Hasj, coke en pillen. Maar géén drank

Ik haat goede voornemens, maar ik hou van een goed experiment. Daarom dronk ik twee maanden geen alcohol - de ergste volksverslaving, als je het mij vraagt - maar gebruikte wel (andere) harddrugs, als ik zin had. Onderzoeksvraag: welke invloed zou dat hebben op mijn gezondheid, humeur en portemonnee?

Het begint op 1 januari 2015. Nieuwjaarsdag en ik verkeer in een delirium. De Amsterdamse club Trouw staat op het punt te sluiten, dus alle clubgangers gaan net een tandje harder dan normaal. Velen zijn euforisch, sommigen melancholisch, maar niemand wil naar huis. Ook ik ben flink van de kaart; ik heb veel gedronken en aardig wat drugs op. Ik herken mezelf niet meer als ik in de wc-spiegel kijk. Omdat ik gisteren onverwachts 800 euro heb teruggekregen van het energiebedrijf, speelt geld tijdens deze lange nacht geen rol.

Maar een dag later kijk ik op mijn bankrekening en maak de balans op. Ik heb in Trouw in 22 uur tijd liefst 164 euro aan drank uitgegeven - iets te veel gulle rondjes. Dit is naast de 90 euro die ik moest neerleggen voor het etentje en de wijn die daaraan voorafgingen. Voor een halve gram cocaïne en vier xtc-pillen was ik 'maar' 50 euro kwijt. Er circuleerde nog wel meer, al hoefde ik daarvoor niets te betalen.

Nu wil ik niet pochen over mijn drugsgebruik. Maar het ergert me al langer dat journalisten die over harddrugs schrijven, nooit durven toe te geven dat ze het zelf gebruiken. Terwijl dat nou net het perspectief kan bieden dat veel leken missen.

Volgens onderzoeken gebruikt ongeveer de helft van alle clubbezoekers xtc. Ik denk eerder dat het zo'n 80-90 procent is. Praktisch iedereen die ik ken tussen de 20 en 45 jaar, gebruikt wel eens wat: artsen, docenten, veel journalisten - en ja, ook jonge ouders. Iedereen heeft wel 'een nummertje' voor pillen en/of coke.

In Trouw heb ik al met al dus zo'n 200 euro aan drank uitgegeven. Terwijl het me al lang niet meer smaakt. Ook word ik snel dik van drank, dus ik voel me na het feest nogal opgeblazen - pizza in mijn hand, Netflix op de achtergrond. Bovendien haalt drank het slechtste in mij naar boven: als ik dronken ben ga ik vaak ruzie zoeken of met voorwerpen smijten.

Na een paar lijntjes coke heb ik juist de beste, openhartigste gesprekken. En van xtc en mdma word ik pas echt de leukste versie van mezelf. Ik ben vrolijk, ongeremd, complimenteer iedereen om me heen, voel elke biep en beat van een nummer door mijn aderen stromen en erger me nergens meer aan. Ik ben van nature een piekeraar, een controlfreak en zeer ongeduldig. Soms wil ik die molen even stopzetten. Niets laat mij me dan zo ontspannen als een goede pil. Ik kan letterlijk mijn hoofd even uitzetten en mijn gevoelens alle ruimte geven. Wat is het leven toch prachtig, denk ik dan. En dat voor 5 euro per pil.

De rekensom is dus snel gemaakt; de grote drooglegging kan beginnen.

Het begint stroef. Grootste probleem: ik slaap slecht. Als je elke avond twee à drie wijntjes drinkt bij het eten, word je vanzelf lekker rozig. Nu zit ik om twaalf uur 's avonds nog klaarwakker voor de tv. Een week lang lig ik te woelen en word gebroken wakker. Ontwenningsverschijnselen? Onderzoek laat zien dat ex-alcoholisten in de maanden na het afkicken moeilijk in slaap komen, ook al zorgt alcohol er paradoxaal genoeg ook voor dat je slechter slaapt. Maar het ongemak neemt af. Na de eerste dagen ga ik juist beter slapen. De smaak van bier of wijn mis ik niet en ik ga ook niet meer roken ter compensatie (nog steeds eentje per dag, of minder).

Na een week of twee komt de echte rush. Ik ben fanatieker gaan sporten - fitness en yoga, soms wel vier keer per week. Ik val in korte tijd een paar kilo af. Dat komt natuurlijk door de beweging, maar ook door het gebrek aan vloeibare calorieën. Ook eet ik geen vette troep meer, ik heb immers geen katers die ik moet verhelpen. Daarnaast hoor ik van vrienden die ik een tijdje niet heb gezien: hé, wat zie jij er fris uit! Verrek, als ik mezelf daarna in de spiegel bestudeer, lijkt het inderdaad of mijn gezicht iets meer kleur heeft, mijn huid oogt strakker. Ik voel me ook alert, fit, zelfverzekerd en verschrikkelijk zen.

Maar dan de echte test: hoe bevalt uitgaan zonder alcohol? Ik ga eerst eten met vrienden. Zij aan de wijn, ik aan de thee - geen probleem. Daarna wordt er wat coke besteld voor we naar een net geopende club gaan. Het is een bekend ritueel: coke is namelijk effectief om het inkakmoment na zware pasta en rode wijn op te heffen. Maar een lijntje op een nuchtere maag valt bij mij niet goed. Ik word opgefokt en wil zo snel mogelijk de club in - Jezus, wat is het koud buiten. Ik draai bij als ik een pil neem op de dansvloer, dan is het juist heerlijk dat de roes van alcohol niet de rest vertroebelt; ik ben high én scherp.

undefined

Geen koppijn

Nog een nieuwe ervaring: de volgende dag voel ik me prima. Ik ben er best trots op dat ik de drank heb weerstaan en ik heb bovendien geen koppijn. Ik ga zelfs sporten. De bekende dinsdagdip na het gebruik van xtc is ook minder dan normaal. Enthousiast vertel ik mijn vrienden dat ik het licht heb gezien - nooit meer drinken, moeten jullie ook doen! En het is ook goed voor de portemonnee: ik kan weer uitgaan op een tientje, want ik geef geen rondjes meer.

Net wanneer dit experiment als een nieuwe levensstijl begint te voelen, dringen de nadelen zich op. Sporten geeft het lichaam een fijne dosis endorfine, maar dat is toch niet hetzelfde als de ontlading van een ijskoud biertje na een vermoeiende werkdag. Ik begin het als een last te ervaren om steeds maar 'aan te staan'; ik wil mijn brein wat rust geven. Als alcohol geen optie is, wat dan? Ik ga niet thuis alleen op de bank een zakje mdma leeglikken.

Daarom ga ik blowen, wat ik normaal zelden doe. Het lucht op om een nieuwe uitlaatklep te hebben. Ik loop van een vriendin stoned naar huis en voel de opvallend zachte winterwind mijn wangen strelen. En man, wat zijn die grachten mooi verlicht! Dagen later rook ik thuis een halve joint, zet Chet Faker op en sta een uur onder de douche te dansen.

Maar in de weken daarna word ik steeds waziger van de hasj. Als vrienden me verhalen vertellen, heb ik de indruk dat ze steeds van taal wisselen en ik volg er maar weinig van. En als ik tijdens een eenzame vreetkick een hele bak chocolademousse leeg eet, voel ik me daarna vies.

Dus terug naar de strategie van niet drinken en soms een pilletje of mdma - een stuk beter voor mijn longen én de lijn. Dit patroon kan ik makkelijk volhouden. Maar nu is het mijn omgeving die moeilijk doet. Alcohol is zo'n wezenlijk onderdeel van ons sociale leven, dat elke niet-drinker erbuiten valt en dus de onderlinge cohesie verstoort. Als ik tijdens een verjaardagsborrel in een café content aan een ginger ale sta te nippen, krijst een vriend ineens: 'Ik heb geen zin meer om fris voor je te bestellen!' Ik moet weer 'gezellig' meedoen. Ben ik echt zo saai zonder drank?

Het wordt ook vermoeiend om me bij leken te moeten verantwoorden; heilige boontjes die nog nooit wat hebben gebruikt, maar wel beter denken te weten. Aan hun rollende ogen te zien, raak ik een gevoelige snaar. Ik moet niet zo zeiken over drank, en het feit dat ik nota bene harddrugs prefereer, maakt mij een rare snuiter. Ik ben midden in de hypocrisie beland: alcohol is de norm - dus onschuldig - terwijl drugs mensen per definitie ruïneren.

Maar wie is er beter af: de mensen die wekelijks wijn, bier en wodka naar binnen gieten? Dronken, vaak agressief, met black-outs en nare katers? Vergelijk dat met de peace, love and happiness van een pilletje per weekend. Enige nadeel: dinsdag ben je wat sip.

undefined

Minst verslavend

Alcohol is een van de meest verslavende drugs, xtc een van de minst verslavende. Waarom valt niemand erover als je elke dag wijn drinkt, maar is een clubganger die af en toe coke of xtc gebruikt direct een junk?

Ik ben niet naïef en weet dondersgoed wat de gevaren van drugs zijn. Veel coke is slecht voor je hart (en neus) en xtc op lange termijn - en bij grote hoeveelheden - schadelijk voor het brein. Maar guess what: alcohol is ook funest voor hart en hersenen en wordt in veel grotere hoeveelheden gebruikt.

Onderzoekers van de universiteit van Pittsburgh schreven in februari dat drank en dronkenschap in YouTube-filmpjes veel te positief worden voorgesteld. Denk aan al die compilaties van 'grappige' dronken ongelukken. Slechts 7 procent van de geteste filmpjes verwijst naar de gevaren van alcohol, zoals verslaving en ontwenningsverschijnselen. Als er iets is dat mijn experiment bevestigt, is het dat we alcohol te positief zien en harddrugs in een slechter daglicht dan nodig.

Mijn aanpak is natuurlijk nogal zwart-wit: alles of niets. Ook is één glas bier wat anders dan één xtc-pil of een lijn coke, en is alcoholgebruik met mate vrij onschuldig. Maar het is hoe dan ook confronterend. Ik ben alcohol door dit experiment gaan wantrouwen, terwijl ik nu niet positiever of negatiever tegen harddrugs aankijk. Het wijdverbreide gebruik van alcohol en de massale ontkenning van de problemen zeggen iets over de maatschappij: alcohol is onmisbaar geworden als smeermiddel voor onze sociale contacten. Terwijl xtc en mdma in dat opzicht veel leuker, goedkoper en effectiever zijn.

Op 1 maart nuttig ik mijn eerste drankje in twee maanden - een Belgisch speciaalbiertje in een Brussels café. Het smaakt goed en het is fijn om weer iets scherpers te proeven dan thee of fris. Maar ben ik blij dat het alcohol is? Niet echt, ik denk vooral: wat fijn dat ik er weer bij hoor.

undefined