Fibernetwerk verschijnt op almaar meer plaatsen, maar hebt u het eigenlijk wel nodig?

Verkeerd heraangelegde voetpaden, medewerkers die slag om slinger aan de bel hangen en illegale tewerkstelling: een mens zou voor minder een beetje voorzichtig worden over fiberinternet. Maar spring je als consument toch best op de boot van ‘het internet van de toekomst’?

Wat is fiberinternet en waarom moet mijn straat ervoor opengebroken worden?

Fiber is het internet van de toekomst. Dat is niet alleen een reclamepraatje van telecomoperatoren, maar ook de realiteit. Het verschil met het internet zoals we het nu kennen, zit in het materiaal van de kabels. Terwijl de klassieke internetkabels metaal gebruiken, bestaan fiberinternetkabels uit glasvezel – de Nederlandstalige, minder hip klinkende naam voor fiber. Die glasvezeldraden zijn ongeveer zo dun als menselijk haar en zitten met meerdere tegelijk in één fiberkabel.

Fiberinternet is niet nieuw. “De technologie bestaat al sinds de jaren negentig”, zegt Pieterjan Van Leemputten, IT-journalist bij Data News. “Maar telecomoperatoren hebben de boot afgehouden zolang ze konden.”

De reden is simpel: een volledig nieuw kabelnetwerk aanleggen kost veel geld. Vergelijk het met een complex wegennetwerk. In de loop van de jaren zijn eerst de grote autostrades met glasvezel aangelegd, onder meer om grote bedrijven en datacentra te bedienen. Daarna kwam er al een verbinding tot elke straathoek. Maar de laatste honderd meter overbruggen tot aan elke Vlaamse voordeur, is veel werk en dus het duurst.

Wie in een stad woont, heeft meestal geluk: net zoals de telefoonlijn kunnen fiberkabels langs de gevel binnengebracht worden. Voetpaden en opritten blijven dus ongedeerd. Maar in dorpen en gemeenten liggen alle kabels ondergronds. Daar zijn de werken ingrijpender.

Is fiberinternet zoveel beter dan gewoon internet?

Ja. Van glasvezel wordt weleens gezegd dat het data ‘met de snelheid van het licht’ kan transporteren. De internetdata die langs zulke kabels verstuurd worden, krijgen de vorm van een lichtpuls. En die lichtpuls kan in principe nooit uit het glas ontsnappen. “Als je onder water bent en naar het wateroppervlak kijkt, ziet dat eruit als een spiegel”, legt Michael Peeters uit, vicepresident van de afdeling connectiviteit aan onderzoeksinstituut Imec. “Wel, glasvezel gedraagt zich net zo.”

Klassieke metalen kabels geleiden ook redelijk goed, maar laten ruimte voor verlies. Die verloren signalen kunnen op hun beurt kabels in de buurt verstoren, met trager internet als gevolg. En omdat de lichtpulsen veel korter zijn dan de signalen in een klassieke kabel, kan meer informatie tegelijk verzonden worden. “Terwijl je bij een telefoondraad je signaal al na een kilometer verliest, gebeurt dat met glasvezel pas na 20 tot 100 kilometer”, zegt Peeters.

Dat alles zorgt ervoor dat je met fiberinternet snelheden tot 1 of zelfs 10 gigabit per seconde kunt halen. Het huidige Proximus-kopernetwerk gaat tot ongeveer 100 megabit per seconde. De coaxkabels van Telenet kunnen iets hogere snelheden aan. Toch stoten ook die kabels ooit op hun limieten, terwijl die voor glasvezel in principe onbeperkt zijn.

Heb ik nu al fiberinternet nodig?

Wie de marketingcampagnes van telecomoperatoren bekijkt, zou denken van wel. Toch is een fiberinternetabonnement voor een gemiddeld huishouden nog niet nodig. Met de snelheden die in een klassiek internetabonnement vervat zitten, kun je met meerderen tegelijk streamen, gamen, telewerken en surfen.

Maar het klopt wel dat ons datagebruik alsmaar toeneemt. Tijdens de pandemie kwam het netwerk duidelijk onder druk te staan doordat we massaal ander internetgedrag stelden. Daarnaast doen nieuwe technologieën met een hoog dataverbruik, zoals 8K-video’s en VR-headsets, in de komende jaren hun intrede in uw woonkamer.

Nu al een glasvezelaansluiting tot in huis (laten) aanleggen is dus een slimme zet. Zeker omdat Fiberklaar, het nutsbedrijf dat een deel van het glasvezelnetwerk voor Proximus aanlegt, dat tot nu toe gratis aanbiedt in de gemeenten waar het langsgaat. De bedoeling van Proximus is om tegen 2032 95 procent van de bevolking op fiberinternet aan te sluiten. Het bedrijf wil het ‘gewone’ internet in uw buurt afsluiten vijf jaar nadat de straatwerken zijn uitgevoerd. Ook Telenet hoopt dit jaar nog samen met Fluvius te starten aan de werken, al heeft dat bedrijf iets meer speling omdat coaxkabels duurzamer zijn en een hogere snelheid aankunnen.

Kost een internetabonnement dan ook meer in de toekomst?

“Alles wordt duurder, ook internet”, zegt Van Leemputten. “Maar dat zal wel geleidelijk zijn. Een abonnement van 30 euro kost morgen niet plots dubbel zoveel.” Hij raadt aan om vooral het eigen dataverbruik in het oog te houden. Als je geen snelheden tot 1 gigabit per seconde nodig hebt, is het zinloos om er nu al meer voor te betalen. En terwijl de klassieke providers vooral naar pakketten met internet, telefonie en televisie zullen overschakelen, ontstaan er daarnaast kleinere spelers die goedkope, internet-only abonnementen aanbieden.

Maar de hoge investeringen in het fibernetwerk zullen providers hoe dan ook moeten doorrekenen aan hun klanten. Al is het op dat vlak goed nieuws dat zowel Proximus als Telenet een eigen glasvezelnetwerk aanlegt. Het is misschien vervelend als uw straat tweemaal opengebroken wordt voor hetzelfde doel, maar die blijvende concurrentie zal wel voorkomen dat de prijzen de pan uit swingen.