Exit nachtraaf, enter vroege vogel. Maar is dat wel voor iedereen gezond?

Het geheim van succes? Voor dag en dauw je bed uit. Als we de schrijver van de Amerikaanse bestseller The Morning Miracle tenminste mogen geloven. Zijn boek kreeg twee weken geleden een Franse vertaling en ook op een Nederlandse versie zou het niet lang meer wachten zijn. Maar is het wel verstandig om elke ochtend om vijf uur wakker te worden?

Succesvolle ondernemers als Paul Smith, Tim Cook, Anna Wintour en Richard Branson hebben meer gemeen dan een goedgevulde bankrekening en een overvolle agenda. Tegen vijf uur 's morgens ligt de een (Paul Smith) al baantjes te trekken in het zwembad, staat de ander (Tim Cook) op de loopband en een half uur later serveert de derde (Anna Wintour) smashes en volleys op de tennisbaan. Dat vertelden ze tenminste aan Business Insider en Forbes. In het geval van Richard Branson, die op Virgin.com zijn ochtendritueel uit de doeken doet, start het mailverkeer en de nieuwsgaring enkele uren voordat de 'gewone man' uit bed geschreeuwd wordt door zijn wekker. In de ondernemerswereld is het al langer not done om toe te geven dat je elke nacht acht uur slaap nodig hebt. En dankzij Hal Elrod slaapt nu ook de gewone sterveling niet meer comfortabel uit. Wanneer zijn bestseller in het Nederlands vertaald wordt, is het ook in de Lage Landen gedaan met uitslapen.

Controversieel

Volgens Elrod, die met zijn The Miracle Morning het leven van tienduizenden Amerikanen positief veranderde (als we de commentaren tenminste mogen geloven), kun je je levensstijl een positieve wending geven door je wekker een uur eerder te zetten en in dat uur zes stappen te doorlopen: tien minuutjes lezen, tien minuutjes schrijven, sporten, mediteren, visualiseren en jezelf oppeppen. In totaal 60 minuten dus. "The Miracle Morning werkt voor iedereen, voor iedere levensstijl en voor elk type slaper. Als je het probeert, zal je versteld staan van de hoeveelheid extra energie, motivatie, tijd en productiviteit. Je stressniveau zal dalen terwijl je je gezondheid verbetert en meer vitaliteit en vreugde gewaarwordt", aldus Elrod, die na een zwaar verkeersongeval en bijna een half miljoen dollar schulden opnieuw succesvol en gelukkig werd dankzij deze methode.

Voor mensen die het echt druk hebben (of graag nog 54 minuten langer in bed blijven liggen), ontwikkelde hij zelfs een 6-Minute Miracle. Over ook een uurtje vroeger naar bed gaan om geen slaaptekort op te bouwen, rept Elrod nauwelijks. "De hoeveelheid slaap die iemand nodig heeft, varieert van persoon tot persoon. Er bestaan zoveel studies en meningen van experts dat ik geen wetenschappelijk standpunt wil innemen. Ik deel simpelweg mijn eigen resultaten en ervaring, waarvan sommige ietwat controversieel genoemd zouden kunnen worden."

Dansen om half zeven 's morgens

Het succes van The Miracle Morning lijkt alleszins niet op zichzelf te staan. In wereldsteden als New York, Londen en Sao Paulo bieden de Daybreaker-feestjes eerst een bijzonder vroeg yogaklasje gevolgd door een heuse rave. De organisatoren noemen Daybreaker een wereldwijde 'morning movement' en hebben op twee jaar tijd al bijna dertig steden veroverd. Amsterdam staat nog op de planning, in Brussel is helaas nog geen interesse. Ook Morning Glory is zo'n wereldwijd concept, ontstaan in Londen in 2013, dat feestjes voor vroege vogels organiseert. Hun slagzin 'Rave your way into the day' slaat ondertussen goed aan in meer dan twintig steden, van Amsterdam over Bangalore tot Tokio.

Nog iets dichter bij huis, in Rotterdam om precies te zijn, organiseerde de Sun-Up Club vorig jaar vier feestjes die om half zeven 's morgens begonnen met een smoothie en anderhalf uur later eindigden op de dansvloer. "Sun-Up Club is dé plek om je werkdag met een creatieve kickstart te beginnen", zo klonk het bij de organisatoren. Toch bleef het in Rotterdam helaas bij deze vier vroege-vogel-vieringen.

In eigen land organiseerde brei- en koffiegoeroe Véronique Leysen vorig jaar de eerste pre-work party. Met ontbijt, yoga- en make-upsessie in de Antwerpse Boerentoren. Leysen, zelf een vroege vogel, breit op 28 april een vervolg aan haar eerste 'Morning Maker'. "Ik had ze al in New York gezien, de pre-work party's. In Australië en Los Angeles is het ook helemaal normaal om 's ochtends vroeger aan je dag te beginnen en zo meer uit je dag te halen. Ik zie ook een verschuiving hier in België, toch in de steden. De ochtenden zijn belangrijker geworden, het 'healthy' gevoel dat daarbij hoort ook."

Ook de Belgische fitnesscentra zien duidelijk meer interesse in vroege sportsessies. Budgetketen Basic-Fit heeft bijvoorbeeld al meer dan dertig clubs die op werkdagen 24 uur op 24 open zijn. In Groot-Brittannië is 's nachts sporten alleszins populair: 1 op de 10 klanten van fitnessketen The Gym komt er tijdens de nachtelijke uurtjes.

Of elke dag een uur vroeger opstaan een goed idee is, blijft nog maar de vraag. Volgens een recente studie gepubliceerd in het tijdschrift Sleep onderschatten we het belang van slaap. Zes uur slaap zou niet genoeg zijn, ook al denken veel mensen van wel. De testpersonen die elke nacht acht uur sliepen, presteerden gemiddeld het beste. De groep die overleefde op zes uur slaap per dag bleek de eerste tien dagen stand te houden. In de laatste dagen van het experiment bleken de prestaties van die testpersonen echter net zo slecht als wie helemaal geen slaap kreeg.

Dit zegt de slaapexpert

Slaapexpert Annelies Smolders, psycholoog bij Huis Midori in Hasselt, heeft bedenkingen bij de vroege-vogel-trend. "Eigenlijk zou niemand slaaptijd mogen opgeven in ruil voor sport of om al vroeg aan je werkdag te beginnen. We behandelen slaap nu al zo stiefmoederlijk en met deze aanpak - een uur eerder opstaan om te sporten, te lezen, te schrijven en wat nog allemaal - maken we de situatie er niet beter op. Je moet dan sowieso ook een uur eerder je bed in om dat verlies 's morgens op te vangen.

Veel mensen kunnen trouwens niet vroeger opstaan en vroeger het bed in, dat zit niet in hun bioritme. Als je een avondtype bent, ga je hieraan kapot. Ochtendtypes zouden het wel aankunnen, maar die mogen hun slaap ook niet zomaar opgeven. Vijf uur slaap is simpelweg te weinig, voor elk type. De eerste vier uurtjes vormen de kernslaap, daarna kom je in een lichtere maar ook nog cruciale slaapfase terecht. Door steeds vroeger op te staan, kun je heel makkelijk slaaptekorten opbouwen. En de Belgische bevolking is sowieso al moe. Kijk naar het stijgend aantal burn-outs, de grootste oorzaak daarvan is slaaptekort. Ik zou dus zeggen: let op met zo'n trend."

De overgang naar het zomeruur is voor sommige schone slapers ook al een kleine ramp. "Ons bioritme houdt van structuur en moet nu dus een wijziging ondergaan. Maar in de zomerperiode slapen we gemiddeld allemaal een uur minder omdat er meer lichtbronnen zijn en het sociaal leven drukker is. Dus zonder de zomeruurregeling zouden wij ook onze slaap verkorten, alleen niet van vandaag op morgen zoals nu het geval is."

undefined

"Tussen vier en zes zijn je gedachten heel puur"

Sitti Bamphen (40), yogaleraar uit Zwalm, staat elke ochtend op om 3 uur.

Maak kennis met de kampioen onder de vroege vogels. Nadat zijn wekker gaat, doet hij anderhalf tot twee uur aan yoga om de dag goed te beginnen. "In het weekend kan ik gelukkig wel uitslapen tot een uur of zes", lacht Sitti.

Voor een yogi liggen de beste uren van de dag tussen vier en zes uur 's morgens, legt de sympathieke yogaleraar uit. "Maar sinds we twee kleine kinderen hebben, sta ik nog vroeger op. Om even wat tijd voor mezelf te maken. Na een kwartiertje yoga ben ik weer helemaal fris. Sloten koffie helpen trouwens ook. (lacht) In die ochtenduren tussen vier en zes zijn je gedachten nog heel puur. Dat zijn echt de beste uren voor yoga. Tegen een uur of twee 's middags ben ik dan wel op en heb ik echt een dutje nodig. Ik geef namelijk 's avonds tot half tien nog les in Gent of Oudenaarde. Ik kan dus ook pas ten vroegste om tien uur mijn bed in. Dit ritme is ondertussen een gewoonte geworden."

Voor Sitti is vroeg opstaan een aanrader. "Zeker voor jonge papa's. Als er een kindje komt, hebben ouders sowieso al minder tijd voor zichzelf. Overdag ben je bezig met je kindje, met werk en als er nog wat tijd overschiet met elkaar. Zo verlies je jezelf snel uit het oog. En dan zijn die vroege uurtjes natuurlijk ideaal. Ik heb mijn schoonbroer en schoonzus trouwens ook al besmet met dit vroege-vogel-syndroom. Zij gaan nu 's morgens vroeg joggen, omdat ze daar overdag en 's avonds geen tijd voor vrij kunnen maken."

undefined

"Tot acht uur blijven liggen is voor mij een marteling"

Chris Verhecken (43) baat boekhandel Letters&Co in Deinze uit. Hij springt gezwind zijn bed uit om 5 uur of vroeger.

Bestellingen klaarzetten, wat boekhouding doen, offertes maken of gaan fietsen: dat heeft de ochtendstond voor Chris in petto. "En in het weekend lees ik graag al om half zes de krant. Vroeg opstaan zit in mijn natuur. Vroeger als kind al tot ergernis van mijn ouders. Mijn vrouw is er gelukkig blij mee, want ze weet dat het ontbijt klaarstaat als zij wakker wordt. Tegen die tijd heb ik al heel wat werk verzet. Waarschijnlijk heb ik meer slaap nodig dan de vier tot zes uurtjes die ik nu krijg, maar ik vind slapen eigenlijk tijdverlies. Tot acht uur in bed moeten blijven liggen, zou voor mij een marteling zijn."

Er is nog een reden waarom hij zo vroeg opstaat. "We hebben een dochter van zes jaar. Na vier uur 's middags heb ik dan wat meer tijd voor haar. Ik denk dus niet dat ik veel langer werk dan andere mensen, ik heb mijn dag en nacht gewoon anders ingedeeld."

De boekhandelaar uit Deinze ligt meestal tegen 10 uur 's avonds in bed. Het gevoel dat hij belangrijke informatieprogramma's of spannende films op televisie mist, heeft hij allerminst. "Als we echt iets willen zien, nemen we het op. We gaan trouwens wel nog naar feestjes. Het enige nadeel daarbij is dat toch sowieso om 6 uur wakker word. Dat is een beetje lastig, maar ik ervaar het niet als storend. Een slaapexpert zal het misschien niet goedkeuren, maar dit is nu eenmaal mijn ritme."

undefined

"Vroeg opstaan is wel nefast voor je sociaal leven"

Afslankcoach Tanja Hebbrecht (47) heeft niet veel moeite om de wekker om 5 uur 's morgens te gehoorzamen.

Ze volgt zelfs onbewust een aantal stappen van The Miracle Morning. "Ik ken het boek niet, maar doe zo vroeg 's ochtends graag aan meditatie en studie. Maar ik heb het momenteel ook wel heel erg druk met mijn professionele activiteiten. Vroeg opstaan is met andere woorden een must."

"Ik heb altijd van de ochtend gehouden, van de stilte ervan. Ik ben zo vroeg ook veel productiever dan 's avonds. Ik functioneer beter in de ochtend en geniet meer. Maar ik heb nu ook wel veel bordjes draaiende te houden, als een jongleur. Ik ben naast mijn afslankcoaching nog een tweede business uit de grond aan het stampen en dat vergt heel wat tijd en energie. Binnen een dikke twee jaar word ik vijftig en dan wil ik een ander soort leven. Ik streef naar een 'laptop lifestyle', waarbij ik overal zal kunnen werken vanaf mijn laptop. Dan kan ik bijvoorbeeld wat meer gaan reizen."

Als vroege vogel is Tanja 's avonds uitgeput. "Ik ga altijd vroeg slapen, anders hou ik dit niet vol. Tussen tien uur 's avonds en drie uur 's nachts liggen de beste recuperatie-uren, dus die probeer ik zeker mee te pikken. Ik heb mijn lichaam getraind om met zes uur slaap toe te komen. Het enige nadeel van zo vroeg naar bed te gaan, is dat mijn sociaal leven eronder lijdt. Als vrienden feestjes of etentjes organiseren, vertrek ik altijd weer vroeg naar huis. En ik ga ook steeds minder naar zulke events, omdat mijn gezondheid zo belangrijk voor me is. Mijn leven is nu zo hectisch dat ik me eigenlijk niet kan permitteren hiervan af te wijken."

undefined