Grote politiemacht voorkomt dat nieuwe protesten in Chinese steden van de grond komen

De demonstraties van de afgelopen dagen waren de grootste sinds president Xi tien jaar geleden aantrad. In zeker veertien Chinese steden gingen mensen de straat op, nadat in Urumqi in de regio Xinjiang tien mensen waren omgekomen bij een brand in een flatgebouw. Bewoners van dat gebouw zouden niet hebben kunnen ontkomen vanwege de strenge coronaregels, iets wat de Chinese autoriteiten ontkennen. Dat voorval leidde tot bredere protesten tegen het zerocovidbeleid van China, waarbij burgers regelmatig en lang in lockdown moeten bij uitbraken. Ook in de grote steden zoals Peking, Shanghai en Guangzhou gingen mensen de straat op.

In het weekend liet de politie betogers op sommige plekken nog begaan, maar daar lijkt nu geen sprake meer van. In Telegram-groepen klonk de oproep in onder meer Peking en Shanghai dinsdag opnieuw te demonstreren, maar op de plekken waar de protesten zouden plaatsvinden, bevond zich vooral politie. Volgens persbureau AFP staan bij alle metrostations politieagenten. Cafés moesten om 22 uur sluiten, officieel als epidemiologische maatregel. Tot nieuwe protestmarsen kwam het daarom niet.

Er zijn ook berichten dat de politie de telefoons van voorbijgangers controleert. Daarbij kijken ze of iemand een VPN-programma heeft, waarmee ze de Chinese censuur van het internet kunnen omzeilen, of apps als Twitter en Telegram. Ook zou de politie in Peking mensen hebben gebeld van wie ze vermoeden dat ze bij een demonstratie waren, om ze uit te horen. In enkele steden zijn demonstranten gearresteerd.

In Hongkong gingen maandagavond wel op twee plekken demonstranten de straat op. Bij de Chinese University of Hong Kong staken zo’n vijftig mensen kaarsen aan voor de slachtoffers in Urumqi. Ze spraken zich uit tegen dictatuur, met bedekt gezicht en blanco vellen papier, die worden gezien als symbool van protest. Protest in Hongkong is zeldzaam sinds de autoriteiten massale demonstraties in 2019 en 2020 hardhandig neersloegen.

Sneller vaccineren

Intussen wijkt China niet af van het zerocovidbeleid. Er zijn lokaal wel een aantal cosmetische aanpassingen in de virusaanpak. In Peking zetten autoriteiten gebouwen waar infecties zijn vastgesteld niet meer af met hekken en in Guangzhou wordt minder grootschalig getest. In Urumqi kunnen inwoners weer reizen met de bus.

De nationale gezondheidscommissie van China kondigde aan het vaccineren van ouderen te willen versnellen. De lage vaccinatiegraad onder ouderen is een van de redenen die China aanvoert voor het zerocovidbeleid. Zo’n tweederde van de tachtigplussers heeft alle voorgeschreven prikken ontvangen.

Probleem daarbij is echter dat de vaccins die China gebruikt, van eigen makelij, minder effectief zijn dan vaccins die in het Westen ingezet worden. De mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna zijn in China niet toegestaan.