Er sterven weer meer jongeren in het verkeer: ‘De situatie is zorgwekkend’

De nacht van woensdag 10 juni, omstaanders zien hoe een BMW iets voor half twee uit de Gentse Dampoortstraat richting de Sint-Joriskaai vlamt. In het voertuig zit een 24-jarige bestuurder en een 18-jarige passagier. Op de brug over de Leie loopt het helemaal fout. De jongeman verliest de controle over het stuur en rijdt - zonder te remmen - recht het water in. Vier politiemannen duiken het voertuig achterna, maar de twee inzittenden kunnen niet meer gered worden.

Het is spijtig genoeg geen alleenstaand geval. Het aantal jongeren dat sterft bij een ongeval met de wagen is gestegen. Dat blijkt uit het rapport van Verkeersinstituut Vias. Zij analyseerden de ongevallen in 2019, waaruit ze verontrustende conclusies konden trekken. Uit hun onderzoek blijkt dat jongeren van 18 tot 24 jaar vorig jaar goed waren voor 17 procent van de verkeersdoden of 98 dodelijke ongevallen in totaal. In 2018 was dat nog een derde minder: 64 dodelijke ongevallen. “En dat terwijl de jongeren slechts 10 procent van de bevolking in België vertegenwoordigen”, zegt Benoit Godart van het Verkeerinstituut Vias. “Kortom, de situatie is zorgwekkend.”

Voor de oorzaak kijkt Vias in de richting van het gsm-gebruik achter het stuur. “We zien een toename van chauffeurs die ongevallen veroorzaken doordat ze afgeleid zijn door hun gsm of onder invloed zijn. Maar dat kan deze trend maar deels verklaren”, zegt hij. Toch blijken jongeren vaker betrokken te raken in kettingbotsingen en kop-staartaanrijdingen. “Het is de eerste keer dat we dit fenomeen zien. De afleiding van het gsm-gebruik zal daar waarschijnlijk een rol in spelen", zegt Godart.

Voor mobiliteitsexpert Dirk Lauwers (UGent en UAntwerpen) is dit geen verrassing. “We spraken vroeger over de twee belangrijkste killers in het verkeer: onder invloed rijden en overdreven snelheid. Maar de gsm kan daarbij gevoegd worden. In Amerika heeft men daarover al meerdere studies uitgevoerd.” Zo is er een studie door de universiteit van Utah waaruit blijkt dat bellen achter het stuur het risico op een ongeval verviervoudigd. Dat risico verdubbelt nog eens als je aan het sms’en bent. De jongste en minst ervaren chauffeurs, die lopen logischerwijs het grootste risico. Ook bij Vias zien ze dit: “De chauffeurs die het grootste risico lopen op een ongeval zijn tussen de 22 en 24 jaar. Maar liefst 8 twintigers per 1.000 inwoners raken betrokken bij een ongeval. Dat is het hoogte aantal van alle leeftijdscategorieën”, zet Godart.

Een concrete oplossing voor het probleem is er niet. “Er is geen wondermiddel”, zegt Godart “Er zijn wel tal van zaken in gang gezet die een positief effect kunnen hebben in de toekomst. De rijopleiding is recent aangepast en daarnaast zijn we ook altijd voorstander geweest van de nultolerantie achter het stuur. Dat zou vooral een effect hebben op jonge bestuurders, van wie we weten dat ze vaker onder invloed van drugs achter het stuur kruipen”. Ook de mobiliteitexpert Dirk Lauwers ziet de oplossing meer in de richting van handhaving en campagnes. “De gsm bannen uit de auto is geen oplossing", besluit hij.

Eén cliché kan alvast geschrapt worden dankzij de studie. Jonge mannen veroorzaken meer ongevallen dan hun vrouwelijke leeftijdsgenoten. “Zelfs meer dan de oudere generatie”, zegt Godart. “Maar liefst 64 procent van de jongeren die betrokken raken bij een ongeval zijn jongens. Bij de generatie die ouder is dan 24 jaar is dat iets meer in evenwicht, 58 procent.”