'Geloof mij, ik ga niet mee als clown'

ean-François Gillet was al eens in Frankrijk voor een internationaal toernooi met België. In 1996 reisde hij als 17-jarige naar Besançon in de Bourgogne voor het EK met de U19. "Een toernooi van hoog niveau. Frankrijk speelde daar met Henry, Trezeguet en Anelka als aanvallers, Engeland met Heskey en Owen." Met Gillet in doel speelde België gelijk tegen Portugal en Frankrijk en won het van Hongarije. In de kleine finale werd uiteindelijk pas na verlengingen verloren van Engeland. "Een fantastische ervaring."

Een ervaring die hem uiteindelijk naar een belangrijke les voor het komende EK zou leiden. "Dankzij die prestaties met de U19 in Frankrijk mochten we het jaar nadien met de U20 naar het WK in Maleisië. Daar heb ik voor het eerst gemerkt hoe belangrijk een reservedoelman kan zijn."

Toenmalig bondscoach Ariël Jacobs koos op dat toernooi steevast voor Gillet in plaats van voor Olivier Renard. "Maar die ging daar fantastisch mee om", herinnert Gillet zich. "Vandaag is Olivier een vriend, maar toen kende ik hem amper. We sliepen op dezelfde kamer en waren elkaars concurrenten, maar Renard bleef tijdens dat hele toernooi positief, loyaal en vrolijk. Als jonge gast heb ik nooit beseft wat dat waard was. Als ik er vandaag met wat meer afstand en ervaring op terugkijk, dan weet ik dat een reservedoelman met die ingesteldheid op een toernooi cruciaal is voor de eerste doelman."

Is dat hoe jij je rol ziet? Als loyale, positieve reservespeler.

Jean-François Gillet: "Kijk, als je met drie doelmannen samen traint, dan moet er een symbiose zijn. Die hebben Thibaut, Simon en ik gevonden. Dat is belangrijk. Je moet je goed voelen met elkaar, je rol kennen en dan elkaar proberen te inspireren tot betere prestaties. Op dat vlak helpt het dat we alle drie harde werkers zijn.

"Samen met keepertrainer Erwin Lemmens klikt het bovendien goed. Er is een goede sfeer en we duwen elkaar naar de limiet. Mijn doel is om Simon en Thibaut iedere keer zover te pushen dat ze op hun top zijn als de match begint. Ze moeten mij zien trainen en denken: Oef, die ouwe gaat er nog 100 procent voor, ik zal ook maar mijn uiterste best doen. Dat is het effect waar ik op hoop als ze mij bezig zien."

Het beeld is ontstaan dat je enkel geselecteerd bent om de lieve vrede te bewaren tussen de doelmannen. Analist Johan Boskamp zei schertsend: 'Als het voor de sfeer is, dan kunnen ze net zo goed Pipo de Clown meenemen.'

"Ik ben erbij omdat ik het sportief verdien. Als daar bij komt dat ik ook nog goed in de groep lig, zoveel te beter. Men moet geen onzin verkopen en zeggen dat je net zo goed een clown kunt meenemen. Ik vind dat belachelijk. Misschien wou Boskamp graag iemand anders geselecteerd zien worden, maar je moet de mensen niet beledigen."

Veel waarnemers hadden Koen Casteels of Matz Sels verwacht.

"De bondscoach geeft geen cadeaus. Er zijn 35 à 40 spelers die hij ieder weekend volgt en die hij afweegt. Ik heb voortdurend op niveau gepresteerd en ook op de trainingen bij de Rode Duivels laten zien dat ik nog de norm haal. Onderschat die trainingen niet. Met de kwaliteit die daar ondertussen rondloopt, moet je voortdurend heel geconcentreerd zijn als je alle ballen wilt stoppen."

Het was opvallend dat Wilmots de polemiek zelf een halt toeriep door in maart al duidelijkheid te scheppen over je selectie.

"Er is veel respect tussen ons en hij zorgt er altijd voor dat de zaken helder zijn. Wilmots heeft me in moeilijke tijden nooit laten vallen. Ik ken hem al jaren, eerst als assistent en nu als bondscoach. Zoals hij met mij omgaat, zo is hij ook met de rest. Zoals ik al zei: hij geeft geen geschenken. Hij is er wel van overtuigd dat een spelersgroep bij de nationale ploeg een zekere vastheid nodig heeft. Dat is voor mij dus een extra troef. Maar hij zou me nooit selecteren als hij niet in mijn kwaliteiten als doelman gelooft.

"Mensen schijnen te vergeten dat ik er al bij ben van 2009 en dat ik toen zelfs in de balans lag als eerste doelman. Ik ken de meeste gasten dus al zeven jaar. Ik heb bovendien toch ook negen interlands gekeept. Pas toen Thibaut en Simon kwamen opzetten, ben ik naar het achterplan verdwenen, maar ik heb nog steeds mijn waarde in de ploeg."

Je stopt makkelijk strafschoppen. Kan de bondscoach jou straks gebruiken zoals Louis van Gaal op het WK deed: als doelman voor een penaltyreeks?

"Ik zou zoiets nooit doen. Stel dat Thibaut een sterke match speelt en het blijft 0-0 na verlengingen, dan is zijn zelfvertrouwen wellicht zo groot dat hij het uitstekend zou doen tijdens de penalty's. Een doelman redeneert zo. Die gelooft dan dat hij het verschil nog zal kunnen maken. Zelfs al is het 3-3 geworden, dan nog zou ik als coach de doelman laten staan voor de penalty's. Vooral ook omdat je de doelman die je wisselt sowieso doodmaakt. Er begint dan van alles te spelen in je hoofd, terwijl het mentale aspect net ontzettend belangrijk is."

Je wordt eind mei 37 en hebt ondertussen een carrière van twintig jaar achter de rug. Welke rol kan die ervaring spelen in de groep?

"Het zal er vooral op aankomen om iedereen bij de les en competitief te houden. Een toernooi is geen tien dagen, hé. Je zit met 23 meer dan anderhalve maand samen. En er zijn er maar elf die kunnen spelen. Als wij, de invallers, er op training bijlopen met een gezicht tot op de grond en met een slechte mentaliteit, dan is dat nefast voor de sfeer én voor de prestaties. Als wij op training ons echter voortdurend blijven inzetten en tonen dat we klaar staan om de ander zijn plaats in te nemen, dan voelen zij dat en moeten ze zelf ook op hoog niveau blijven trainen.

"Die concurrentie moet er zijn als we willen dat iedereen top blijft. De rol van de invallers is er misschien wel een in de schaduw, ze is niet te onderschatten."

Pas jij nog tussen al die jonge gasten? Met sommigen is er een leeftijdsverschil van meer dan tien jaar.

(grijnst) "Ze plagen mij daar soms mee, ja. Zo ben ik niet altijd mee met het jongerentaaltje dat de Franstaligen tegenwoordig spreken of had ik tot voor kort geen Facebook of Instagram. Maar de sfeer in de groep is zo goed dat ze mij daarin meenemen. Ze hebben online een profiel voor mij aangemaakt, bijvoorbeeld.

"Vergeet ook niet dat er een aantal jonge gasten bij zijn die ondertussen al kinderen hebben, zoals Eden Hazard of Kevin De Bruyne. Met hen heb ik dus iets gemeenschappelijks om over te praten. Dat maakt de generatiekloof al wat minder groot."

Iedereen hoopt dat dit EK een klinkend succes wordt. Wat verwacht jij ervan?

"We kunnen daar iets moois bereiken. Ik voel de verwachtingen bij de mensen en ik weet dat veel spelers hongerig zijn. Eden Hazard bijvoorbeeld, die is echt gebrand op een topprestatie. Weet je waarom ik er veel vertrouwen in heb? Omdat het bijna allemaal jongens zijn die snel volwassen zijn geworden en weten wat het is om verantwoordelijkheid te dragen. Bij hun club en in hun privéleven. Dat heeft veel te maken met het feit dat het merendeel op vroege leeftijd naar het buitenland is getrokken. Dat maakt een mens sterker.

"Ik kan daarvan meespreken, want ik zat zelf op mijn 20ste al in Italië. Ik herinner me dat nog goed: de eerste dagen en weken weet je niet wat je overkomt, maar eenmaal je daar doorkomt, voel je je sterker dan ooit. Die groei hebben de meesten allemaal meegemaakt en dat voel je in de groep. België mag op het EK iets van ons verwachten."