kind geen goede punten heeft, bijvoorbeeld.” Dat soort overbescherming houdt dan weer verband met narcisme op latere leeftijd. “De kinderen krijgen gevoelens van grandiositeit, wat uiteraard sociale gevolgen heeft.”
Middenklasser
Uit internationaal onderzoek blijkt vooral de gegoede middenklasser zich te vergapen aan helikoptergedrag. Ouders met geld en tijd kunnen hun kinderen naar allerhande hobby’s rijden en een handje helpen bij het huiswerk. Zo kan de betrokkenheid van een helikopterouder wel degelijk vruchten afwerpen op de carrière van het kind, zeggen onderzoekers Matthias Doepke en Fabrizio Zilibotti van Yale University in hun nieuw boek Love, Money and Parenting. De manier waarop is wel bepalend, want een te autoritaire helikopter werkt averechts. Soenens: “Je leert kinderen best om zelf keuzes te maken, terwijl je betrokken blijft als er iets misloopt. Suggesties geven werkt beter dan meteen zelf adviseren.”
Of de snowplow parent echt oprukt in Vlaanderen, vindt Soenens te vroeg om te zeggen. “Het is van alle tijden om een nieuwe generatie ouders met de vinger te wijzen. Overbezorgde ouders blijven een minderheid.” In een onderzoek uit 2013 vond Soenens dat de gemiddelde Vlaamse ouder 2 op 5 scoorde op een schaal van helikoptergedrag.
