Energie-expert over dalende gasprijzen: ‘Als het voor een lange tijd nog erg koud wordt, zullen er problemen ontstaan’

De gasprijs blijft verder dalen. We zitten nu opnieuw op een niveau gelijkaardig aan dat van vlak voor de oorlog in Oekraïne begon. Maar dat zal u niet meteen merken aan uw energiefactuur, zegt energie-expert Moniek de Jong (UGent).

De gasprijs is sinds begin december bijna gehalveerd. Vanwaar komt die daling?

“Er zijn deze winter tegen alle verwachtingen in niet veel problemen geweest met de energiebevoorrading. Dat komt onder meer omdat het nog niet heel erg koud is geweest, met uitzondering van die ene week in december. Daardoor is er minder gas verbruikt. Verder is er toch ook nog meer Russisch gas binnengekomen in Europa dan gedacht. Toen de oorlog begon, dachten we dat het ieder moment gedaan kon zijn met de Russische gaslevering, maar we zijn uiteindelijk pas in september afgesloten van de noordelijke leveringsroute.”

“In China waren er ook nog lange tijd strenge coronamaatregelen, waardoor de economie stil lag en er meer lng naar Europa kon gaan. In november lagen er zelfs tanks met lng gewoon voor de kust van Europa te wachten. Bovendien is het in Europa ook goed gelukt om onze gasvraag te verlagen. In Duitsland, dat een van de grootste consumenten was van Russisch gas, is het verbruik zelfs met 40 procent gedaald terwijl het maar met 15 procent moest. Samen met Nederland hebben zij ook razendsnel nieuwe lng-terminals in gebruik genomen. Dat die twee landen hun gasvraag zo konden verlagen is een enorme meevaller geweest voor heel Europa, want het zorgde voor minder onzekerheid op de markten.”

Kunnen we die lagere prijzen ook structureel volhouden?

“We hebben deze winter wat geluk gehad, maar voor de komende winter verwacht ik wel meer problemen. Nu de Nordstream-pijpleidingen zijn weggevallen, blijven alleen de Oekraïense en Turkse routes over om gas naar Europa te vervoeren. Eind dit jaar zullen onze voorraden redelijk leeg zijn. En het is nog niet zeker of het lng en gas uit andere landen dat Russische aanbod volledig kunnen vervangen. Het internationale energieagentschap schat dat Europa volgende winter een tekort aan aardgas van zo’n 30 miljard kubieke meter zal hebben. Dat is gigantisch veel. De enige manier om daar iets aan te doen, is door structureel de aardgasvraag te verlagen. Ik denk dan aan woningen beter isoleren en inzetten op warmtepompen.”

En wat met de komende maanden? Zullen de prijzen blijven dalen?

“Naar de hele lage prijzen van de zomer van 2021 gaan we nooit meer terug. Een gigantische piek zoals in augustus vorig jaar zal door het Europese prijsplafond ook niet meer voorkomen. Maar dat betekent niet dat gigantische prijsstijgingen helemaal uitgesloten zijn. Als het voor een lange tijd nog erg koud wordt, zullen er problemen ontstaan. Qatar heeft eind vorig jaar ook gedreigd om de gasleveringen stop te zetten door het corruptieonderzoek in het Europees Parlement. Zij kunnen dus nog altijd pijpleidingen saboteren of op een andere manier politieke druk proberen uit te oefenen.”

“Als dat niet gebeurt, denk ik dat de prijzen deze winter zullen blijven dalen. Wat niet betekent dat er zich geen rampscenario heeft voorgedaan de afgelopen maanden. Mensen zijn door hun energiefacturen en de inflatie de armoede in geduwd.”

Zullen mensen iets merken van die prijsdalingen op hun energiefactuur?

“Mensen met een vast contract zullen er niets van merken, maar ook voor mensen met een variabel contract is dat nog maar de vraag. Het gas dat nu opgeslagen is, is aangekocht tegen hele hoge prijzen. Energiebedrijven zullen hun kosten eruit willen halen en ook nog winst willen maken, waardoor de lage prijzen zich niet meteen zullen vertalen in een lagere energiefactuur. Energieleveranciers weten ook hoe fragiel de markt is. Pas als de lage prijzen echt lange tijd aanhouden en al het duur gas verkocht is, zullen mensen met een variabel tarief er iets van merken op hun factuur. Mijn advies is om, als je het nog kan betalen, je voorschotbedrag nog niet te verlagen.”