Woensdag 07/06/2023

Genderrevolutie

Elisabeth (30): "Mijn lichaam trainde ik al toen ik nog ballerina was. Waarom zou kracht niet vrouwelijk kunnen zijn?"

Elisabeth. Beeld Lieve Blancquaert
Elisabeth.Beeld Lieve Blancquaert

► Elisabeth, 30 jaar

Catherine Ongenae

► opgevoed als meisje, zelf moeder van een dochtertje van tweeënhalf

► cisgender, noemt zichzelf ‘supervrouwelijk, mét spieren aan het lijf’

► studeerde Uitvoerend danser aan Codarts Rotterdamse Dansacademie, Kunstwetenschappen, Literatuur en Filosofie aan de Universiteit Gent en Beeldhouwkunst aan Kask School of Arts, is doctor in de filosofie

► houdt van mannen en kunst

► is kunstenaar

elisabethvandam.com

"Ik gaf mijn baan als danseres in een hedendaags dansgezelschap op om Kunstweten­schappen en Filosofie te gaan studeren. Maar nog tijdens mijn universitaire studies begon de creatiedrang alweer te kriebelen. Ik wilde ook fysiek bezig zijn. Naast filosofie ging ik beeldhouwkunst volgen aan KASK. Ik bleek voort­durend lichamen te maken. Danserslichamen."

“Omdat ik ook mijn eigen lichaam wilde ­sculpteren, ging ik opnieuw trainen. Dagelijks sport ik minstens een uur, een combinatie van balletoefeningen, fitness en gewichtstraining. Niet dat ik er wil uitzien als een bodybuildster. Het is zoeken en aftasten hoe ik mijn lichaam elegant en verfijnd kan houden en toch tonus en spierkracht kan opbouwen."

“Ik shape mezelf. Mijn lichaam maakt deel uit van mijn artistieke oeuvre. In mijn nieuwste kunstproject incarneer ik me in de supervrouw Dolly Bing Bing. Dolly is een levende sculptuur. Door mijn gespierde lijf en mijn korte haar vinden mensen dat ik er mannelijk uitzie. Toch is Dolly ook sexy en glamoureus: ze heeft lange wimpers, grote ogen, een volle rode mond. Ik speel met die vrouwelijke pop-achtige kenmerken, vergroot ze uit. Blijkbaar vindt men het moeilijk om zowel uitgesproken mannelijke als vrouwelijke kenmerken in één persoon te zien. Ik zie het probleem niet. Mijn lichaam trainde ik al toen ik nog ballerina was. Waarom zou kracht niet vrouwelijk kunnen zijn? Als beeldhouwster werk ik met ruwe materialen en slijpschijven. Waarom ­zouden machines exclusief mannelijke tools moeten zijn?"

“Ik mag dan veel fallische eigenschappen hebben, ik voel me übervrouwelijk. Sinds ik een dochter heb, is dat gevoel nog toegenomen. De gedachte dat er leven in je lichaam groeit, blijft wonderlijk. Het moederschap heeft me ook ­veranderd. Ik ben zachtaardig, maar toch merkte ik dat vrouwen soms angstig reageerden als ze me zagen. Nu ervaar ik een soort van natuurlijke verbondenheid met andere moeders. Onbewust weten we wat we met elkaar gemeen hebben. Ik heb het gevoel er meer bij te horen, ook al wil ik nooit ergens bijhoren. (lacht)"

“Er zijn ook wel mannen die een beetje bang van me zijn. Ik maak me graag mooi, maar dat doe ik niet voor hen. Ik daag eerder uit dan dat ik wil behagen. Al is het natuurlijk mogelijk dat ik me minder vrouwelijk zou voelen zonder mannelijke toeschouwers. Toch merk ik dat Dolly Bing Bing qua looks steeds verder in de richting van het stoere in de streetstyle en de hiphop evolueert. Bizar toch, dat krachtige vrouwen in de popwereld wel worden aanvaard? Wel jammer dat veel van die gekleurde vrouwen zich aanpassen aan het westerse beeld van de verleidelijke vrouw. In Afrika hebben vrouwen dikwijls kort haar, en ze zijn fysiek sterk. Ook dat inspireert me."

“Mijn kunst en mijn leven vloeien in elkaar over. Ook in het dagelijks leven ben ik soms Dolly Bing Bing. Op momenten dat ik heel sterk moet zijn, word ik die supervrouw. Dat maakt wat ik moet doen draaglijker. Ik ben ook Dolly als ik op de fiets door de stad rijd. Mijn uiterlijk tovert dikwijls een glimlach op het gelaat. Mensen gelukkig maken is precies Dolly’s bedoeling. Haar missie is de wereld liefde geven. Het heeft ook iets futuristisch: ik vraag me af hoe de mens van de post-apocalyptische toekomst er zal uitzien. In mijn sculpturen keert het oeridee van de vrouwelijke scheppende levenskracht dikwijls terug. Een vrouwenlichaam kan niet anders dan sterk zijn, als je ziet wat het doorstaat tijdens een zwangerschap. Vaak zijn mijn beelden ook een soort van zelfportretten. Als anderen er geslachtsloze figuren in zien, maakt me dat blij. Blijkbaar aanvaarden mensen de notie van onzijdige kracht wel."

“Niet alleen lichamelijke kracht wordt als een mannelijke eigenschap gezien. Ook verstand blijkt men eerder met mannen te associëren dan met vrouwen. De geschiedenis van het denken kent weinig vrouwen. Toen ik aan mijn doctoraat in de filosofie werkte, ondervond ook ik hoe neerbuigend intellectuelen kunnen zijn tegenover vrouwen. Als ik een lezing gaf, zag ik hen denken: wat komt dat meisje hier vertellen? Om me ­vervolgens neer te kogelen met vernietigende ­vragen. Tijdens mijn doctoraatsverdediging was er één mannelijk jurylid dat het extreem moeilijk had met mij omdat ik mijn vrouwelijkheid in mijn studie etaleerde. Ik stelde mezelf tegenover Goethe en daagde hem uit tot een gesprek. In die zin was Goethe goed gezelschap. Ook hij kantte zich tegen het klassieke tweedelige hokjesdenken, had een uitgesproken vrouwelijke en erotische kant."

“Uiteindelijk is Dolly een sterke intensivering van wie ik ben. Ben ik een genderbender? In ­eerste instantie was dat niet mijn bedoeling. Ik geloof niet in een opdeling van competenties, talenten en kwaliteiten volgens geslacht. Ik ben gewoon Elisabeth. Het korte haar en de stoere bomberjackets zijn er altijd geweest. Hoe korter mijn haar is, hoe vrouwelijker en vrijer ik me voel. Alsof er meer ruimte komt voor al de andere dingen die ik nog wil doen.”

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234