Franse wijnmakers kijken met lede ogen naar Dry January: 'Vernietigt onze wijncultuur’

Noem het een traditionele daad van patriottisme, die in Frankrijk stilaan teloor gaat: jongeren die thuis via hun ouders en grootouders een lekker glas wijn bij de maaltijd leren waarderen. Vroeger was het de normaalste zaak van de wereld tijdens de lunch en het diner, maar de laatste jaren doen steeds meer Fransen onder de 40 daar niet meer aan mee. Terwijl een gemiddelde inwoner van Frankrijk in 1960 nog liefst 120 liter wijn per jaar dronk, was dat in 2020 nog ‘maar’ 40 liter, ofwel een daling van 70 procent.

Peilingen wijzen bovendien uit dat 55-plussers dat gemiddelde fors naar boven trekken: zij drinken gemiddeld nog meer dan tien glazen wijn per maand, terwijl jongeren in grotere mate overstappen op bier of non-alcoholische dranken.

Bernard Farges, voorzitter van het Comité national des vins à appellation d’origine et à indication géographique (Cniv) en Samuel Montgermont, voorzitter van belangenorganisatie van wijnmakers Vin & Société, trekken in de Franse pers aan de alarmbel. “De deconsumptie van wijn in Frankrijk versnelt, met alle culturele, sociale en economische gevolgen van dien. Een massief en historisch plan om dat te veranderen dringt zich op.” Volgens Farges en Montgermont staan er de komende tien jaar 100.000 tot 150.000 Franse jobs op het spel als de afname van de wijnconsumptie zich doorzet.

Stigmatisering

De twee wijten de trend aan meerdere oorzaken die op elkaar inwerken. Zo hekelen ze de “stigmatisering” van wijn van de laatste jaren. “De gezondheidsautoriteiten zijn van een politiek van gematigdheid overgeschakeld op een beleid van volledige onthouding”, en dat is niet nodig, zeggen ze. “Wijn blijft een sociaal product, dat gedeeld wordt, waarbij geconverseerd wordt, dat voor plezier zorgt.”

Maar net ook die sociale rol gaat achteruit, klinkt het. “We eten en drinken niet meer zoals vroeger. De maaltijden zijn niet meer gestructureerd, en slechts weinigen drinken nog wijn bij de maaltijd. Ook het aantal gezinnen dat uit slechts één persoon bestaat, neemt toe, terwijl wijn vaak gedeeld wordt. Je doet niet vaak een fles wijn open als je alleen bent. Tegelijkertijd wordt de kennis en het genot van wijn ook niet meer doorgegeven binnen de gezinnen. De oudere generaties geven hun kennis over de terroir niet meer door.”

Boycot

In Bordeaux wijzen de wijnmakers nog naar een andere trend: die van Dry January, een campagne om minstens in de eerste maand van het jaar geen alcohol meer te drinken, als ‘goedmaker’ voor de vaak hogere alcoholconsumptie tijdens de feestdagen. Dry January vindt zijn oorsprong in het Verenigd Koninkrijk, maar krijgt ook in het traditionelere Frankrijk steeds meer voet aan de grond. Al noemen sommigen het vooral een hype.

“Het is niet meer dan een coup door de media, en door er meer over te spreken wordt alcohol steeds meer verbannen”, zeggen Christophe Château, communicatiechef van de wijnraad van Bordeaux, en Nicolas Carreau, voorzitter van de herkomstbenaming Blaye Côtes de Bordeaux in de krant Sud Ouest. “Het is een teken dat de wereld in extreme richtingen evolueert. Wij zijn voor limieten en gematigde consumptie. Maar Dry January maakt onze cultuur kapot. Persoonlijk roepen wij op tot een boycot ervan.”

In 2019 al publiceerde de Franse krant Le Figaro een open brief van 42 sportsterren, chef-koks en acteurs, waarin ze klaagden dat de manier waarop de gemiddelde Fransman al eeuwen leefde, bedreigd werd door Dry January. De ondertekenaars hadden het over ‘Angelsaksische en puriteinse waanzin’.