Entourage van Olivier Vandecasteele reageert op veroordeling tot 40 jaar cel: ‘Dit is een nachtmerrie’

Na een schijnproces in december kwam het nieuws naar buiten dat Olivier Vandecasteele veroordeeld werd tot 28 jaar cel. De West-Vlaamse ngo-medewerker, die op 24 februari werd opgepakt in Iran, maakte zich volgens het Iraanse regime schuldig aan spionage, witwassen en het samenwerken met de Verenigde Staten tegen Iran. Het heeft er echter alle schijn van dat Teheran hem gebruikt om hem te kunnen ruilen met de Iraanse terrorist Assadollah Assadi, die bij ons in de gevangenis zit.

Was de situatie van Vandecasteele al penibel, dan is ze nu nog wat prangender geworden. Volgens het Iraanse persbureau Tasmin is hij veroordeeld tot 40 jaar cel en 74 zweepslagen. Het gaat om een optelsom van verschillende straffen. Zo krijgt hij drie keer 12,5 jaar cel voor spionage, samenwerking met de VS en witwaspraktijken. Daarnaast krijgt hij 2,5 jaar cel en 74 zweepslagen voor vermeende geldsmokkel.

Over de strafmaat heerst veel onduidelijkheid. De familie van Vandecasteele noch minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) kreeg al officiële informatie. Zij gaan voorlopig voort op de Iraanse mediaberichten. Ook mensenrechtenorganisatie Amnesty International tast in het duister. “De rechtsgang in Iran is erg ontransparant. Tot vorige week wisten we niet eens waarvoor Vandecasteele aangeklaagd werd”, zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen.

Nachtmerrie

Volgens Olivier Van Steirtegem, de beste vriend en woordvoerder van Vandecasteele, maakt het “geen enkel verschil” of de West-Vlaming nu voor 28 of 40 jaar veroordeeld werd. “In beide gevallen is de straf onmenselijk en ondraaglijk. Hij zit nu al elf maanden in volledige isolatie in een kelder, hij is al 25 kilogram vermagerd. Zijn familie weet niet eens waar hij wordt vastgehouden. Dit is een nachtmerrie.”

De familie verhoogt dan ook de druk op de federale regering. Die moet nu meer dan ooit bij het Iraanse regime aandringen op een oplossing, zegt Van Steirtegem. “Olivier Vandecasteele wordt al elf maanden gegijzeld. En wat doet de Belgische regering? Het wordt tijd dat mensen hun verantwoordelijkheid nemen.”

Volgens De Graeve is de modus operandi van het Iraanse regime in deze zaak vergelijkbaar met die in andere zaken rond niet-Belgen. “De onmenselijkheid, het gebrek aan transparantie: dat komt telkens terug.” Omdat hun overheden in hetzelfde schuitje zitten als de Belgische, pleit hij ervoor om samen internationale druk te blijven uitoefenen op Iran. “Het Iraanse regime is zeker niet immuun voor die druk, want er zijn heel wat economische banden en belangen die meespelen.”

Eind 2022 sloot de Belgische overheid een verdrag met Iran om een gevangenenruil met Assadi mogelijk te maken, maar het Grondwettelijk Hof schorste dat. Sindsdien blijft het zoeken naar een oplossing. Minister Lahbib laat op Twitter weten dat ze de Iraanse ambassadeur op het matje zal roepen.