‘Egbert Lachaert wou tonen: no more mister nice guy’: de brokken van de liberale familieruzie vliegen tot bij de federale coalitie

De familieruzie tussen Open Vld en MR zet de gespannen verhoudingen in de federale regering opnieuw op scherp. Een verzoeningspoging en nauwere samenwerking tussen beide partijen moet de gemoederen bedaren.

Hoe het staat met de relaties tussen Open Vld en MR? “De liberale familie lijkt behoorlijk veel op die van de Atriden”, aldus oud-Senaatsvoorzitster Christine Defraigne (MR). Een verwijzing naar de Griekse mythologie, waar de Atriden verscheurd raakten door incest, bedrog, de Trojaanse oorlog en kinderen, ouders en geliefden die elkaar vermoorden tot de laatste van het geslacht achtervolgd wordt door de wraakgodinnen.

Om maar te zeggen: bepaald warm kan je de sfeer niet noemen. “Een eindje onder het vriespunt”, preciseert een insider. Al verschillen beide kampen nog van mening wie daarvoor verantwoordelijk is.

Maandagnamiddag probeerden de twee liberale partijvoorzitters de plooien enigszins glad te strijken met een gezamenlijke verklaring. “In elke familie ontstaan er soms meningsverschillen. Maar die doen geen afbreuk aan onze gemeenschappelijke basis,” klonk het. “Er zullen tussen de voorzitters, regeringsleden en parlementairen samenkomsten worden georganiseerd om hun werking beter af te stemmen.”

Vergelijking met extreemrechts

Al een hele tijd lang is de spanning tussen de twee zusterpartijen te snijden. Vorige week werd een gepland etentje met beide Kamerfracties nog te elfder ure geannuleerd. Bij de Vlaamse liberalen is het geduld op met de eigengereide MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en enkele parlementsleden die er een sport van lijken te maken Open Vld af te vallen – voormalig ministers Marie-Christine Marghem en Denis Ducarme op kop.

Egbert Lachaert, voorzitter van Open Vld, trok afgelopen weekend naar de studio’s van RTL Info om Bouchez een standje te geven. Het moest maar eens gedaan zijn, verklaarde hij. In één beweging vergeleek hij de houding van de MR met het oppositiewerk van Vlaams Belang. Een verwijt dat bijzonder hard aankomt onder de taalgrens, waar extreemrechts politiek behandeld wordt als een melaatse. Daar was Lachaert zich erg goed bewust van, zegt een ingewijde. “Egbert wou even tonen: no more mister nice guy. Hij wou een signaal sturen naar de meer gematigde vleugel van de MR.”

‘Driftbui van klein kind’

Bouchez kaatste de bal terug met een kritische tweet waarin hij sneerde dat er maar geen akkoord kwam met Engie, dat we de slechtste begroting van Europa hebben, en dat staatsgevaarlijke individuen ongestoord agenten kunnen vermoorden. Voor de goede verstaander: die drie dossiers zijn federaal allemaal in handen van Open Vld.

Bij Open Vld vlogen de verwijten daarna in het rond. “Degoutant”, “een driftbui van een klein kind”, klonk het over Bouchez. Vooral de uithaal naar de premier kwam hard aan, omdat de partijstrategie er sinds kort in bestaat zich zo veel mogelijk achter het werk van Alexander De Croo te scharen. Bij MR wijst men er fijntjes op dat Bouchez misschien niet getweet had als Lachaert hen niet vergeleken had met Vlaams Belang. En dan wordt er snel aan toegevoegd dat Open Vld hun natuurlijke partner is, maar niet de enige mogelijke partner.

Daarmee vliegen de brokken van de liberale familieruzie tot bij de federale coalitie. PS-voorzitter Paul Magnette liet zich onlangs nog ontvallen dat Vivaldi gemaakt was om tien jaar mee te gaan. Maar alvast bij de liberalen lijkt het niet langer een evidentie om samen door zee te gaan.

MR pakt bijvoorbeeld openlijk en graag uit met de goede banden met cd&v. En binnen Open Vld wordt luidop de vraag gesteld: wie wil er straks nog met Bouchez in zee gaan, als MR niet incontournabel is? Het was uitgerekend Egbert Lachaert die bij de coalitiegesprekken ervoor zorgde dat MR niet gedumpt werd. Een keuze waaraan hij wellicht al een paar keren teruggedacht heeft.

Vivaldi verlamd

De vraag is of het gekrakeel ook het regeringswerk in het gedrang brengt. Bij MR wordt die suggestie weggewuifd. Een hooggeplaatste bron in de regering wijst erop dat er met de MR-ministers wel goed samengewerkt wordt.

Maar elders in de coalitie is men wel degelijk bevreesd dat Vivaldi hierdoor minstens een tijdje verlamd raakt. Met name de loononderhandelingen, een politiek erg gevoelig dossier, dreigen nu helemaal tot stilstand te komen. “Ik vrees dat MR elk compromis dat Vld daar nu wil maken, kapot zal schieten”, zegt een partijvoorzitter. Door de economische crisis zou er wellicht sowieso geen marge zijn voor loonstijgingen, maar binnen de regering groeide wel de animo voor een eenmalige premie zoals dat gebeurde tijdens de coronacrisis.

Zal de verzoeningspoging volstaan om de rust terug te brengen? De kans lijkt klein. In Terzake liet Bouchez verstaan dat de partij zich niet zal inhouden. “De MR is een partij die zich strijdbaar opstelt en de problemen niet onder de mat veegt.”

Een topper bij de Vlaamse liberalen gokt dat de storm een paar weken zal gaan liggen, maar daarna weer zal oplaaien. Want: “Bouchez schopt wild om zich heen, maar het werpt wel vruchten af.” Ook binnen de MR wordt die analyse gemaakt: Bouchez maakt vijanden aan de lopende band, maar in de peilingen doet zijn partij het lang niet slecht.

Het vertrek van Alexia Bertrand naar Open Vld – ook dat deed de onderlinge verstandhouding geen deugd – zou de MR-voorzitter bovendien nog weleens in de kaart kunnen spelen. De relaties tussen beide waren verre van goed. En haar plaats als fractieleider in het Brussels Parlement gaat nu naar David Leisterh, een heel goede vriend van Bouchez. Na Hadja Lahbib en Sophie Wilmès zit zo alweer een vertrouweling van de voorzitter op een politieke sleutelpositie.