Enorme smog hult noorden van Thailand in gelige duisternis

Het noorden van Thailand is bedekt onder een dichte smog van fijnstofdeeltjes, als gevolg van duizenden branden. Vooral in de noordoostelijke stad Chiang Rai en omgeving hangt een gelige mist die iedereen het zicht ontneemt. De luchtvervuiling zit zeer fors boven de maximumnorm en vormt een gevaar voor de gezondheid.

De 1,3 miljoen inwoners van de stad en provincie Chiang Rai wordt aangeraden binnen te blijven. Alleen al de voorbije week zijn er zo’n vierduizend mensen in lokale ziekenhuizen opgenomen wegens ademhalingsproblemen. Fijnstof kan zich bij het inademen diep in de longen nestelen, in de bloedbaan terechtkomen en zorgen voor ernstige hart- en longziekten.

Vijfduizend brandhaarden

Oorzaak van de smog van deze week zijn de circa vijfduizend brandhaarden in het noorden van Thailand langs de grenzen met Myanmar en Laos. In die laatste twee landen worden in de grensgebieden nog eens respectievelijk bijna 10.000 en ruim 1.300 vuurhaarden geregistreerd door de NASA-weersatelliet Suomi NPP.

Het is de tijd van het jaar waarin vooral kleine boeren hun akkerland en stukken bos in brand steken om zo vruchtbare grond te krijgen voor hun gewassen. Waarom de gevolgen van deze slash-and-burn-methode dit jaar erger zijn dan anders, is nog niet duidelijk.

De bijna 200 kilometer zuidwestelijker gelegen grote stad Chiang Mai geldt op dit moment even als de nummer 1 op de IQAir global index, de wereldranglijst van meest vervuilde steden. De limiet van 50 microgram fijnstof per kubieke meter lucht werd, met de gemeten 287 microgram, de afgelopen dagen fors overschreden. De luchtdeeltjes fijnstof zijn kleiner dan 2,5 micrometer, waarbij 1 micrometer gelijk staat aan een duizendste millimeter.

Toch spant Chiang Rai met de grensstad Mae Sai de kroon met 542 microgram fijnstof afgelopen week, dat is elf keer hoger dan de maximum veiligheidslimiet, en die ligt in Thailand al hoger dan in veel andere landen. Deze twee steden staan niet in de wereldranglijst, dus krijgt het grotere Chiang Mai de dubieuze eer.

De luchtvervuiling, hoe klein de stofdeeltjes ook zijn, is in deze hoeveelheden goed zichtbaar. Auto’s, fietsen en motoren rijden stapvoets door de straten van Chiang Rai omdat verkeersdeelnemers nauwelijks te ontwaren zijn. Voetgangers dragen mondkapjes alsof de coronapandemie nooit voorbij is gegaan. In het centrum spuiten brandweerwagens grote waterstralen in de lucht om de fijnstofdeeltjes zo snel mogelijk omlaag te halen.

Nog zeker een week

De regering heeft motorrijders gevraagd niet de weg op te gaan omdat de uitlaatgassen stevig bijdragen aan de luchtvervuiling. Via satellietfoto’s met gps-coördinaten bestrijden vrijwilligers de talloze branden. Ook zijn er twee blusvliegtuigen ingezet, maar dat is gezien het aantal branden in alleen al Thailand volstrekt onvoldoende. De Thaise regering heeft de buurlanden Myanmar en Laos gevraagd om ook zoveel mogelijk vuren te gaan blussen. Of daar gehoor aan wordt gegeven is nog niet duidelijk. Ook aan de vereniging van Zuidoost-Aziatische landen, de Asean, is om hulp gevraagd.

Thailand bereidt inmiddels wetgeving voor die het jaarlijks in brand steken van bos en akkerland gaat verbieden, maar de aankondiging hiervan heeft nog weinig effect gehad. Het Thaise departement voor de controle op de vervuiling liet woensdag weten dat deze ernstige vorm van luchtvervuiling nog zeker een week zal aanhouden.