Ethiopian Airlines transporteert wilde Afrikaanse dieren

In de wilde exotische dierenhandel gaat jaarlijks al 17 miljard euro om, met een groot risico op ziekten die overspringen op de mens. Luchtvaartmaatschappijen spelen hierin een dubieuze rol.

World Animal Protection (WAP), een internationale dierenbeschermingsorganisatie, deed onderzoek naar de handelsstromen in exotische dieren. Uit het deze week verschenen rapport Cargo of Cruelty (Lading van wreedheid) blijkt dat Ethiopian Airlines, de grootste luchtvaartmaatschappij van Afrika, de spil is in het netwerk van het vervoer van wilde dieren van dit continent naar ten minste achttien landen in de wereld.

De Ethiopische vliegmaatschappij is de belangrijkste transporteur, maar ook andere luchtvaartmaatschappijen nemen een deel van het vervoer van levend wild uit Afrika voor hun rekening, zoals Royal Air Maroc, Turkish Cargo, Delta Air Lines, Lufthansa Cargo en Air France-KLM.

“Wat we zien is het topje van de ijsberg”, zegt Sanne Kuijpers, campagnemanager van WAP. “Eerder onderzoek leidde ons naar twee slangenfarms in Togo aan de West-Afrikaanse kust, vanwaaruit grootschalig in allerlei dieren wordt gehandeld. Zij verkopen via Facebook levend wild. We analyseerden 900 posts van hen op sociale media over de periode van 2016 tot 2020. We volgden hun spoor over de wereld en vaak begon dat bij Ethiopian Airlines.”

Kratten

WAP liet foto’s maken van de vele kratten waarmee de wilde dieren werden vervoerd door Ethiopian Airlines, met stickers met bestemmingen en vrachtnummers. In de containers werden foto’s gemaakt om vast te stellen hoe de dieren in de kisten waren verpakt. De beesten zaten in krappe ruimtes, met veel dicht op elkaar en konden zich niet of nauwelijks bewegen. Water was er vaak niet.

De vogels, dieren en reptielen op de foto’s werden in kaart gebracht. Zo stonden er genetkatten op, maar ook galago-aapjes, beter bekend bij de Engelse naam bush babies, huzaaraapjes, de ernstig in zijn voorbestaan bedreigde kapgier, de grijze roodstaartpapegaai en de koningspython. Uiteindelijk bestond 7 procent uit bedreigde soorten die op de internationale Rode Lijst staan. Zo trof WAP ook een sporenschildpad aan, waarvan de handel aan zeer strenge vergunningsvereisten moet voldoen.

Dat die andere 93 procent van de tweehonderd soorten die WAP aantrof in kratten bij Ethiopian Airlines en de twee handelaren uit Togo niet op de Rode Lijst staan, wil volgens Kuijpers niet zeggen dat die dieren niet bedreigd worden in hun voortbestaan. Veel soorten halen die Rode Lijst niet omdat er nooit onderzoek naar ze is gedaan. Gezien de grootschalige handel in wilde Afrikaanse dieren wereldwijd is het volgens Kuijpers inmiddels voor veel soorten kantje boord als het gaat om overleven.

Het onderzoek van WAP betreft slechts twee grote handelaren uit Togo. Het laat zich raden wat er verder gebeurt op het enorme Afrikaanse continent als het gaat om het vangen en verkopen van wild. Geschat wordt dat er inmiddels 17 miljard euro per jaar in deze handel omgaat en dat zijn heel veel vogels, reptielen, amfibieën en zoogdieren.

Niet illegaal

Omdat veel soorten niet op de Rode Lijst staan is de handel erin niet illegaal. “Bovendien loopt de legale en illegale handel in wilde exotische dieren vaak dwars door elkaar en is het moeilijk te onderscheiden waar het om gaat. De ingewikkelde internationale regelgeving maakt het er niet beter op”, zegt Kuijpers.

Al die wilde dieren die opeengepakt over de wereld worden getransporteerd vormen een groot risico voor de mens. Kuijpers wijst erop dat SARS, MERS en ebola ziektes zijn die van dier op mens zijn overgesprongen, net als nu met Covid-19 is gebeurd.

Bij diertransporten met Ethiopian Airlines zijn verschillende vleermuissoorten aangetroffen die ergens in een kooi bij mensen thuis belanden. De vleermuis wordt in belangrijke mate verantwoordelijk gehouden voor bovengenoemde ziekten.

Het vervoeren van zoveel verschillende Afrikaanse wilde dieren houdt een groot risico in op een nieuwe, misschien nog veel gevaarlijker ziekte die de mens kan bedreigen in de nabije toekomst, zo waarschuwt WAP in het rapport.