Ecuador breidt zeereservaat rond Galapagos-eilanden flink uit

Het is de eerste stap van een ambitieus plan van de buurlanden Ecuador, Colombia, Costa Rica en Panama voor de instelling van een grote beschermde corridor in de oostelijke Stille Oceaan. In dat gebied moeten soorten die bedreigd worden door de industriële visserij en de opwarming van het klimaat in de toekomst veilig kunnen migreren. De landen spraken dat eind vorig jaar af op de VN-klimaattop in Glasgow.

Het maritieme reservaat rondom de Galapagos-eilanden (bij de oprichting in 1998 al een van de grootste ter wereld) wordt vergroot van 138.000 tot 198.000 vierkante kilometer en sluit nu aan op het zeereservaat rond het noordelijker gelegen Costaricaanse Cocos-eiland, een andere hotspot van biodiversiteit.

De Ecuadoraanse president Guillermo Lasso tekende het oprichtingsbesluit vrijdag aan boord van een onderzoeksschip in de haven van Puerto Ayora op het eiland Santa Cruz, in aanwezigheid van onder meer de Colombiaanse president Iván Duque en de Amerikaanse oud-president Bill Clinton.

De bedoeling is dat rijke westerse landen gaan meebetalen aan de beschermde zeecorridor, Hermandad (‘broederschap’) gedoopt, door de internationale schuldenlast van Ecuador en op termijn ook de andere deelnemende landen te verminderen. Onduidelijk is of dit inderdaad gaat gebeuren.

De uitbreiding van het zeereservaat past in de ambitie van de VN om tegen het jaar 2030 minstens 30 procent van het aardoppervlak (zowel land als oceanen) enige vorm van natuurbescherming te geven. In april moeten op de VN-biodiversiteitstop in Kunming, China, harde afspraken worden gemaakt.

De beschermde maritieme corridor (nu bijna 1.000 kilometer lang) moet bescherming bieden aan een aantal ernstig bedreigde migrerende soorten, zoals walvishaaien, hamerhaaien en lederschildpadden, die heen en weer trekken tussen de Galapagos-eilanden en het gebied rond Cocos-eiland. In de toekomst wordt de corridor volgens de plannen uitgebreid naar Colombiaanse en Panamese wateren.

De ondiepe wateren rondom de Galapagos-eilanden zelf zitten vol haaien, tonijn en andere vissoorten doordat de archipel op een strategisch kruispunt ligt van warme en koude oceaanstromingen, die voedselrijk water aanvoeren. Pelagische soorten zoals walvishaaien trekken er speciaal naartoe om te paaien.

Rond de eilanden zijn dan ook het hele jaar enorme vissersvloten actief. Met name Ecuadoraanse tonijnvissers, die profiteren van de exclusieve economische zone van 200 zeemijl, maar ook Chinese megatrawlers die er sinds vijf jaar elke zomer soms met honderden tegelijk komen vissen op reuzenpijlinktvis, en meteen ook azen op elke vis die zich buiten het zeereservaat waagt.

Het plan voor de vergroting van het Galapagos-zeereservaat werd in 2020 gelanceerd door president Lasso’s voorganger Lenín Moreno. Die stelde voor het reservaat meer dan te verdrievoudigen tot 446.000 vierkante kilometer. Maar daarmee zou, op een taartpunt in het zuidwesten na, driekwart van de wateren ontoegankelijk zijn geworden voor de tonijnvissers. En dat lijkt voor Lasso een stap te ver te zijn geweest.