Grote onvrede over politiebudget, maar minister Jambon stuurt niet bij

De socialistische burgemeester Hans Bonte kan het niet verkroppen dat Halle-Vilvoorde minder krijgt dan sommige rustige politiezones in de Ardennen. Naar zijn politiezone gaat gemiddeld maar 51,10 euro per inwoner terwijl zijn 'buur' Brussel gemiddeld meer dan het dubbele incasseert (110,59 euro). "Nochtans moeten wij dezelfde grootstedelijke problemen aanpakken," zegt Bonte. "Radicalisering, drugsdealers, rondtrekkende dievenbendes, inbraken."

Vreemde scheeftrekking

Ook binnen Brussel zijn de verschillen groot. Terwijl de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene 216,06 euro per inwoner ontvangt, is dat voor Brussel West (waar Molenbeek deel van uitmaakt) 66,70 euro. Kleine kanttekening: met het Kanaalplan heeft minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) aan die scheeftrekking wel wat proberen verhelpen.

Nog vreemder is dat kleine gemeenten evenveel of tot vier keer meer krijgen dan Halle-Vilvoorde. Het rustige Wellin in Luxemburg heeft recht op 155 euro. In Namen krijgt de zone Hermeton et Heure maar liefst 188,29 euro per inwoner.

Controverse sinds 2001

Die rare verhouding tussen de politiezones heeft alles te maken met de KUL-norm. Die kwam er bij de politiehervorming van 2001, en is sindsdien niet meer aangepast. Op basis van veertien indicatoren (criminaliteitsgraad, centrumfunctie, werkloosheid, bevolkingsaantal, ...) berekent de norm hoeveel agenten een lokale politiezone krijgt. Grote steden - zoals Antwerpen en Gent - vallen er wel buiten. Het is dus een puur theoretisch model, dat eigenlijk niks zegt over hoeveel agenten er werkelijk nodig zijn om de veiligheid in een gemeente te garanderen. "Al bij het ontstaan van de norm was er controverse over," zegt Bonte. "Sindsdien is de oneerlijkheid enkel toegenomen."

De vorige ministers van Binnenlandse Zaken, zoals Joëlle Milquet (cdH), begonnen wel aan een verandering van het complexe systeem, maar zetten niet door.

Bonte krijgt steun van de 35 burgemeesters uit zijn regio en ook de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) springt op de kar. Deze organisatie is ervan overtuigd dat de KUL-norm niet in verhouding staat tot de werkelijkheid en vraagt dat er een echte financieringswet komt voor de 187 politiezones in ons land.

Broos evenwicht

In het regeerakkoord staat echter dat de regering niet aan de norm zal sleutelen, Jambon zal daar niet van afwijken. "Het gaat om een zeer broos evenwicht," zegt zijn woorvoerder Olivier Van Raemdonck.

Als de norm wordt aangepast, zal dat ongetwijfeld ook verliezers opleveren. Anders gezegd: verschillende gemeentes zullen minder agenten krijgen. Kort voor de gemeenteraadsverkiezingen waagt geen enkele politicus zich daaraan. Bovendien zit er nog een communautaire adder onder het gras. Verhoudingsgewijs krijgen de landelijke gebieden meer middelen door de KUL-norm. Dat komt omdat de norm rekening houdt met het aantal rijkswachters die in 2001 in de gemeentes gestationeerd waren. Het meer landelijke Wallonië is dus beter bedeeld dan het meer verstedelijkte Vlaanderen. Mocht de regering aan de norm raken, dan is dat een godsgeschenk voor de PS. De Parti Socialiste zou de MR van de premier met die herziening kunnen tackelen in de campagne. Zo'n dankbaar verkiezingsthema zal de centrumrechtse regering de Franstalige socialisten uiteraard niet gunnen.

Het kabinet van Jambon stipt nog aan dat de dotatie voor de lokale politie wel voor het tweede jaar op rij niet verlaagd is. De rest van de federale overheid heeft wel twee procent moeten inleveren. Er is ook een grootscheepse denkoefening bezig over schaalvergroting binnen de lokale politie, die in de loop van volgend jaar moet klaar zijn. "En als het nodig is," merkt Van Raemdonck nog op, "springt de federale reserve bij in de gemeentes."