Geneesmiddel voor 1 patiënt: 588.744 euro per jaar

Elk jaar berekent de Onafhankelijke Ziekenfondsen welke medicijnen ons land het meeste geld kosten per patiënt, per jaar. Voor 2017 staat galsulfase helemaal bovenaan het lijstje, een molecule die op de markt is gekomen onder de naam Naglazyme. Het helpt patiënten met mucopolysacharidose type VI, een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte. De kostprijs: 588.744 euro per patiënt, per jaar.

In de top tien staat ook Soliris, het inmiddels beruchte medicijn van de firma Alexion dat enkele jaren geleden de pers haalde. Toen raakte bekend dat het farmabedrijf zelf het jonge nierpatiëntje Viktor naar de media had geloodst om een betere deal met de overheid te bedwingen. Volgens de cijfers van de Onafhankelijke Ziekenfondsen (OZ) staat Soliris op de vijfde plek, met een gemiddelde kostprijs van iets meer dan 320.000 euro per patiënt per jaar.

“Let wel, dit lijstje is gebaseerd op de medicijnen die onze 2 miljoen leden slikken”, zegt Chris van Hul, arts-expert bij OZ. “De kans bestaat dat wij net die ene patiënt in België hebben die dat dure geneesmiddel krijgt, of dat er nog een andere weesziekte is met een nog hoger kostenplaatje. Bij de duurste medicijnen zien we vooral die erg innovatieve medicatie, vaak voor zeldzame aandoeningen. Het zegt dus niks over de medicijnen die de Belgische staat het meeste geld kosten. Hier gaat het in de meeste gevallen om een kleine groep patiënten, waardoor de totale kostprijs relatief meevalt.”

Woekeren

Wat daarom niet betekent dat de prijzen voor de zogenaamde ‘weesgeneesmiddelen’ – medicatie voor zeldzame aandoeningen – zomaar mogen woekeren. “Het blijft belangrijk dat we het geneesmiddelenbudget onder controle houden”, benadrukt Van Hul. “Vooral omdat we zien dat er nog heel veel innovaties zitten aan te komen. In de strijd tegen kanker bijvoorbeeld, komen er steeds meer geneesmiddelen op de markt die heel innovatief zijn, voor een beperkte groep en bijgevolg ook erg duur.”

In realiteit zijn er dus patiënten die wellicht op een nog hogere kost per jaar landen, dan diegene die het ziekenfonds aanhaalt. “Zeker bij kankerpatiënten zien we dat die vaak drie dure medicijnen tegelijkertijd moeten nemen. Die oncologische combinaties zijn een van de grote uitdagingen van de komende jaren.”

Van Hul is ervan overtuigd dat de fameuze ‘geheime contracten’ die de overheid onderhandelt met de farmabedrijven ervoor hebben gezorgd dat het budget binnen de perken is gebleven. Het systeem van die contracten ligt nochtans al lang onder vuur. Dankzij die geheime contracten kan de overheid kortingen krijgen, maar blijft de officiële prijs hoog, zodat het bedrijf ook in het buitenland betere deals kan binnenslepen. Te duur en niet transparant, menen critici.

Grenzen

“Het is op dit ogenblik het beste systeem dat we hebben”, benadrukt Van Hul, die voor het OZ ook in de werkgroep zetelt die mee de contracten onderhandelt. Meer details mag hij daar evenwel niet over kwijt. “Zonder die geheime contracten zou het budget exploderen.”

Al merkt hij ook hoe het systeem soms op zijn grenzen stoot. “Zeker als je weet dat het medicijn goed werkt en er geen alternatieven op de markt zijn. Op zo’n moment heeft het bedrijf een monopoliepositie en kan het exorbitante prijzen vragen. Ze weten dat ze in een machtspositie zitten. Dat maakt het bijzonder moeilijk. Want wij moeten het algemeen belang en dus het publieke geld verdedigen, maar even goed ook de patiënten voor wie er geen alternatief is. Dan gebeurt het wel eens dat we niet anders kunnen dan de hoge prijs te betalen.”