Groenten, fruit en een spuit: Molenbeek vaccineert op de markt

“C’est Pfizer?” Het is met stip de vraag die aan de ingang van het Molenbeekse gemeentehuis het vaakst gesteld wordt. De wekelijkse markt op donderdag heeft een klein festival aan volk op de been gebracht – een tikje onverantwoord – en al wie op donderdagochtend een paarse trui draagt, wordt er aangeklampt als waren ze een headliner. “Mensen vragen ons eerst wat er aan de hand is, omdat ze hier zo veel mensen in de rij zien staan”, zegt gemeenschapswachter Habib Bouguerra. “De tweede vraag is bijna elke keer welk vaccin er wordt toegediend. AstraZeneca ... daar moeten de meesten niks van weten.”

De voorbijgangers worden niet teleurgesteld. “Oui, c’est Pfizer.” En dus heeft de markt op de Gemeenteplaats er een populair kraam bij. Twee weken geleden testte Molenbeek de formule al uit, waarbij ‘ambassadeurs’ op straat mensen aanspreken, informeren en overtuigen om zich ter plekke te laten registreren voor een vaccin via Bruvax. Of ze kunnen, als ze binnen de doelgroep vallen die in de campagne aan zet is, simpelweg aan het gemeentehuis aanschuiven voor een eerste spuit.

“Het is echt wel een succes. We hadden 112 spuiten voorzien, en moeten er nu nog meer laten komen”, zegt Fatima Boudjaoui, woordvoerster van de cel Covid-19 van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (sic). Uiteindelijk zullen 160 vaccins vlotjes de deur uitgaan, en ook in Sint-Joost-ten-Node is dat het geval, met de 120 voorziene spuiten.

Sneeuwbaleffect

Het is een van de initiatieven waarmee Brussel hoopt om een aantal moeilijk te veroveren harten toch in het vaccinatiekamp te krijgen. Zo worden er ook specifieke campagnes geënt op de Roemeense gemeenschap, en zijn vanaf woensdag mobiele teams op pad om dak- en thuislozen te vaccineren, van wie er 50.000 tot 75.000 in Brussel wonen.

Het gewest blijft namelijk achterop hinken. In Vlaanderen en Wallonië kregen respectievelijk 45 en 48 procent van de volwassen al een eerste dosis, in Brussel is dat slechts 36 procent. Er is wel sprake van een licht vertekend beeld, doordat het gevaccineerde zorgpersoneel in Brussel vaak afkomstig is uit de Vlaamse randgemeenten. Maar de kloof wordt ook niet echt kleiner.

Vooral binnen Brussel vallen de grote verschillen op. Waar de groep 65-plussers uit Sint-Pieters-Woluwe, Oudergem of Ukkel vlotjes de grens van de 80 procent voorbij gedenderd zijn, kruipen andere gemeentes richting de beoogde 70 procentgrens. Sint-Joost-ten-Node (61%) en Molenbeek (70%) horen duidelijk in dat tweede groepje.

“Het is niet zo heel erg moeilijk om mensen te vinden die eigenlijk al gevaccineerd hadden moeten zijn”, zegt één van de 11 ambassadeurs van het Molenbeekse teams. In plaats van uitnodigingen die in de portieken van grote appartementsblokken blijven slingeren, moeten zij de inwoners direct aanspreken. In een taal die ze verstaan bovendien. In de hal van het gemeentehuis, waar een twintigtal Molenbeekse inwoners onder de kroonluchter hun prik aan het uitzweten zijn, valt het op: weinigen spreken goed Frans.

“Ik had al een telefoontje gekregen voor een afspraak, maar ik heb niet toegehapt”, vertelt Malika Ammari (48), diabetespatiënte. “Het vaccinatiecentrum ligt voor mij simpelweg te ver. De markt, dat is echt een stuk handiger.” Als we een beetje doorvragen, borrelt er iets anders op: het callcenter, dat is het gewest. “De gemeente, die kennen de mensen goed”, zegt Boudjaoui. “We merken dat het voor die mensen vooral de nabijheid is die hen geruststelt”, zegt Boudjaoui.

Een vaste huisarts, de vertrouwensfiguur rond medische info bij uitstek, hebben deze mensen meestal niet. De burgemeester blijkt alvast een goede tweede. “We moeten de mensen echt vastgrijpen”, zegt Catherine Moureaux (PS), die de ene na de andere inwoner te woord staat. “Anders zeggen ze: ‘We doen het wel later.’”

Of het wel oplevert om zoveel inspanningen te doen voor 160 gevaccineerden? Moureaux grist het notitieboekje een beetje geagiteerd uit mijn handen en tekent een grafiekje. Ruwweg: voor de laatste procentjes moet je nu eenmaal het hardst vechten. “En de mensen die we vandaag overtuigen zijn sowieso nettowinst, maar kunnen ook een sneeuwbaleffect veroorzaken door hun familie en vrienden te overtuigen”, aldus Moureaux.

AstraZeneca

Niet iedereen is overtuigd. Naast de betere complottheorie – “U weet toch dat ze hiermee de helft van de wereldbevolking willen decimeren” – horen we vooral veel twijfels over AstraZeneca. “Het nieuws over de tromboses heeft mij echt bang gemaakt”, zegt Abdelkader Elualid (68), die net een Pfizer-vaccin kreeg. Wanneer Moureaux een paar woordjes uitleg geeft aan de wachtenden, schiet de schrik hem in de ogen. “Wat heeft ze gezegd? Hebben ze ons toch AstraZeneca gegeven?” Het wantrouwen is ontzettend groot.

“De mediastorm daarrond heeft onze campagne geen deugd gedaan”, zegt Boudjaoui. Gelukkig lijkt de zon – een zeldzaamheid in deze meimaand – wel iets bij te brengen: vakantiegevoel. “Veel mensen twijfelen, maar happen toch toe. Ze willen allemaal op reis gaan deze zomer”, vertelt de ambassadeur. Ook voor Elualid was dat het belangrijkste argument: “Ik had me liever niet laten prikken, maar ja ... Ça passe ou ça casse.”