Gevreesd en nu bewaarheid: Afghaanse vrouwen moeten van taliban weer boerka dragen

Vrouwen in Afghanistan moeten buitenshuis toch de alles bedekkende boerka dragen. Talibanleider Hibatullah Akhundzada heeft dat zaterdag laten weten in een decreet. Vrouwen moeten een kledingstuk dragen dat hen “van het hoofd tot de tenen bedekt, omdat dat traditioneel en respectvol is”, aldus Akhundzada.

Het decreet werd op een persconferentie in Kaboel voorgelezen door een vertegenwoordiger van het ministerie ter Bevordering van Deugd en Bestrijding van Zedeloosheid. Vrouwen die “niet te oud of te jong zijn, moeten hun gezicht bedekken ten overstaan van mannen die geen familielid zijn”, voegde hij eraan toe. Bovendien is het beter dat vrouwen binnen blijven “als zij buiten niets belangrijks te doen hebben”.

Terugkeer naar strenge kledingregels

Met de verplichte boerka bevestigen de taliban wat sinds hun machtsovername in augustus al was gevreesd maar nog niet bewaarheid werd: een terugkeer naar de strenge kledingregels voor vrouwen uit hun eerste regeerperiode (1996-2001). Toen werden vrouwen op straat zonder boerka opgepakt of kregen ze ter plekke slagen met de zweep. Al spoedig waagde geen vrouw zich met onbedekt gelaat buiten.

Na hun machtsovername vorig jaar lieten de taliban weten dat vrouwen volgens de islamitische regels gekleed moesten gaan in de hidjab, zonder duidelijk te maken wat zij daar precies mee bedoelden. De hidjab kan ook betekenen dat een vrouw met een sluier alleen het haar bedekt.

Veel vrouwen in Afghanistan, met name op het platteland, droegen de afgelopen twintig jaar al traditiegetrouw de boerka. In steden als Herat, Mazar-i-Sharif en Kaboel echter kozen veel vrouwen er sinds augustus vorig jaar voor niet meer dan een hoofddoek te dragen, zoals de meesten ook vóór de komst van de taliban gewend waren.

Sommige jonge vrouwen in Kaboel droegen de hoofddoek op de ‘Iraanse’ manier: zover mogelijk naar achteren geschoven. Met het nieuwe decreet echter lijkt aan die betrekkelijke vrijheid een eind te komen en worden vrouwen verder teruggejaagd de onzichtbaarheid in.

Bewegingsvrijheid van vrouwen ingeperkt

De mededeling van Akhundzada volgt op een aantal andere maatregelen die stapsgewijs de bewegingsvrijheid van vrouwen inperken. Zo moeten vrouwen die buiten de stad reizen vergezeld zijn van een mannelijke begeleider, en mogen mannen en vrouwen niet langer tegelijkertijd parken bezoeken.

Een grote tegenslag voor meisjes is dat de middelbare scholen voor hen nog steeds gesloten zijn. Aanvankelijk zouden die eind maart, na de wintervakantie, weer hun deuren openen voor meisjes, maar op het laatste moment kwam de oekaze dat de scholen ‘nog niet geschikt’ waren om hen te ontvangen. Veel leerlingen keerden op 23 maart, de eerste schooldag, teleurgesteld naar huis terug nadat zij door verdrietige directrices bij de schoolpoort waren weggestuurd.

Het onderwijsverbod en de nieuwe kledingvoorschriften maken het minder waarschijnlijk dat de internationale gemeenschap spoedig de taliban tegemoet zal komen. Financiële tegoeden van Afghanistan in het buitenland zijn bevroren en een groot deel van de hulp is sinds augustus nog altijd opgeschort.

Als belangrijkste voorwaarde voor hervatting van de hulp stellen donorlanden dat de rechten van Afghaanse vrouwen en meisjes worden gerespecteerd. Het nieuwe decreet doet daar alleen maar verder afbreuk aan. Voor de buitenwereld heeft de boerka grote symbolische betekenis.