Free-Nelson Mán-deeelaaa Freeeeeee-heee
Hij wist bar weinig van Nelson Mandela, bekende de Britse liedschrijver en toetsenist Jerry Dammers van The Special AKA eens. Hij was niet bezig met diens vrijheidsstrijd. Bij toeval was hij bij een anti-apartheidsconcert in 1983, op het Londense Alexandra Palace. Een feest ter ere van Mandela's 65ste verjaardag, waar uiteraard Zuid-Afrikaanse muziek werd gespeeld. Van de band Jabula bijvoorbeeld: energieke en aanstekelijke townshipjazz, onweerstaanbare dansmuziek met veel schetterend koper en razende gitaartjes.
Dammers, lid van de net dat jaar uiteenvallende skaband The Specials, raakte geïnspireerd. Wat een muziek, en wat een held die Mandela. Kon Dammers daar zelf niet wat mee? Had hij niet nog een deuntje in de la liggen? Een tekst was zo geschreven. Zo'n volumineus townshipdameskoor moest het refrein zingen: 'Free Nelson Mandela'. De rest stond met een paar krabbels op papier: wat restte was de muzikale afronding. Dammers leende het tetterende koper en de townshipjive van Jabula. Klaar.
In 1984 kwam 'Nelson Mandela' uit, van Dammers nieuwe band The Special AKA. Het werd al snel 'Free Nelson Mandela', vanwege dat dwingende refrein. Een instant succes in Groot-Brittannië, stak al snel over naar het vasteland en werd de oproep voor zijn vrijlating een wereldhit.
Zelden zo'n protestlied gehoord. Geen gesomber rond droeve gitaarakkoorden, maar gedreven door optimisme. Strijdlustig, maar dan wel onder een stralend zonnetje. In Zuid-Afrika werd het lied uiteraard verboden, maar bij ANC-marsen kon het 'Free Nelson Mandela' vrijelijk worden aangeheven. Dammers kon zijn geluk niet op.
Free Nelson Mandela wakkerde in Engeland en ver daarbuiten een muzikale storm aan, die uitraasde in het concert voor Mandela in het Wembley-stadion in 1988. Een 'Freedomfest', dat werd uitgezonden in bijna zeventig landen, en bekeken door 600 miljoen televisiekijkers. Tracy Chapman, Harry Belafonte, Peter Gabriel, Jessye Norman, Youssou N'Dour, Sting en Stevie Wonder riepen het allemaal: laat gaan die man.
Natuurlijk mocht Dammers Mandela de hand drukken na diens vrijlating. Na een concert voor Mandela werd Dammers aan hem voorgesteld, als: 'de schrijver van Nelson Mandela'. De reactie van Mandela, zo herinnerde Dammers zich in een interview met het Britse blad Radio Times, was nuchter, bijna zakelijk, en misschien wel typisch Mandeliaans: 'Ah, yes, very good!'
---
Free Nelson Mandela
Free free
Free free free Nelson Mandela
Free Nelson Mandela
Twenty-one years in captivity
His shoes too small to fit his feet
His body abused but his mind is still free
Are you so blind that you cannot see I say
Free Nelson Mandela
I'm begging you
Free Nelson Mandela
He pleaded the causes of the ANC
Only one man in a large army
Are you so blind that you cannot see
Are you so deaf that you cannot hear his plea
Free Nelson Mandela
I'm begging you
Free Nelson Mandela
Twenty-one years in captivity
Are you so blind that you cannot see
Are you so deaf that you cannot hear
Are you so dumb that you cannot speak I say
Free Nelson Mandela
Oh I'm begging you
Free Nelson Mandela
Free Nelson Mandela
I'm begging you begging you please
Free (you've got to you've got to) Nelson Mandela
You've got to free you've got to free you've got to free yeah
(Free) Nelson Mandela Nelson Mandela(Free)
(Free) I'm telling you I'm telling you I'm telling you
You've got to free (free) yeah you've got to free yeah
You've got to free (free) yeah you've got to free Nelson Mandela
(Free free free)
I'm telling you telling you (free)
You'd better free him now
You've got to free him now (free)
I'm telling you (free)
I'm telling you (free)
Free
