Flitskoeriers openen aanval op Belgische supermarkten

In België zijn ze sinds kort met twee. Dingdong, een Brusselse start-up, is goed anderhalve maand bezig en denkt nu al aan uitbreidingen naar Antwerpen, Gent en Luik. Het Duitse Gorillas vestigde zich een maand geleden in Antwerpen en Brussel en werft in een sneltempo nieuwe koeriers aan.

Vooral het parcours van Gorillas uit Berlijn is opmerkelijk. Sinds zijn oprichting in maart vorig jaar breidde het bedrijf uit naar 7 landen en 51 steden. Op termijn zou een waardering van 6 miljard euro in zicht komen.

Blind vertrouwen van investeerders

Een witte raaf is Gorillas niet eens. Flink, een andere Berlijnse flitskoerier, bestaat amper zes maanden en trok al 240 miljoen euro aan investeringskapitaal aan. Het Turkse Getir is 6,34 miljard euro waard, het Amerikaanse GoPuff verdubbelde zijn waarde tijdens de coronacrisis naar 8 miljard euro. Elk van die bedrijven kan rekenen op een blind vertrouwen van investeerders, maar maakt nauwelijks tot geen winst. Dat moet ook niet: de flitskoeriers willen vooral zo snel mogelijk een zo groot mogelijk marktaandeel inpalmen.

“Het is vooral de bedoeling de eerste te zijn”, verklaart Malaika Brengman, professor consumentengedrag aan de VUB. De oogst komt op langere termijn, nadat de eerste concurrenten uit de markt zijn geweerd. “Zij spelen met investeerders en straks misschien met beursgeld: dan heb je geen winst nodig, maar enkel mensen die in je groei geloven”, stelt Jorg Snoeck van vakblad RetailDetail.

Toch lijkt de winstmarge bij Gorillas erg beperkt. De flitskoerier rekent per bestelling slechts 1,80 euro aan. De personeelskosten – Gorillas werkt in tegenstelling tot bijvoorbeeld Deliveroo met vaste contracten – zijn hoog en de aanvoer verloopt via tussenpersonen, wat de verkoopprijs zo’n 30 procent hoger brengt dan bij concurrenten als Albert Heijn en Delhaize. Om elke bestelling daadwerkelijk binnen tien minuten te bezorgen zijn in elke stad meerdere magazijnen, zogenaamde dark stores, nodig. Dat maakt onder meer dat een uitbreiding tot buiten de stadskernen logistiek onhaalbaar lijkt.

Omgekeerd model

Hoe dan ook zetten flitskoeriers supermarkten onder druk. Colruyt verwacht op termijn een marktaandeel van 10 tot 15 procent voor thuislevering. Bij Jumbo, dat volgens financieel directeur Tom van Veen al concurrentie van de flitskoeriers ervaart, overwegen ze een eigen snelle bezorgingsdienst te ontwikkelen. “We gaan naar een omgekeerd model”, denkt Snoeck. “In plaats van zelf naar de supermarkt te gaan, komt de supermarkt naar ons. Als je denkt dat de supermarkten hier geen last van gaan hebben, ben je aan het dromen.”

Volgens Brengman is het voor de supermarkten vooral zaak zelf alternatieven te bieden. Albert Heijn levert sinds kort in de driehoek tussen Antwerpen, Brussel en Gent. Carrefour heeft met Shipto een eigen fietskoerierdienst in Antwerpen en Bussel lopen. De wachttijd is daar wel negentig minuten, bij concurrenten als Delhaize zelfs een dag.

Op de corebusiness van de flitskoeriers, een nagenoeg onmiddellijke levering, zullen supermarkten voorlopig dan ook geen antwoord kunnen bieden. “De snelle levering is een logistiek proces waar hoge kosten aan zijn gekoppeld”, zegt Brengman. “Flitsbezorgers zijn vooral een meerwaarde voor impulsaankopen of noodproducten, eerder dan grote aankopen.”

De strijd om het ‘maagaandeel’ ligt volgens Snoeck alvast open. “Vroeger had je enkel horeca en supermarkten, vandaag komen daar steeds meer mee-eters bij.”