Fashion entrepreneur Anne Chapelle wekt modehuis Poiret weer tot leven

Tijdens het lezen van de rijke geschiedenis van het huis raakte ik geïntrigeerd door hem”, zegt Anne Chapelle. “Zijn vrije geest, zijn breed denkpatroon. Zijn interesses en kennis. Hij had een 360 graden benadering die voor die tijd echt ongezien was. Hij creëerde een way of life die verderging dan alleen kleding. Er zijn ­ontelbaar veel mogelijkheden binnen zijn universum, prêt-à-porter is nog maar het begin… Het is zo’n mooie naam.”

Die mooie naam is Poiret. Een eminent huis waarvan de geschiedenis zwaar doorweegt op de evolutie van de mode. Chapelle: “Hij is een referentie in de modegeschiedenis. Elke ontwerper heeft op zijn of haar manier al naar Poiret verwezen.” Maar ook een huis dat in de hoofden van een jongere generatie nog weinig leeft, en dat al bijna 90 jaar op non-actief staat.

Anne Chapelle is niet bang: “Het is aan ons om een aantrekkelijke collectie te maken die enerzijds relevant is vandaag en anderzijds zowel jong als oud aanspreekt. In onze collectie hebben we het DNA van Poiret proberen te vatten, en als dit iemand triggert of intrigeert, dan zijn ze vrij om verder te graven en zich grondiger te verdiepen in de geschiedenis van het huis. Wij belichten een nieuw hoofdstuk in het verhaal, maar het verleden is daar nog, iedereen kan het herontdekken.

“Ik voel die negentig jaar ‘afwezigheid’ trouwens niet. We hebben hier het gevoel dat we verder schrijven aan een bestaand ­verhaal, niet dat we iets opnieuw oppikken en afstoffen. We hebben diepgaande studies gedaan, nagedacht en gekeken wat we kunnen meenemen in onze denkbeeldige koffer en hoe we daarmee aan de slag kunnen. We hadden het enorme voorrecht dat we tijd ­kregen om dit project voor te bereiden. Ruim twee jaar hadden we om alles te analyseren en interpreteren. Dat is een luxe.”

Uit het korset

Poiret wordt in Frankrijk ‘Le Magnifique’ genoemd, en in Amerika ‘The King of Fashion’. Hij ziet vrouwen als kleurige ­vlinders. Hij stopt ze in harembroeken, capes, kimono’s, tunieken en tulbanden. Hij behangt hen met veren, lange parelsnoeren en vooral veel kwastjes.

Wie klant wordt bij Poiret moet de rest van zijn kleerkast weggooien, want het valt met niets anders te combineren. Zijn veelzijdigheid is ongelooflijk. Hij bevrijdt vrouwen van het korset, organiseert het allereerste defilé, commercialiseert als eerste een parfum (Rosine), richt een binnenhuisafdeling op (Les Ateliers Martine). Hij cultiveert een kring van kunstenaars en ambachtslui – Man Ray, Mallet-Stevens, Kees van Dongen, Robert Delaunay, Raoul Dufy, Matisse, Modigliani – die samen met hem naar een ‘totaalkunstwerk’ toe werken. Vogue merkt in die tijd op dat hij de enige couturier is ‘die vindt dat je bij het kiezen van een jurk ook aan de stoelen, gordijnen en het behang moet denken’. Hij richt het huis van danseres Isadora Duncan in, en het beautysalon van Helena Rubinstein. Je zou hem het ­allereerste lifestylemerk kunnen noemen.

In de tentoonstelling over art deco in het Gemeentemuseum in Den Haag (nog tot 4 maart) bestempelt directeur Benno Tempel hem als de David Bowie van zijn tijd. “Een man die zag wat er rond hem gebeurde en al die invloeden wist samen te brengen in een coherent beeld. Poiret had een goede neus voor de tijdgeest.”

“Zijn projecten waren gedurfd”, zegt Anne Chapelle. “Misschien zelfs een tikje megalomaan. Hij werkte echt met iedereen! Van de grootste tot de kleinste kunstenaars, artiesten, dansers, zangers… Hij vond aansluiting met zoveel mensen uit zoveel verschillende disciplines, en zat werkelijk met God en klein Pierke aan tafel. Hij kleedde de beau monde, maar tegelijkertijd bracht hij een receptenboek uit waarin hij, samen met een chef, zijn lievelingsrecepten bundelde. Hij vroeg zich zelfs af of hij het ambulanciersuniform niet kon heruitvinden! Je komt in zijn leven zoveel verrassende wisselwerkingen tegen. Hij was een dromer, hij was visionair, hij is fascinerend.”

Poiret wordt door kenners als de grondlegger van de moderne mode gezien. Als dat voor het grote publiek anders is, is dat omdat Le Magnifique er na WOI niet in geslaagd is zichzelf heruit te vinden. Boos op de nieuwe soberheid, en vooral op Chanel, blijft hij de gevangene van zijn somptueuze, luxueuze stijl tot er geen klanten meer zijn.

Poiret is een blauwdruk van de ster-­ontwerper, hij is larger than life en kent de waarde van het geld niet. Als hij aan het eind van zijn leven toch nog iets verdient met een opdracht voor het Londense warenhuis Liberty, spendeert hij alles aan een telescoop, “om te slapen met Venus”, een koelkast, en genoeg champagne om ze te vullen. Hij sterft arm en verlaten in 1944, in een pak dat hij voor zichzelf heeft gemaakt uit een oude ­badjas.

Blijvende invloed

Het huis Poiret werd gekocht door de Zuid-Koreaanse groep Shinsegae, met Chung Yoo-Kyung aan het hoofd. Zij is geen onbekende op de luxemarkt en introduceerde Givenchy, Dries Van Noten, Céline en Moncler in Zuid-Korea.

Er zijn voordelen aan het renoveren van een oud huis. Het kan een kortere weg naar het succes zijn. Je koopt geloofwaardigheid, een bestaande esthetiek, gevestigde codes en in het geval van Poiret een naam die synoniem is aan durf en inventiviteit. Maar niet alle schone slaapsters vinden moeiteloos aansluiting met een nieuw publiek. Voor huizen als Worth, Schiaparelli en Vionnet bleek het zelfs erg moeilijk.

Anne Chapelle laat zich niet afschrikken door die hortende starts. “De geschiedenis van Poiret is rijk, er zijn aanknopingspunten genoeg om een collectie op te bouwen. We hebben geprobeerd om zijn DNA te vatten, en ons afgevraagd: hoe ­kunnen wij deze essentie vertalen naar ­vandaag?” Gevraagd om de ziel van het merk in enkele woorden te vatten, zegt Chapelle: “Le Magnifique, craftmanship, vrijheid, respect voor de beweeglijkheid van het lichaam, nonchalante elegantie, grenzeloos…”

Poiret wordt als invloed aangehaald door ontwerpers zo divers als Karl Lagerfeld, Dolce & Gabbana en John Galliano. “Ik werd fan van Poiret op mijn 17de”, zei Nicolas Ghesquière. “Voor de moderniteit van het silhouet, de vrijheid en de rijkheid van de artistieke expressie.” We zien Poiret opduiken in de vormen en motieven van Dries Van Noten. “I love Poiret”, bekende ontwerper Rick Owens, en hij noemde hem in één adem met Rei Kawakubo en Mariano Fortuny. Bij elke golf van japonisme of chinoiserie, elke terugkeer van de empirelijn of de harembroek, wordt er terecht ‘Poiret’ gegild.

Galliano werd altijd een beetje als de gedoodverfde opvolger van Paul Poiret gezien, maar Chapelle ging voor de Chinese Yiqing Yin, bekend van haar eigen couturelijn en van haar werk voor Leonard. “Er schieten veel namen door je hoofd als je zo’n huis heropstart”, zegt Anne Chapelle. “Maar we hebben bewust gekozen voor de nieuwe en jonge generatie.”

En nu is het afwachten. Op 4 maart wordt de eerste collectie gepresenteerd. Prêt-à-porter voor dames, en accessoires.

“We zullen met een straffe collectie voor de dag komen”, zegt Anne Chapelle. “Een die de essentie van Poiret samenvat. Ik vind de hele lijn waanzinnig mooi. Over elk stuk is minutieus nagedacht en we hebben er ­ongelooflijk hard aan gewerkt. Dit is Poiret 2025, een visie voor de toekomst waar ik ­volledig achter sta. Tijdens het ontwikkelen van de lijn hebben we ervoor gekozen om samenwerkingen aan te gaan met artiesten die uitblinken in hun vak, in hun artisanale savoir-faire. Die aanpak hebben we doorgetrokken van de stoffen tot de borduursels, naar de prints, de juwelen en de schoenen. Ze komen allemaal van mensen die top zijn op hun eigen domein. Op dezelfde manier zijn we in contact met experten uit andere disciplines voor projecten rond social media, live performances, campagnes en nog zoveel meer. We broeden op ontelbaar veel ideeën.

“Poiret was een alchemist, een curator die alle kunstvormen wist samen te brengen en wij gaan die aanpak verderzetten.”