Hackathon doet drie criminelen de das om: tien uur zoeken leidt tot arrestaties van drie voortvluchtige criminelen

Op 8 april kon de Colombiaanse politie een man arresteren in de hoofdstad Bogotá. Hij was door het Brusselse hof van beroep bij verstek tot zeven jaar cel veroordeeld wegens internationale drugshandel en lidmaatschap van een internationale misdaadbende. De man had zijn proces niet bijgewoond en was naar het buitenland gevlucht.

Zijn dossier lag op tafel tijdens de eerste hackathon vorige maand - een samentrekking van hack en marathon - georganiseerd door FAST (Fugitive Active Search Team) van de federale gerechtelijk politie. Daarbij zaten veertig digitale onderzoekers van verschillende diensten tien uur lang bij elkaar om open bronnen op het internet te doorzoeken om een veertigtal voortvluchtige criminelen op te sporen.

“Eigenlijk is het juister om te spreken over een trackathon”, verduidelijkt Gerry Van Loock, hoofd van het FAST-team. “Op elk dossier werd er een tot twee uur gezocht. We hebben niet ingebroken in websites, maar wel actief speurwerk verricht waarbij we de informatiebronnen hebben bekeken die vrij toegankelijk zijn voor iedereen, zoals sociale media en openbare websites. Die samenwerking heeft veel waardevolle informatie en nieuwe invalshoeken opgeleverd.”

Tijdens de hackathon ontdekten de speurders dat de drugscrimineel zich ergens in Zuid-Amerika bevond. In de dagen erna konden ze zijn vluchtroute in kaart brengen, tot ze hem in Bogotá konden arresteren. Op dezelfde dag, 8 april, werd ook een andere gezochte misdadiger gearresteerd in het Verenigd Koninkrijk. De man was twee dagen eerder niet opgedaagd voor zijn proces in Brussel, waar hij terecht moest staan voor een moordpoging. “Hij was het buitenbeentje tijdens de hackathon”, zegt Van Loock. “Omdat er een vermoeden bestond dat hij voor zijn proces zou vluchten, hebben we zijn dossier al voorbereid.”

Na zijn verdwijning werd de man meteen internationaal geseind. Op 8 april kon hij in de Britse stad Manchester van een vliegtuig naar Pakistan worden gehaald.

De eerste arrestatie vond al plaats op de dag van de hackathon zelf. Al na enkele uren zoeken kon een man, die was ontsnapt uit een gevangenis in Noord-Macedonië, gearresteerd worden op een boerderij in Gembloux, in de provincie Namen. Hij zal binnenkort aan Noord-Macedonië worden uitgeleverd.

‘Belangrijke vooruitgang’

Het was de eerste keer dat de veiligheidsdiensten dit soort vernieuwende oplossingen inzetten om samen achter voortvluchtige misdadigers aan te gaan”, zei justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld) in een reactie. “Het toont aan dat nauwe onderlinge samenwerking tussen alle diensten de basis is voor doeltreffend en doortastend opsporingswerk.”

Waarom wordt er niet vaker op deze manier samengewerkt? “De verschillende diensten werken wel dagelijks samen, maar het was de eerste keer dat we ook fysiek hebben samengezeten om een aantal dossiers intensief te bekijken”, zegt Van Loock. “Die kruisbestuiving heeft op verschillende vlakken geloond: voor de betrokken speurders was dit een kans om hun netwerk en hun persoonlijke kennis uit te breiden. En in een aantal dossiers hebben we belangrijke vooruitgang geboekt. Naast de drie arrestaties werden er in twaalf andere dossiers stappen gezet. Het vergt veel voorbereiding en een goede selectie van de dossiers, maar ik geloof dat deze vorm van samenwerking ook voor sommige cold cases een doorbraak zou kunnen betekenen.”