'Een overdosis presenteren, daar hou ik van'
Bambi en Rambo, een schattig hertje met grote, onschuldige ogen en een indruk-wekkende spiermassa in de vorm van Sylvester Stallone. Meer verschillend kunnen twee figuren bijna niet zijn, maar de Duitse kunstenaar Beni Bischof brengt ze in de Antwerpse PLUS-ONE Gallery samen in één tentoonstelling.
Met Rambo, de ultieme eighties-actiefilm over een amok makende Vietnamveteraan die tot het uiterste gaat om te overleven, koos Bischof een Amerikaans icoon uit. Hele generaties jongens groeiden op met Rambo, maar Bischof zelf mocht de film niet zien van zijn ouders.
"Ik zag de film pas voor het eerst toen ik deze reeks schilderijen maakte. Maar ik kende de figuur natuurlijk wel. Rambo is een symbool, een metafoor voor macht en mannelijkheid. Een extreem gespierde vechtersbaas die in de wildernis in zijn eentje strijdt voor het goede, mensen redt, ingaat tegen zijn verdorven oversten", zegt Bischof.
"De jungle, het vuil, zweet, spieren, wapens, explosies, een hoop testosteron, domme legerofficieren. Het is er allemaal totaal over, maar die clichés interesseren me. En ik vond het fijn om het medium van aquarel - met zachte kleuren en borstelstreken - te laten contrasteren met de brute kracht van Rambo."
Ironische schilderijen
Tegenover krachtpatser Rambo plaatst Bischof een ander icoon uit de Amerikaanse filmgeschiedenis: het aandoenlijke hertje Bambi. "Eigenlijk is Bambi een horrorfilm, heel angstaanjagend. De muziek is zo eng, en de scène waarin de moeder sterft, is hartverscheurend. Rambo en Bambi spelen allebei met stereotypen. En het zijn allebei iconen uit de Amerikaanse cultuur."
"Wat me boeide aan Bambi was de symboliek en de kitsch. Ik hou niet echt van Disney-films, maar Bambi is een van de beste. Ik heb veel respect voor het vakmanschap waarmee die tekenfilm gemaakt is, de tekeningen en de animaties zijn zeer goed."
Maar het is niet louter het visuele aspect dat Bischof aantrok in de films, het ging hem evenzeer om de tekst. "Ik hou ervan om films met ondertitels te zien. Die inspireren me zeer sterk. De dialogen in Rambo zijn heel simpel, potsierlijk bijna. Neem nu:'What most people call hell, he calls home'. Of:'To survive a war, you gotta become war'. Bambi is veel serieuzer. Op voorhand was ik van plan om ironische schilderijen te maken over Bambi, maar ik kon het niet omdat de film echt heel tragisch is." Dus krijgen we enerzijds een werk waarop een grote granaat staat met eronder de tekst 'Come to daddy', en anderzijds wazige bomen in aquarel met de aandoenlijke zin erbij: 'Have you seen my mother?'.
Van beide films maakte Bischof een reeks A4-aquarellen tijdens het bekijken van de film, maar nadien maakte hij grotere werken die iets verder van de film af staan. "Het was niet mijn bedoeling om de film te illustreren. En de grote werken zijn nog meer eigen interpretatie, geïnspireerd door sferen, kleuren en tekst."
Bijvoorbeeld een groot abstract schilderij met roze achtergrond dat een beetje doet denken aan sommige doeken van Philip Guston. Met eronder tekst in typerende Disney-letters met zwierige krul: 'Bambi noticed that the world has changed'.
Gebrainwasht
Popcultuur is Bischofs inspiratiebron. Hij gebruikt beelden die iedereen kent om ze dan om te vormen en er commentaar op te leveren. "Ik heb een haat-liefderelatie met die beeldenstroom. Net als iedereen ben ik opgegroeid met Amerikaanse cultuur, met films als Top Gun. Daar was ik helemaal gek van. Maar pas toen ik ouder werd, besefte ik dat dit soort oppervlakkige films je eigenlijk brainwasht."
Naar analogie met de permanente beeldenstroom die we dagelijks voor ons netvlies zien passeren, presenteert Bischof ook gigantisch veel werk. Muren vol met kleine tekeningen. "Ik hou ervan om de bezoekers een overdosis te presenteren. Ik gebruik humor en herkenbare iconen om er via mijn werk commentaar op te leveren."
Tot 20/1 in PLUS-ONE Gallery, Antwerpen. plus-one.be