EU-Parlementsvoorzitter Sassoli is overleden: ‘De democratie is een kampioen verloren’

Het overlijden gisteren van de parlementsvoorzitter – één week voor zijn termijn afliep – heeft de meeste europarlementariërs geschokt. Pas eergisteren werd bekend dat Sassoli sinds 26 december in een Italiaans ziekenhuis was opgenomen vanwege ‘ernstige complicaties’ door falen van het immuunsysteem. Een halve dag later overleed hij. President van de Europese Unie Charles ­Michel en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie, betuigden gisteren hun medeleven.

Sassoli werd geprezen voor zijn leiderschap en zijn bemiddelaarskwaliteiten. Hij verwierf bovendien het respect van zijn collega’s door het doorzetten van een rechtszaak tegen de Commissie omdat die te laks zou optreden tegen Polen en Hongarije.

Sassoli’s voorzitterschap werd ernstig gehinderd door de coronapandemie, die lange tijd fysieke vergaderingen (met ruim 700 parlementariërs uit 27 landen) onmogelijk maakte. Hij zette zich enorm in om onlinevergaderingen en -stemmingen mogelijk te maken, geen sinecure in de EU-wereld van statuten en verdragen.

Een andere handicap was dat Sassoli vrijwel alleen Italiaans sprak. Ook in zijn werkkamer was er altijd een tolk aanwezig.

Van journalist tot politicus

Sassoli werd in 1956 geboren in Firenze en werkte na zijn studie politicologie als journalist voor diverse nieuwsagentschappen en kranten. In de jaren negentig stapte hij over naar de ­televisie, naar Rai Uno, om uiteindelijk presentator te worden van een van de belangrijkste avondjournaals. Hij werd een van de geliefdste en bekendste journalisten van Italië. In 2009 werd Sassoli verkozen in het ­Europees Parlement en tien jaar later werd hij voorzitter.

Afgelopen september en oktober was Sassoli al enige tijd afwezig wegens een longaandoening. De Italiaan had eerder longkanker gehad en was tot het najaar een verstokt roker. Hij probeerde niettemin een tweede termijn (tot medio 2024) te krijgen als parlementsvoorzitter. Zijn sociaaldemocratische fractie concludeerde in december echter dat zijn kansen in het parlement om herkozen te worden niet groot waren. De Europese christendemocraten claimen de positie op basis van een afspraak in 2019 tussen de grootste politieke fracties.

Volgende week neemt de Maltese christendemocraat Roberta Metsola naar verwachting de voorzittershamer over. Als eerste vicevoorzitter nam zij het voorzitterschap al veelvuldig waar tijdens Sassoli ’s afwezigheid. Zij verving hem in september ook bij de belangrijke ‘troonrede’ in het parlement van Commissievoorzitter Von der Leyen.

Metsola reageerde gisteren op Twitter op het overlijden van Sassoli: ‘Ik ben diepbedroefd. Europa heeft een leider verloren, ik ben een vriend kwijt, en de democratie is een kampioen verloren.’