Geen Boekenbeurs dit najaar, tien afdankingen bij organiserende Boek.be

Er rezen al enige tijd vragen over de haalbaarheid van het grootste Vlaamse boekenevenement in coronatijden. Uitgevers en standhouders gingen volop op de rem staan. Ze vreesden dat de return van hun fikse investering minimaal zou zijn. En zou het publiek niet wegblijven, ondanks een hoop hygiëne- en voorzorgsmaatregelen?

“De Antwerpse Boekenbeurs, goed voor zo’n 120.000 bezoekers gespreid over 11 dagen, in vier hallen van Antwerp Expo, kan onmogelijk in haar normale opzet georganiseerd worden”, klinkt het nu. Dat heeft de Raad van Bestuur van Boek.be in een bijzondere vergadering beslist. “Op een bepaald moment moet je knopen doorhakken”, zegt Vé Bobelyn, voorzitter van Groep Algemene Uitgevers (GAU) en verantwoordelijke voor de Boekenbeurs. ”We hebben lang en intens vergaderd. Maar in de huidige situatie is de Beurs gewoonweg niet te handhaven. Je kunt er in november helaas geen prettig boekenfeest met publieksbeleving van maken. Ook veel auteurs lieten ons al weten dat ze hun kat zouden sturen.”

Veel standhouders aarzelden om in te schrijven of deden dat onder voorbehoud. “Vergeet niet dat veel uitgevers momenteel financieel bloeden en noodgedwongen besparen”, vervolgt Bobelyn. “Bovendien financieren de uitgevers met hun standgeld in grote mate het evenement, er is verder weinig externe sponsoring of steun.”

Alternatieven?

Toch hoopt Bobelyn dat er in het najaar diverse alternatieve pistes bewandeld kunnen worden. “We moeten het DNA van de Boekenbeurs bewaren. En we moeten manieren vinden om het boek intens te promoten. Vernieuwende ideeën als gedecentraliseerde mini-events of virtuele platformen via de digitale kanalen onderzoeken we momenteel al.”

Harde klappen

Maar niet enkel de volledige boekensector davert op zijn grondvesten door het wegvallen van de Boekenbeurs, met zijn immense media-aandacht. Bij het organiserende Boek.be komen de klappen onmiddellijk hard aan. “Het wegvallen in 2020 heeft een enorme impact op het budget, de werking en de structuur van de organisator”, geeft Bobelyn toe. Boek.be is afhankelijk van de beurs voor zijn inkomsten. Het wordt nu zo goed als onthoofd en “drastisch” afgeslankt. Van de dertien werknemers zullen er wellicht tien personeelsleden binnenkort moeten verdwijnen. “We gaan een transitieplan naar een kenniscentrum voor het boekenvak inzetten, op een kleinere locatie. ” Wie zal afvloeien, is nog niet bekend. Maar de klemtoon zou komen te liggen op service en advies geven aan de leden (van uitgevers tot boekhandel).

Betekent dit dan het definitieve einde voor een boekenevenement dat de laatste jaren koortsachtig maar aarzelend op zoek was naar vernieuwing én zijn bezoekersaantaal stelselmatig zag afnemen? Want wie gaat een eventuele Boekenbeurs in 2021 dan wél organiseren? “Dat is nog veel te vroeg om te zeggen. Maar alle uitgevers en boekenvakmensen geloven volop dat een verrijzenis mogelijk is. Laten we eerst deze coronastorm goed doorkomen”, besluit Bobelyn.