Extreemrechts gaat Spanje 'redden': Vox stevent af op winst

Het auditorium van het hotel in Toledo is te klein. Zoals bijna alle zalen waar Santiago Abascal (43) zijn opwachting maakt. Buiten excuseert hij zich tegenover de mensen die niet naar binnen kunnen. "Wij kunnen geen zalen meer vinden die groot genoeg zijn om al jullie hoop en verwachting te herbergen."

In Toledo, het hart van Spanje, zijn honderden mensen op de verkiezingsbijeenkomst afgekomen voor zijn vaste betoog tegen buitenlanders, separatisten en feministen. "Hij zegt de waarheid, is duidelijk", vindt bezoekster Carmen Aguado. "Andere partijen hebben ons bedrogen, altijd voorgelogen. Hij zegt hoe het zit: Spanje valt uiteen, en dat moeten we voorkomen."

Catalonië

Aguado heeft altijd de conservatieve Partido Popular (Volkspartij) gestemd, net als veel aanhangers van Vox. Dat kreeg bij zijn eerste deelname aan de verkiezingen, in 2016, slechts 0,2 procent van de stemmen; nu schatten de peilingen de partij op 12 procent. Dat zou nog hoger kunnen uitpakken, omdat veel mensen hun stem op de partij niet zouden durven bekendmaken. "Met hoeveel we ook zijn, wat er ook gebeurt, wij zullen de grote winnaars zijn", zegt Abascal tegen de zaal.

Hij is zelf ook afkomstig van de Volkspartij, die flink dreigt te verliezen. "Wij durven te zeggen wat niemand durfde, we hebben het debat geopend, en deze geest krijgen ze niet meer terug in de fles. Vox is geen politieke partij, Vox is een patriottische beweging."

Vox is razendsnel gegroeid dankzij de perikelen in Catalonië. De roep daar om onafhankelijkheid heeft in grote delen van Spanje tot een herboren nationalisme geleid. Vox wil het huidige zelfbestuur van Catalonië afschaffen en ook alle zeventien regionale parlementen ontbinden. "Eén regering, één parlement voor één land", roept Abascal. "Viva España!" En de zaal scandeert massaal: "Viva!"

Het is ook de naam van de campagne geworden: La España Viva, het levendige, wakker geschudde Spanje. Het lijkt op het Spanje onder dictator Franco, dat toen een nationaal-katholieke eenheid moest zijn, geleid door generaals en bisschoppen, waarin de eigen taal in regio's als Catalonië en Baskenland verboden was en de vrouw een ondergeschikte rol had.

Achter het plan voor de 'eenheid van Spanje' komen de andere programmapunten van Vox. Alle migranten zonder papieren moeten gedeporteerd worden, en zij die een delict begaan ook. Iedereen moet een wapen kunnen hebben 'om zijn huis te beschermen'. Homohuwelijk en abortus moeten verboden worden, net als partijen die tegen de eenheid van Spanje zijn.

En de wet tegen huiselijk geweld moet worden afgeschaft, omdat daarin altijd 'alle mannen als verdachte' worden aangemerkt. Feministen heten bij Vox 'feminazi's'. "Je moet vrouwen niet voortrekken", zegt Rocio Loro. "Velen verzinnen dat ze mishandeld zijn, je kunt niet altijd de man de schuld geven."