'Een gift is efficiënter. Je helpt er veel meer mensen mee'

"Niemand in mijn familie offert een schaap maar kiest voor de tweede optie: een gift", vertelt Iraaks-Syrische Belg Jusef Madhloum ons. "Ieder Offerfeest doneren wij een bepaalde som geld aan een kleine organisatie die goede banden heeft in conflictgebieden zoals Syrië. Met ons geld zorgt die organisatie dat de armen een goede maaltijd bedeeld krijgen."

De reden achter de bijzonder diervriendelijke keuze van Madhloum is vrij eenvoudig: traditie.

"Ik slacht niet omdat mijn vader niet slacht, mijn grootvader niet en mijn overgrootvader niet", zegt hij. "Naast traditie heeft het ook te maken met de moslimstrekking waarvan je deel uitmaakt. Ik ben namelijk sjiiet. Soennieten zijn - heb ik me laten vertellen - verplicht om een schaap te offeren, wij niet."

Naast traditie en strekking vermoedt Madhloum ook dat giften meer in gebruik zijn bij de middenklasse dan bij de lagere klasse. Pakweg 200 euro storten aan een goed doel, dat doe je niet als je relatief krap bij kas zit. "Daarbij hebben zakenmensen en anderen met een drukke job vaak geen tijd om zich ermee bezig te houden. Dus kiezen zij voor de gift."

Klinkt dit allemaal 'gematigd'? Toch beoefent Jusef Madhloum zijn geloof met sérieux. Hij drinkt niet en het Offerfeest vindt hij nog steeds belangrijk. Opmerkelijk: hij is ook helemaal niet tegen het slachten. "Ik ben vooral tegen het verbod van Ben Weyts", zegt hij. "Zo'n verbod werkt net clandestiene toestanden in de hand. Ik heb trouwens ook geen probleem met onverdoofd slachten. Er gaan heel wat voorwaarden mee gepaard en het dier mag absoluut niet lijden. Volgens de regels van de halal moeten die dieren ook een bepaalde hoeveelheid beweegruimte hebben tijdens hun leven."

Halal is haast vergelijkbaar met bio-vlees, zo blijkt. Madhloum, die zeer strikt de halalregels volgt, kaart ook het probleem van de massaproductie aan. Die herleidt vlees tot een ethisch en medisch schimmig product. "Daarom dat de Arabische wereld nu halal-keuringsbewijzen toekent", zegt hij. "Een kebabzaak die dit bewijs van erkenning heeft, pronkt er ook echt mee."

"Ik ken maar één iemand die een schaap slacht", zegt hij nog. "Heel mijn familie doet aan giften. Dat is ook gewoonweg efficiënter. Je helpt er veel meer mensen mee. Want daar draait het Offerfeest om: delen met anderen. Ach, eerlijk gezegd zou ik ook niet weten hoe ik eraan zou moeten beginnen. Waar koop je bijvoorbeeld zo'n schaap?"

Fahd El Fassi (25)

'De Profeet heeft ons aangespoord een goede omgang te hebben met mens én dier'

"Het Offerfeest gebeurt al veertienhonderd jaar op dezelfde manier", zegt Marokkaanse Belg Fahd El Fassi, "Ook bij de joodse gemeenschap bleef het feest ongewijzigd. Het probleem is dat de perceptie ervan vaak nogal fout is. Men denkt dat wij moslims een massale slachtpartij houden. En dan roept men dat er verdoofd moet worden."

"Verdoving is volgens El Fassi niet nodig, mits de regels van het spel gevolgd worden. "Er zijn heel wat belangrijke regels aan het slachten verbonden. Het dier mag bijvoorbeeld absoluut niet angstig worden en mag zelfs het slachtmes niet op voorhand zien. Het slachten zelf gebeurt met één kordate snee waarbij luchtpijp en halsslagader doorgesneden worden. Op die manier lijdt het dier niet."

Slachten doet de familie El Fassi altijd in een erkend slachthuis. "Vorig jaar was dat een slachthuis in Lier. Mijn familie heeft nooit een probleem gehad met zo'n erkende plaats te vinden." In het slachthuis wordt het dier door een imam met ervaring geslacht.

De islam wordt vaak beschuldigd van dieronvriendelijk te zijn maar dat snijdt volgens El Fassi totaal geen hout. "De profeet Mohammed heeft ons moslims gedwongen om een goede omgang te hebben met mens én dier. Ik geef een voorbeeld van een verhaal. Op een dag komt de Profeet de moskee binnen met maar één mouw aan zijn kleed - de andere blijkt afgescheurd. Men vraagt hem verwonderd wat er gebeurd is, waarop de Profeet antwoordt dat er eerder die dag naast hem, op zijn mouw, een kat in slaap was gevallen. In plaats van de kat weg te duwen, heeft hij zijn mouw afgescheurd. Dat is slechts een van de vele voorbeelden in de Koran. De Profeet Mohamed is bijvoorbeeld ook tegen het kooien van vogels."

Verdoven ziet El Fassi niet zitten. "Sommige zaken kun je niet zomaar veranderen. Tijdens een tv-programma waarbij een imam in de studio op kijkersvragen antwoordt, belde er eens een man die vroeg of hij het vrijdaggebed niet thuis vanuit zijn zetel kon doen. De imam antwoordde: 'Waarom niet? Misschien kun je dan ook de koelkast in het midden van je woonkamer plaatsen, er een zwarte doek over gooien en ineens de tawaaf lopen (zeven keer rond de Kaaba cirkelen).' Door te verdoven neem je de oorspronkelijkheid en de waarde van het ritueel weg."