Finse premier Sanna Marin benadrukt in Zweden: alleen samen bij de NAVO

De NAVO-toetreding van Zweden wordt sinds vorige week geblokkeerd door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij gooide definitief de deur dicht nadat een Zweeds-Deense extreem-rechtse activist voor de Turkse ambassade in Stockholm een koran in brand had gestoken. Eerder eiste hij al dat Zweden Turken uitlevert die in het land politiek asiel hebben gekregen.

De Finse minister van Buitenlandse Zaken hintte daarna op de mogelijkheid om zonder Zweden verder te gaan. Ook Erdogan liet weten dat de Finnen wat hem betreft snel kunnen toetreden. Uit een peiling in opdracht van een Finse krant bleek dat 53 procent van de Finnen voor de Zweden uit wil gaan. Volgens Marin is daar geen sprake van. “Vandaag sturen we een duidelijke boodschap de wereld in: dat we samen lid willen worden”, aldus Marin tijdens een persconferentie met de Zweedse premier Ulf Kristersson.

De Finse premier zei dat ze zich ergerde aan het beeld van ‘Zweden als het vervelende jongetje van de klas’. “We voldoen beide aan alle voorwaarden en we zijn klaar om lid te worden.”

Gevraagd naar de koranverbranding zei Marin dat dit in Finland verboden is. De Finse wet staat volgens haar niet toe dat belangrijke religieuze symbolen als de Bijbel of de Koran tijdens een manifestatie worden vernietigd. Daarnaast geldt er een verbod op open vuur, zei Marin. “Je mag ook niet zomaar een stoel in brand steken.”

Tegemoetkoming

De Zweedse regering maakte eerder donderdag bekend dat een nieuwe anti-terrorismewet in maart naar het parlement gaat. De wet moet deelname aan een terroristische organisatie strafbaar maken. Daaronder valt ook deelname aan activiteiten die zo’n organisatie promoten, versterken of steunen. Om het wetsvoorstel te kunnen indienen, werd in november de grondwet gewijzigd. Na een terroristische aanslag in Stockholm in 2017 werd een soortgelijk voorstel gemaakt, maar de Zweedse Raad van State oordeelde dat dit in strijd was met het grondwettelijke recht op vrije vereniging.

De wet geeft de Zweedse regering een extra instrument om op te treden tegen leden van de PKK, de Koerdische militante verzetsbeweging die wereldwijd wordt beschouwd als een terroristische organisatie. De Turkse regering hekelde eerder demonstraties in Zweden waarbij met PKK-vlaggen werd gezwaaid. Volgens Zweedse minister van Justitie wordt deelname aan een demonstratie of het zwaaien met vlaggen niet ineens strafbaar. Wel kunnen die activiteiten als bewijs worden gebruikt in een eventuele strafzaak waarbij de nieuwe wet van toepassing is.

De Zweedse premier Kristersson noemde de nieuwe wet een voorbeeld van de concrete stappen die Zweden neemt om de Turken tegemoet te komen. Zweden en Turkije spraken vorige zomer af dat Stockholm meer zou doen aan de bestrijding van terrorisme.

Kristersson noemde de huidige gesprekken met Ankara ‘gecompliceerd’. Ook waarschuwde hij ervoor dat ‘individuele daden gevolgen hebben’, verwijzend naar de koranverbranding. “Tegen mijn landgenoten zeg ik: laten we nu kalm blijven en ons focussen op het grote belang: onze veiligheid vergroten door lid te worden van de Navo.”