'Geen wijven in mijn show, zei Carl Huybrechts'

Ze zijn dit niet gewend, zeggen ze. Zo'n groot interview met een fotograaf erbij. Zij, in De Morgen? Op vijf pagina's? Waar hebben ze dat aan verdiend? De vrouwen van de sportredactie werken nog altijd wat in de schaduw. Ja, er is Catherine Van Eylen, die op zondagnamiddag de lekkerste sportbrokken foutloos aan elkaar lijmt. Er zijn de stand-ups van Inge Van Meensel, live vanop de grandslamtoernooien, en altijd gepeperd met een aanstekelijke portie enthousiasme. En trouwe Radio 1-luisteraars vinden het al lang niet meer vreemd dat de zoete stem van Steffy Merlevede hen rond kwart voor zes vertelt wat er van de sport is. Maar de schijnwerpers, die staan doorgaans op de mannelijke vedetten van Sporza: de Karl Vannieuwkerkes, Peter Vandenbempts en Ruben Van Guchten.

Worden jullie in het mannenbastion van Sporza voldoende gewaardeerd? Of is het vechten voor de kruimels?

Inge Van Meensel: "Kruimels? Dat gevoel heb ik echt niet. Ik ben net terug van Roland Garros, mag binnenkort naar het EK atletiek en in augustus ga ik naar de Olympische Spelen, waar ik onder meer de openings- en slotceremonie mag becommentariëren. Dat zijn toch geen kruimels?"

Steffy Merlevede: "Ik presenteer op Radio 1 tijdens het EK, de Tour en de Olympische Spelen. En ik ben daar heel gelukkig mee."

Mieke Houtteman en Els Jacxsens waren jullie voorgangsters op de VRT-sportredactie. Zij getuigden elf jaar geleden in Knack dat ze

het niet onder de markt hadden. Als ze met een filmploeg ergens toekwamen, vroeg men wel eens waar de journalist was.

Merlevede: "Zij hebben het veel moeilijker gehad dan wij. Als ik ergens kom, heb ik nooit het gevoel dat ze denken: wat gooien ze hier nu binnen? Maar in het voetbal zal een vrouw misschien nog wel een rariteit zijn. In mijn beginperiode hadden de meeste clubs niet eens vrouwentoiletten in de persruimte."

Van Meensel: "Ik ben na een kampioenstitel van Club Brugge eens achter Hugo Broos aangehold. Hij liep recht de kleedkamer in, waar zijn spelers stonden te douchen. Oeps! Ik heb mijn ogen de kost gegeven en ben dan toch maar naar buiten gegaan. (lacht)

"NBA-speler Didier Mbenga heb ik in Dallas ook eens geïnterviewd in de kleedkamer, tussen al die blote giganten. Ik kon alleen maar denken: 'Ik hoor hier niet.' (lacht) Daaraan merk je dat de sportjournalistiek niet op vrouwen voorzien was. Kleedkamerinterviews waren doodnormaal, nu is dat ondenkbaar."

Voetbaljournaliste Hilde Van Malderen vertelde in haar boek Speelgoed hoe flirterig voetballers en trainers haar behandelden.

Merlevede: "De voetbalwereld is het meest macho. In de sportdisciplines waar ik kom, ben ik altijd met veel respect behandeld."

Van Meensel: "Soms is het zelfs een voordeel om de enige vrouw te zijn op een persconferentie met allemaal mannen. Dan vang je sneller de aandacht. Wij interviewen ook anders, met meer empathie. Ik hoor van sporters dat ze bij mij iets meer op hun gemak zijn."

Merlevede: "Maar voor mannelijke journalisten is het makkelijker om persoonlijke contacten op te bouwen met de spelers. Bij een vrouw blijft er toch altijd wat meer afstand. Daardoor krijgen wij zelden de primeurs.

"Toen ik hier begon, bestond de sportredactie van de radio alleen uit mannen. Dan weet je dat je je extra moet bewijzen. Maar ik heb me wel altijd welkom gevoeld."

Van Meensel: "We hebben het geluk dat we in een goeie generatie zitten met fijne collega's. Ik heb nog de uitloper meegemaakt van de vorige. Dat was moeilijker."

Merlevede (lacht): "Ja! Ik ken de verhalen."

Voor de dag ermee!

Van Meensel: "Carl Huybrechts presenteerde het programma Shuuto tijdens het WK van 2002 in Japan. Jurgen Ritzen, een Limburgse collega, had een voetbalstuk gemaakt en kwam me vragen om dat voor hem in te lezen. Zelf had hij geen stemattest. Ik twijfelde, want ik wist dat Carl allergisch was voor vrouwen in de sportjournalistiek. Jurgen was zich van geen kwaad bewust en zat in tijdnood. Dus deed ik het maar. 's Avonds bleek dat stuk tóch te zijn ingelezen door Jurgen, in sappig Limburgs. Hij belde me op om zich te verontschuldigen. Huybrechts had dat stuk bekeken en al na twee seconden geroepen (met plat Antwerps accent): 'Geen wijven in mijn show!' Hij had Jurgen verplicht om de tekst zelf in te lezen, waarmee hij de VRT-regels overtrad.

"Ik wou er geen punt van maken. Tot Els Jacxsens aan mijn mouw kwam trekken. Zij had dat kinderachtige gedoe al vaker meegemaakt en vond dat ik het intern moest aanklagen. Maar ik werkte nog maar net op de VRT en had geen zin om op de barricaden te staan. Els lichtte dan maar zelf sportchef Frank Van Laeken in. Die stapte prompt naar de Emancipatiecommissie. De woedende mail die hij naar Huybrechts stuurde, heb ik nog altijd. Hij had het over middeleeuwse praktijken en eiste excuses van Carl. (olijk) Ik wacht daar nog altijd op."

Weet je waar zijn afkeer vandaan kwam?

Van Meensel: "Overgenomen van zijn leermeester Rik De Saedeleer, zeker? Mieke Houtteman stond ooit aan De Saedeleers deur. Hij weigerde een interview te geven, omdat ze een vrouw was. De grote Rik De Saedeleer! Geloof me: Els en Mieke hebben wat te verduren gekregen. Maar in mijn tijd was Huybrechts de enige die het zo bont maakte. Als ik een voetbalverslag van een minuut maakte, met een overzicht van de goals, belde hij naar de redactie om te klagen. Een vrouw die voetbal deed, dat was een onverdraaglijke gedachte voor hem.

"En op het tennistoernooi van Antwerpen nam hij mijn Sporza-bol af, omdat hij de interviews in mijn plaats wou doen. Ik stond perplex."

Merlevede: "Waanzin. Hij zal nogal steigeren als hij Imke Courtois als voetbalanaliste bezig ziet. Of misschien is hij veranderd?"

Van Meensel: "Ik dacht toen: wat heb jij eigenlijk al gepresteerd in de sportwereld? Steffy heeft geturnd op hoog niveau, ik heb bij de nationale ploeg gezwommen. Ik weet hoe een topsporter denkt en wat het is om elke morgen om zes uur aan een zwembad te staan. Waar haalt zo iemand het dan vandaan om te zeggen dat vrouwen ongeschikt zijn voor sportjournalistiek?"

Merlevede: "Ik zie niet in waarom een vrouw niet evenveel van voetbal zou kunnen weten als een man. Er zit toch geen voetbalgen in hun hersenen dat wij missen?"

Nee, maar dit is wel het eerste grote voetbaltoernooi waar je met Imke Courtois systematisch een vrouwelijke analiste in de studio ziet. En aan vrouwelijke voetbalcommentatoren zijn we

kennelijk nog niet toe.

Merlevede: "Imke doet dat super. Voordien waren er misschien nog geen goeie analistes beschikbaar. Ze moeten er ook geen vrouw zetten omdát het een vrouw is."

Wat vinden jullie van de Gouden Pump-

verkiezing op het Gouden Schoen-gala, en van de babecams op het EK die de mooiste vrouwen spotten in het publiek? Of van de Giro-hostessen die elke dag met de borsten vooruit de leiderstruien showen?

Merlevede: "Pff, dat stoort me niet echt."

Van Meensel: "Die zaken bevestigen het cliché dat het bij vrouwen vooral om schoonheid moet draaien. Maar ik heb geleerd dat je niet alles au sérieux moet nemen. Op de redactie passeren er ook schunnige moppen en dan lachen wij gewoon mee."

Merlevede: "Ja! (lacht) Een rabiate feministe zal het hier niet lang uithouden. Maar ik laat dat ook passeren."

Van Meensel: "Mannen onder elkaar, hè. Als je je daar aan ergert, heb je hier niks te zoeken. Ik herinner me een stagiaire die helemaal van haar melk was door wat ze allemaal hoorde."

Hebben jullie als kind mensen gechoqueerd

door veel naar sport te kijken?

Van Meensel: "Ik wist al vroeg dat ik sportjournalist wou worden. Sommige mensen reageerden daar afkeurend op, want 'dat kon niet voor een vrouw'. Daarom zei ik maar dat tolk of advocate mijn droomjob was. Maar ik verslond de sportpagina's van de kranten. In het weekend ging ik niet naar fuiven, maar naar den basket. Na een wedstrijd in Aalst ben ik aan commentator Kris Meertens eens gaan vragen welke studies ik moest doen om sportjournalist te worden. Er was nog geen richting journalistiek. Zijn antwoord zal ik nooit vergeten: 'Inge, studeer eerst iets wat je graag doet. En als het erin zit, komt het eruit.' Ik ben dan maar Germaanse talen gaan studeren.

"Na mijn studies solliciteerde ik bij een hele serie kranten, radio- en tv-zenders. Overal: njet. Ik vreesde al dat ik op de communicatiedienst van een bank zou moeten gaan zitten. Tot ik las dat Wouter Vandenhaute van plan was betaalzender Supersport op te richten. Hij nodigde me uit op gesprek. Een week later mocht ik beginnen als freelancer.

"Maar het meeste heb ik geleerd tijdens mijn zes jaar bij Eurosport. Ik was het manusje-van-alles: zwemmen, kunstschaatsen, het olympisch magazine, het nieuws. Het gebeurde dat ik me had voorbereid op een verslag over roeien en ze plots golf uitzonden. Dan was het improviseren geblazen." (lacht)

Ik las dat ze bij Eurosport graag blonde stoten naar de machosporten stuurden?

Van Meensel: "Jaaah! Er was een Duitse blondine die altijd naar de formule 1 mocht. Ze wist dat ze met haar looks de piloten kon lokken. Daardoor begon ik te twijfelen of ik er wel zou geraken, want ik had die kwaliteiten niet. Zelf beschouwde ze haar uiterlijk als haar ingangsticket. Maar ze zei ook: 'Als je slecht voorbereid bent en niet de juiste vragen stelt, hou je het geen seizoen vol.'"

Merlevede: "Ik ben ook een paar keer naar de formule 1 in Francorchamps gegaan. Een shock! Ik was nog nooit in zo'n grote perszaal geweest, met vierhonderd mannen en misschien vijf vrouwen. En die vijf liepen allemaal op hoge hakken en in euh, opvallende kleren. De piloten hadden hun vaste momentje waarop ze uit de camper kwamen om even met de pers te praten. Je moest van de ene naar de andere lopen, naar voren dringen en vechten om een vraag te kunnen stellen. Speciaal wereldje."

Hoe ben jij bij Sporza beland?

Merlevede: "Ik heb net als Inge Germaanse talen gestudeerd. Mijn droom was om op de sportredactie van de VRT-radio terecht te komen. Daar werkten op dat moment zeven redactieleden. Het was niet zo simpel om daar als pas afgestudeerde bij te geraken.

"Ik ben begonnen bij 4FM (nu Joe FM, red.), een radiozender met een kleine redactie waar je veel mocht doen. Ik heb er ooit de Chippendales geïnterviewd. Een vriendin van me hield mijn microfoon vast, omdat zij het spektakel ook graag van dichtbij wou zien. (hilariteit) Na vijf jaar heb ik hier spontaan gesolliciteerd. Iedereen raadde me dat af. Ik zou me in een slangenkuil begeven, vol ego's en macho's. Weinig van gemerkt."

Toch doen er genoeg verhalen de ronde over schermgezichten die allemaal hun eigen gevolg hebben en elkaar bekampen om de lekkerste brokken.

Merlevede: "Dat zie je vooral bij tv."

Van Meensel (voorzichtig): "Het belangrijkste is dat wij ons ding kunnen doen. Ik zit het liefst waar de actie is, op de grote evenementen. En ik heb geen gram profileringsdrang. Bekend worden was nooit mijn ambitie. Voor mij draait het om de sporters, niet om mij."

Heb je scherpe ellebogen nodig gehad om bij Sporza het vaste gezicht van het tennis te worden?

Van Meensel: "Helemaal niet. Dat is haast toevallig in mijn schoot beland. Els Jacxsens was de vaste reporter voor het tennis. Vlak voor de Australian Open van 2004 viel ze uit met een hernia. De VRT vroeg of ik in haar plaats kon gaan. Maar ik werkte nog voor Eurosport en vond het lastig om hen in de steek te laten. Gelukkig zeiden ze daar dat ik móést gaan en dat dit mijn kans was. Ze hadden gelijk. Dat jaar speelden Kim en Justine de finale tegen elkaar. Daarna hebben Els en ik het tennis nog even samen gedaan, tot zij eindredactrice werd."

Hoe zit het met de benaderbaarheid van topsporters? In de Tour trakteert Sammy Neyrinck Peter Sagan of Marc Cavendish al eens op een Duvel of snoepjes om hen te strikken. En in het voetbal durven sommige journalisten niet te kritisch meer te zijn, uit angst om als kleuters uit de klas te worden geflikkerd door de woordvoerder van een topclub. Evolueren we naar een tijdperk waarin sportjournalisten vooral goeie slijmballen moeten zijn?

Merlevede: "In het Belgische volleybal is dat niet nodig."

Van Meensel: "Tennis is strikt gereguleerd. Je kunt maanden bezig zijn met een interviewaanvraag. Maar met de huidige generatie Belgen kan ik goed werken. Met Kim en Justine liep het moeilijker, omdat zij zo werden afgeschermd. Ik heb met hen altijd een hartelijke relatie gehad, maar het is normaal dat je met hen niet gewoon een koffietje kon gaan drinken. Ik heb ook nooit geprobeerd om hun vriendin te worden."

Merlevede: "Er moet altijd wat afstand blijven. Je weet nooit waar je het later nog over moet hebben.

"In het voetbal kan ik me wel indenken dat slijmen haast een noodzaak wordt. Ik benijd de collega's niet die interviews moeten rapen op het EK. Er zijn steeds minder mogelijkheden om met spelers te spreken. En áls ze dan al praten, weet je al op voorhand wat ze gaan zeggen. Ik heb de voorbije maanden een paar Rode Duivels mogen bellen. Die mannen zijn platgemediatraind en blinken uit in nietszeggende clichés. En in de Belgische competitie is het al bijna even erg."

Van Meensel: "Gelukkig zijn er nog zoveel andere leuke sporten. Het is een verademing als je naar het turnen, zwemmen of volleybal mag gaan..."

Merlevede: "... waar ze blij zijn dat je komt en waar er nog spontaniteit is."

Met welke topsporter zouden jullie eens graag een hele avond op restaurant gaan?

Van Meensel: "Michael Phelps! De strafste zwemmer aller tijden. Zijn comeback is een fantastisch verhaal. Hij heeft veel problemen gehad. Geschorst door zijn eigen federatie, wegens rijden onder invloed. Vier maanden in rehab gezeten. Hij wou zelfs uit het leven stappen. Daarna is hij voor het eerst in zijn leven keihard beginnen te trainen. Vorig jaar mocht hij nog niet deelnemen aan het WK. Maar tijdens de nationale kampioenschappen zwom hij sneller dan wereldkampioen Chad le Clos. Ik kijk enorm uit naar zijn prestaties in Rio."

Merlevede: "Ik hou van vedetten die ondanks alle roem toch zichzelf blijven. Zoals Fernando Alonso. In tegenstelling tot de meeste F1-piloten gaat hij niet mee in die hele show van vrouwen en feestjes. Hij is al wat ouder en heeft een andere beleving."

Wie is de moeilijkste vedette in jullie branche?

Merlevede: "In het volleybal zie je weinig sterallures."

Van Meensel: "Serena Williams. Voor het afscheid van Kim mocht ik speciaal naar Rome om haar tien minuten te interviewen. Dat was super. Maar dat lukt nu al lang niet meer. Werkelijk niemand heeft bij haar een goed interview. Meestal krijg je één vraag. Dan doe je je uiterste best om met iets origineels te komen, maar meestal antwoordt ze 'yes', 'no' of 'I don't know'. Zij is dat hele mediacircus kotsbeu."

Wat zegt het over het vrouwentennis als een atlete die allesbehalve scherp staat, die sport zo kan domineren?

Van Meensel: "Je moet niet onderschatten wat een geweld er op die tegenstanders afkomt. Op kracht is Serena onklopbaar. Maar ik denk niet dat haar carrière nog lang duurt. Daarom hoop ik dat ze straks op Wimbledon haar 22ste grandslamtitel pakt. Daarmee zou ze Steffi Graf evenaren. Vorig jaar is ze een maand depressief geweest nadat ze werd uitgeschakeld in de halve finale van de US Open. Weinig mensen weten dat. Ze doet altijd alsof dat record haar niets doet, maar ze is ermee bezig.

"Ik merk wel dat ze haar venijn wat aan het verliezen is. Na haar verloren finale op de Australian Open stond ze vriendschappelijk te giechelen met Angelique Kerber. Dat was vroeger ondenkbaar. Ze probeerde haar tegenstanders voortdurend te intimideren. Justine vertelde me hoe Serena in de kleedkamer voor de wedstrijd met haar tas 'per ongeluk' tegen haar aanliep. Maar toch gun ik haar dat record, want ze heeft veel voor het tennis betekend."