ReizenSchotland
Harry Potter achterna: met de nachttrein naar de Schotse heuvels
Het traject van J.K. Rowlings Zweinstein Express doe je vanaf nu al slapend. Letterlijk. All aboard de gloednieuwe Caledionian Sleeper.
De overgang kan niet groter. Of je zou een tijdmachine moeten uitvinden. Het ene moment bevind je je in hectisch Brussel, het andere moment sta je op het eenzame stationnetje van Corrour, midden op een Schotse hoogvlakte – zonder wegen, zonder gebouwen, eindeloos heideveld met hier en daar een mistig meer of een nurkse berg. Dan kijk je toch even naar het treinkaartje in je hand. Hoe is dit mogelijk?
Misschien wel daarom koos de Engelse schrijver J.K. Rowling juist deze treinroute uit voor haar Zweinstein Express: opstappen in King’s Cross in Londen, perron 9¾, en dan over het befaamde viaduct met de eenentwintig bogen door lege groene valleien.
Kenners prijzen de West Highland Line als een van de mooiste treinroutes ter wereld. En die begint gewoon in Brussel. Met de Eurostar trein je naar Londen, waar je op de nieuwe slaaptrein Caledonian Sleeper overstapt, en de volgende ochtend poets je je tanden terwijl je uitkijkt over winderige lochs en ruige glens waar zalmrivieren eenzaam doorheen kronkelen.
Kinderziekten
In Londen loop je in een kwartiertje van St Pancras naar het naargeestige Euston Station, waar je nog best lang moet wachten. De moderne slaaptrein gaat niet verder dan Glasgow, daarna wacht een stoptrein. Kinderziekten, meldt Scottish Rail, dat 165 miljoen in de nieuwe rijtuigen investeerde. Na september moeten alle teething troubles achter de rug zijn.
“Het is een mooie trein”, zegt een dame uit Dubai. “Mijn familie woont in Glasgow, ik kan vertrekken uit het centrum van Londen en de timing is perfect.” Een grijsaard in een schipperstrui: “Dit is relaxter. Als ik eerst naar een luchthaven moet, ben ik ook veel tijd en geld kwijt.” Een stel in de restauratiewagen verheugt zich op een weekendje Edinburgh: “We vinden zo’n slaaptrein wel een avontuur.”
De Caledonian Sleeper is een begrip onder treinliefhebbers. Tot voor kort een rammelende rups met donkere gangetjes, versleten tapijten, ultrakorte stapelbedjes en instantkoffie met een muffin als ontbijt. Wat veel goedmaakte: de ramen konden open, zodat je ’s ochtends met wapperende haren naar dat Harry Potter-landschap kon kijken. Dat kan niet meer, maar verder is alles beter. De nieuwe trein voelt modern: lichtgekleurd hout, een subtiel Schots ruitje in de wandbekleding, royale ledverlichting, snelle wifi en overal oplaadpunten voor je elektronica.
Mijn coupé is relatief ruim, met een eigen bed en een kamertje met toilet en een douchekop aan de wand. Voor het slapengaan hang ik de ontbijtbestelling aan de deur: ik kan kiezen uit warme pap of een full Scottish breakfast met bloedworst. De filterkoffie komt in een kannetje.
“Vroeger zag ik vooral zakenmensen”, zegt een oudere conductrice in haar nieuwe uniform. “In het weekend families die een weekendje Londen of Edinburgh gingen doen.”
De nieuwe trein moet volgens haar meer Europeanen trekken. En reizigers die voorheen het vliegtuig namen. Een geüniformeerde collega bevestigt de aanloopproblemen. “We nemen bijvoorbeeld meer water mee voor de douches, maar dat leidde tot veel lekkageproblemen.”
Al die problemen vallen van je af zodra je een voet zet op het perron van Corrour. Nou ja, perron... een stoepje voor de deur van een eenzaam stationsgebouwtje. Wie hier wil uitstappen, kan maar door één deur, want de rest van de trein staat op de hei. De trein rijdt door en je kijkt met ongeloof om je heen. Geen wegen, geen huizen, zo ver je kunt kijken. En dat is ver, want Corrour is het hoogste station van de West Highland Line. De landeigenaar stemde eind 19de eeuw in met de spoorlijn, mits hij een stationnetje kreeg.
Hillwalkers
Helemaal niet raar dat de junkievrienden uit de film Trainspotting hier uitstapten voor een Schotse pelgrimage. Op het houten bruggetje verderop roept acteur Ewan McGregor hoe het is om Schot te zijn: “It’s a shite state of affairs to be in, Tommy, and all the fresh air in the world won’t make any fucking difference!”
De meeste bezoekers voelen het omgekeerde: dit lege, mystieke landschap van diepblauwe lochs en lege glens, laat al je problemen in één klap verdwijnen. “Hier komen vooral hillwalkers”, zegt de jonge stationsmanager Shona Griffiths. Ze wijst op een mistige berg verderop: de Beinn na Lap, een van de 282 Munro’s, een Schotse berg hoger dan 3.000 voet, of 914 meter. Griffiths: “Omdat we hier al op 408 meter zitten, is die berg populair onder gezinnen.” Ze serveert hertenworst met chutney, geschoten op het uitgestrekte Corrour-landgoed (23.000 hectare), dat eigendom is van de Zweedse miljardair achter het verpakkingsconcern Tetra Pak. De rijke Zweed steekt miljoenen in natuurherstel en ontvangt de rich and famous in zijn ultramoderne lodge aan zijn privémeer, omringd door bergen en naaldbomen. Privéterrein, maar alle wandelaars zijn hier welkom.
Gewone mensen huren een smaakvol ingerichte kamer op het perron, een bungalow in het bos of – heel sympathiek – een stapelbed in de jeugdherberg aan de overkant van Loch Ossian. Het meest afgelegen hostel van Groot-Brittannië biedt sinds kort warm water.
Langs het spiegelende meer loopt een pad gestaag omhoog en buigt dan af naar de woeste Rannoch Moor. Nog 20 kilometer doorstappen tot het volgende station langs de West Highland Line. Linksboven zien we hier en daar herten grazen – het hoofdinkomen van alle Schotse landgoederen is de jacht – rechtsonder strekken groenbruine heidevelden, natte veengebieden en donkere meren zich uit tot aan de horizon.
Het enige teken van menselijke aanwezigheid: de spoorbaan uit 1894. Dat is nog eens een frisse neus halen: slapend naar de Hooglanden, vijf uur wandelen door een woest en ledig landschap, en dan weer de trein in naar huis. Het kan, ik heb het gedaan, maar een volgende keer reserveer ik ook twee nachten in de ecojeugdherberg.
En pas daarna: zacht wiegend in je slaapcoupé, terug naar de stad.
De Caledonia Sleeper-route rijdt van Londen Euston naar 5 Schotse bestemmingen: Edinburgh, Glasgow, Aberdeen, Fort William en Inverness. Meer info via interrail.eu
