'GO!-verbod op hoofddoeken is tegen grondwet'

Een rechtszaak tegen twee scholen van dezelfde scholengroep in Maasmechelen blaast het stof van een delicate kwestie bij het Gemeenschapsonderwijs. De ouders van elf meisjes hebben een rechtszaak aangespannen omdat hun dochters geen hoofddoek mogen dragen wanneer ze naar de les gaan. De school had een verbod op levensbeschouwelijke tekens ingevoerd, in lijn met de GO!-richtlijn.

Nochtans ging de Raad van State al in 2014 over tot het opheffen van het verbod in drie scholen van het Gemeenschapsonderwijs, omdat dat verbod in strijd is met de godsdienstvrijheid, een principe uit de Belgische grondwet.

"De Raad van State oordeelde dat neutraliteit niet betekent dat de leerlingen even neutraal moeten zijn als de leerkrachten, zolang er geen sprake is van ordeverstoring", zegt Jogchum Vrielink, professor rechtstheorie aan Université Saint-Louis in Brussel. "Een verbod kan voor de Raad van State alleen als er aantoonbare problemen zijn." Die problemen waren er volgens de directeur van de school in Maasmechelen niet echt.

De Nikola Tesla Middenschool en GO! MAXwell willen zich vooral in regel stellen met het algemene verbod in het Gemeenschapsonderwijs.

Nooit problemen

"Er zijn nooit noemenswaardige of grote problemen geweest met levensbeschouwelijke tekens en dat is ook de reden dat we het verbod niet onmiddellijk maar wel gradueel hebben ingevoerd", zegt Denis Vonckers van Scholengroep 14 in Maasmechelen. "Er zijn wel leerkrachten die op een bepaald moment sociale druk tussen de leerlingen signaleerden, omdat de hoofddoek veelvuldig werd gedragen."

Volgens Vrielink is het ongehoord dat het GO! het verbod op religieuze kentekens blijft hanteren. "Het is een burgerlijke ongehoorzaamheid waarmee ze de grondwet schendt en het is een slecht voorbeeld voor haar leerlingen", zegt Vrielink.

Bij het GO! interpreteren ze de uitspraak van de Raad van State anders. Daar klinkt het dat het arrest enkel voor de drie betrokken scholen dat specifieke deel van het schoolreglement vernietigt. "Het arrest verplicht het GO! niet om het verbod op te heffen", zegt Celia Groothedde, de woordvoerder.

Technisch gezien kan de Raad van State de algemene GO!-richtlijn niet vernietigen, omdat leerlingen zich enkel partij kunnen stellen tegen de specifieke schoolreglementen. Het GO! heeft op haar website een model waarop de scholen zich kunnen baseren voor hun reglement, met daarin ook het verbod op levensbeschouwelijke kentekens.

Gelijkekansencentrum

Ook gelijkekansencentrum Unia heeft in het verleden al enkele keren het GO! opgeroepen om de rechtspraak te volgen. "Het is spijtig dat die kinderen telkens naar de rechtbank moeten trekken om hun recht te doen gelden", zegt Unia-directeur Els Keytsman. "Hoe kunnen ze verwachten dat leerlingen het schoolreglement volgen, als ze zelf de rechtspraak naast zich neerleggen?"

Er loopt bij het GO! intern een dialoog over het onderwerp en er is juridisch advies ingewonnen. De inhoud van die adviezen zou inhoudelijk verschillen. Een afschaffing van het verbod ligt gevoelig, omdat het leidt tot discussies over het beladen hoofddoekenthema.

Minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) vindt dat het verbod hoort tot de autonomie van de onderwijsinstellingen. Ze wil niet "de schoonmoeder van de schoolbesturen" zijn. Via Twitter maakte Theo Francken (N-VA), staatssecretaris voor Asiel en Migratie en pedagoog, duidelijk dat hij het GO! zijn "volle steun" heeft, een doorn in het oog van jurist Vrielink.

"Het is een probleem dat de Vlaamse regering te weinig doet om het GO! de rechtspraak te laten respecteren, maar het is des te meer onaanvaardbaar dat een lid van de federale regering dan ook nog eens aanmoedigt om dat onwettig handelen verder te zetten", zegt Jogchum Vrielink.