‘Een nieuwe, strengere lockdown? We weten dat het werkt’: biostatisticus Geert Molenberghs

Dirk Devroey, decaan aan de VUB, pleit voor een strengere lockdown. Biostatisticus Geert Molenberghs (UAntwerpen en UHasselt) begrijpt die suggestie. ‘We weten dat felle maatregelen werken’.

Zijn de cijfers van die aard dat we aan een totale lockdown moeten denken?

“Of 4.000 besmettingen per dag voldoende zijn om een zwaardere lockdown op te leggen, is een politieke beslissing. Ik stel vast dat er uit sectoren die al een hele tijd gesloten zijn, steeds meer druk komt om het virus opnieuw plat te slaan zoals we dat een jaar geleden gedaan hebben. Zij wijzen erop dat we al maanden aanmodderen. Dat leidt tot een gebrek aan perspectief.”

Een nieuwe, hardere lockdown, daar zit niemand op te wachten.

“Klopt. En dat is begrijpelijk. Maar we weten wel dat het werkt. Kijk bijvoorbeeld naar Portugal, dat eind januari nog 16.000 besmettingen per dag optekende. Er vielen 300 doden per dag. De regering heeft er beslist om tot een strenge lockdown over te gaan. Horeca op slot, grenzen dicht, niet-essentiële winkels dicht. Er gold een burgerplicht om thuis te blijven en geen anderen te zien. Een week later gingen ook de scholen dicht en werden andere maatregelen aangescherpt. Nu zit het op 90 besmettingen per dag.”

Kunnen we geen andere maatregelen nemen? Denk aan contactberoepen waar weer sprake is van meer besmettingen.

“We kunnen alleen vaststellen dat we al maanden op een platform zitten qua besmettingen. En iedere keer stijgt dat platform naar een hoger niveau. Daarnaast loopt de vaccinatie nog niet zoals we het zouden willen. We kunnen ervoor kiezen om te blijven dansen met het virus, zoals we bezig zijn, met het risico dat het aantal besmettingen blijft stijgen. Een hardere lockdown is en blijft een manier om de cijfers opnieuw naar beneden te krijgen. Maar de strategie is een keuze van de politiek.”

Stel: we kiezen opnieuw voor een strengere lockdown. Hoelang duurt de korte pijn?

“Dat is niet zomaar te zeggen. Dat hangt af van verschillende parameters. Hoeveel besmettingen zijn er? Hoe streng wordt die lockdown? Wat we wel weten, is hoe het in maart vorig jaar gegaan is. Op het moment van de start van de lockdown zaten we aan misschien wel 20.000 besmettingen per dag. We kenden het werkelijke aantal niet. We zijn er toen in een maand in geslaagd om die cijfers terug te dringen. Op dit moment zitten we ongeveer aan 4.000 bevestigde besmettingen per dag. Op een termijn van twee tot drie weken kan je al veel doen. Maar dan moet je er wel weer voor zorgen dat de snelwegen zo goed als leeg zijn. We mogen niet vergeten dat we het virus vorig jaar teruggedrongen hebben met een lockdown die niet zo zwaar was als bijvoorbeeld in Frankrijk. Daar moesten mensen een formulier bij zich hebben om het huis te verlaten. Bij ons werden niet-essentiële verplaatsingen verboden.”

Waar liep het fout?

“Na de tweede golf eind november is er een sfeer ontstaan waarbij het leek alsof we 80 tot 90 procent van de weg hadden afgelegd. De bevolking had op dat moment een heel zware opoffering gedaan en de tweede golf leek bedwongen. Bovendien werden op dat moment de eerste vaccins goedgekeurd, waardoor we de indruk kregen dat we stilaan controle kregen over het virus. Dat heeft voor een opwaartse druk gezorgd die we vandaag steeds meer gewaar worden, maar we kunnen nog niet spreken van een derde golf. ”