Eerste taak nieuwe expertengroep: herbekijk de bubbel van vijf

De GEES is opgedoekt, in de plaats komt het vernieuwde adviesorgaan van Celeval. Het is nu tijd voor de fase van het langetermijndenken. “Na maanden van crisismanagement gaan we nu naar een ‘risk management’-politiek”, sprak premier Wilmès gisterochtend op Radio 1. Omdat ook zij weet dat er hoe langer hoe meer een motivatieprobleem onder de bevolking optreedt. “Het moet absoluut houdbaar blijven. We hebben nood aan contacten en de economie moet kunnen draaien.”

Wilmès vroeg Celeval, de evaluatiecel van het crisiscentrum, na de jongste Veiligheidsraad daarom een langetermijnvisie te formuleren, inclusief een advies over in welke mate we bepaalde maatregelen moeten blijven volgen, en welke misschien helemaal niet meer. Dat allemaal om ons ‘met het virus te leren leven’. Daarvoor is een nieuw wetenschappelijk adviesorgaan nodig. Dat is vrijdag beslist tijdens de ministerraad. De premier wil daarmee tegen de volgende Nationale Veiligheidsraad – normaal ergens half september, nog voor de start van het academiejaar – alle huidige maatregelen onder de loep hebben genomen.

Zelf stelde Wilmès al de ‘sociale bubbel’ in vraag. Die heeft volgens haar wel degelijk zijn nut gehad, “maar evenzeer zijn gebreken”. Eerste taak voor het expertenteam: de bubbel van vijf herbekijken. Betekent dit dat de bubbel volledig overboord kan? “Nee, het principe zal blijven”, zegt viroloog Steven Van Gucht. “Want direct contact vermijden is en blijft de belangrijkste maatregel. Dat we naar een meer flexibel systeem zouden moeten, hing al wel een tijdje in de lucht. De bubbel zoals we die nu kennen is een goed systeem ten tijde van een acute crisis, maar niet houdbaar op lange termijn.” De ‘te strakke grens van vijf heel directe contacten’ door de overheid als norm opgelegd zorgt volgens Van Gucht bij sommigen voor frustratie. “We moeten van die enkelvoudige grens, dat ene vaste getal, af.” Van Gucht oppert het conceptidee van een flexibele vork, bijvoorbeeld tussen de vier en acht contacten. “Bij ‘alarmfase 1' zou je dan bijvoorbeeld acht contacten kunnen toestaan. Verergert de situatie, dan weet iedereen dat dit er in fase 2 nog maximaal vier zullen zijn. Het is nog maar een idee dat nog door veel mensen besproken moet worden, maar ik denk dat de mensen dit wel beter zullen aanvaarden.”

Wie zijn de leden?

Wie zijn die mensen dan, die dergelijke pistes moeten aanbrengen en adviseren? In die nieuwe werkgroep die ons een langetermijnvisie moet brengen zetelen naast virologen en epidemiologen ook psychologen, economen en sociologen. Wie precies tot het expertenteam zal behoren, blijft voorlopig een goedbewaard geheim. Volgens Tom Auwers, sinds bijna zeven maanden voorzitter van Celeval en samensteller van de vorige wetenschappelijke expertengroep, zijn er al namen. “Ja, er was vandaag (gisteren, red.) al een eerste kennismakingsgesprek met de leden. Maar de ploeg is nog niet definitief – het overleg in nog gaande.”

Enkele kanshebbende specialisten zoals psychiater Dirk De Wachter, gedragspsycholoog Maarten Vansteenkiste of pedagoog Wouter Duyck die wij contacteerden, hadden gisteren alvast (nog) geen uitnodiging ontvangen. Experts als biostatisticus Geert Molenberghs of arbeidseconoom Stijn Baert, evenmin. Gezondheidseconoom Lieven Annemans, maandenlang voorzitter van het Vlaamse maatschappelijke relancecomité en sterk pleitbezorger van meer aandacht voor het maatschappelijk weefsel en andere gezondheidsaspecten, is eveneens in het ongewisse over de samenstelling van de groep, maar zegt op een brede vertegenwoordiging van experten te hopen.

Steven Van Gucht en Marc Van Ranst woonden de startvergadering gisteren alvast bij. Wat de eventuele rol van Erika Vlieghe, de voorbije maanden voorzitter van de GEES, in het vernieuwde team wordt, wou ze gisteren nog niet kwijt. “Daarvoor is het nog te vroeg.” Te verwachten is dat de helft van het team langs Franstalige zijde wordt ingevuld.