Franse fine fleur zat op banken van befaamde ambtenarenschool

Eliteschool ENA beschuldigd van alles wat fout loopt in Frankrijk

Moet Frankrijks meest vooraanstaande ambtenarenschool afgeschaft worden wegens geen garantie voor goed bestuur? Plotsklaps is de Ecole Nationale d'Administration (ENA) in het hart van de presidentiële campagne opgedoken.

Door Lode Delputte

PARIJS l Volgens François Bayrou gaat het al jaren barslecht met Frankrijk. Het land heeft slechte bestuurders die het product zijn van een slechte, want erg elitaire school, aldus de centrum-kandidaat.

Ex-president Valéry Giscard d'Estaing en huidig staatshoofd Jacques Chirac; de ex-premiers Alain Juppé, Lionel Jospin, Laurent Fabius, Michel Rocard, Edouard Balladur en huidig eerste minister Dominique de Villepin; gouverneur Jean-Claude Trichet van de Europese Centrale Bank, directeur-generaal van de Wereldhandelsorganisatie Pascal Lamy, of nog, Louis Gallois, de grote baas van Airbushoofdaandeelhouder EADS - al sinds de late jaren veertig is de fine fleur van het Franse politieke en bedrijfsleven aan de ENA ontsproten.

Decennialang, en tot vandaag, was een ENA-diploma - er worden er jaarlijks maar honderd van afgeleverd - synoniem met een ticket naar de top. In principe moet de school op grond van intellectuele merites studenten uit alle lagen van de bevolking aantrekken, in werkelijkheid is van democratisering echter weinig sprake.

Desondanks houdt de uitstraling van de Straatsburgse instelling nog steeds gelijke tred met de angstvallig verdedigde status van de Republiek binnen het Concert des Nations. Maar het gaat slecht met Frankrijk, vindt presidentskandidaat en niet-énarque (hij deed 'gewoon' de universiteit van Bordeaux, waar hij als classicus afstudeerde) François Bayrou (56). Het Franse volk heeft niet langer een boodschap aan wat de ENA-elites vanuit hun ivoren torens verkondigen, stelt hij.

Als ze het echt allemaal zo goed weten, de énarques, waarom blijft de werkloosheid dan zo hoog (9 procent)? Waarom loopt de Franse staatsschuld dan de spuigaten uit? Waarom vermindert de koopkracht, komen de jongeren in de banlieue in opstand, delokaliseren de bedrijven en zit een vlaggenschip als Airbus in de rats?

"De eenvormige elite die al sinds 1945 aan de macht is, is een zwak punt in het Franse bestel", oppert Bayrou, die de links-rechtstegenstelling in zijn land wil overbruggen en zich als centrumkandidaat de "enige trendbreker" noemt.

Twee weken geleden haalde de leraar-boer uit de Béarn volgens peilingen nog 24 procent van de stemmen, maar dat lijkt intussen zijn hoogtepunt te zijn geweest. Dus moest de aanval tegen het establishment met vernieuwde kracht, volgens waarnemers ook met de nodige dosis populisme, heringezet worden.

Echt indruk maken doet Bayrous argument anders niet. "Ik weet niet, maar bedoelt hij misschien dat ik mezelf moet afschaffen?", ironiseerde Ségolène Royal, die in 1979-'80 net als haar partner François Hollande aan de ENA promoveerde.

"Hij wil de ENA opheffen en ze door een instelling vervangen die exact hetzelfde zou doen", vond de rechtse kandidaat Nicolas Sarkozy, er fijntjes aan toevoegend dat hij noch de ENA noch klassieke letteren gestudeerd heeft ('Sarko' is advocaat).

Overigens is de enige kandidaat die al jaren de ENA-elite aanvalt Jean-Marie Le Pen, de leider van het extreem rechtse Front National. Volgens Le Pen doet Bayrou niets anders dan "mijn ideeën pikken".

De ENA zelf bleek gisteren niet voor commentaar beschikbaar.

Eenvormige elite die al sinds 1945 aan de macht is, is een zwak punt in Franse bestel