ECB verhoogt beleidsrente: wat betekent dat voor u en hoe reageren de financiële markten?

Wat is er precies beslist?

“In de eerste plaats is besloten dat ook deze maand de zogenaamde beleidsrente met 50 basispunten zal stijgen naar 2,5 procent. Dat betekent concreet dat als banken hun geld parkeren bij de ECB dat ze daarop 2,5 procent zullen krijgen. Ook werd in de persconferentie aangegeven dat er in maart nog een stijging van 50 basispunten mag worden verwacht. Daarna zullen de data geanalyseerd worden en wordt er beslist over verdere verhogingen.”

Is dat verrassend nieuws? Of hadden we dit kunnen verwachten?

“De verhoging van de beleidsrente van 0,5 procentpunt in februari lag zo goed als vast. Dat had ECB-voorzitter Christine Lagarde al voorspeld tijdens de vorige meeting van de ECB. Maar over de voorspellingen voor de volgende maanden was er toch wel onzekerheid. Sommigen hadden verwacht dat de ECB het tempo van de rentestijgingen enigszins zou terugdraaien, aangezien de inflatie aan een daling begonnen is. In die zin was dat toch een kleine verrassing.”

Waarom besliste de ECB dat dan?

“Men wil er absoluut zeker van zijn dat de inflatie onder controle is. En dus is het volgens de algemene wijsheid beter om de rentestijgingen nog even door te trekken in plaats van te snel de voet van de rem te halen. In het verleden heeft men ook weleens te snel de rentestijgingen teruggedraaid. Het gevolg was dat de inflatie opnieuw de hoogte in schoot, en zelfs nog sneller. Men noemt het soms wel het inflatiemonster en dat moet je helemaal bedwingen, zodat het niet uit de doden opstaat. Er zijn nog heel wat onzekerheden, zoals de oorlog in Oekraïne, de economische heropening van China en de evolutie van de energieprijzen.”

Met andere woorden, de rente zal nog enkele maanden blijven stijgen.

“Daar lijkt het wel sterk op. En dat beklemtoonde Lagarde ook tijdens haar persconferentie. Zij wil een gestaag parcours aanhouden. Dat heeft het voordeel van de duidelijkheid. Wat er na maart zal gebeuren, daarop wilde ze niet vooruitlopen. Maar tussen de lijnen kon je wel lezen dat er nog wat zit aan te komen. Natuurlijk kan het ook gewoon een kwestie zijn van communicatie. Als ze zou laten doorschemeren dat er na maart waarschijnlijk geen rentestijgingen meer zouden volgen, dan zou dat voor een opwaarts effect zorgen op de financiële markten en dat is net wat je nu wil tegengaan. Je wil de economische activiteit enigszins afremmen om de prijzen onder controle te krijgen.”

Hoe reageerden de financiële markten op het nieuws?

“Die lazen het toch anders, de obligatiemarkt ging fors de hoogte in en de langetermijnrente daalde. De beleggers speculeren er dus op dat er na maart toch een pauze zal komen. De boodschap van Lagarde was dus niet helemaal doorgekomen.”

Wat betekent dat nu allemaal voor ons?

“Opmerkelijk was dat Lagarde ook aangaf dat de regeringen door de dalende energieprijzen nu wel moeten gaan denken aan het terugdraaien van de fiscale steunmaatregelen. De paraplu moet niet helemaal weggehaald worden, maar wel al afgebouwd. Dat is nu net de discussie die ook in België gevoerd wordt rond de accijnzen op gas en elektriciteit. Dat is geen gemakkelijke boodschap voor de mensen, die nog altijd enorm veel moeten betalen voor hun energiefactuur. En ook wordt er de komende maanden in de gaten gehouden in hoeverre de lonen zullen stijgen en zo opnieuw de inflatie beïnvloeden. Ook dat is in ons land uitdrukkelijk het geval. Door de index volgen de lonen hier de inflatie. Al moet daarbij gezegd worden dat er tot nu toe nog geen sprake is van een loon-prijsspiraal.”

In de Verenigde Staten heeft de Fed woensdag de rente maar met 25 basispunten verhoogd. Waarom is er dan een verschil met Europa?

“In de eerste plaats ligt de inflatiecurve in de Verenigde Staten iets voor op die in Europa. Het hoogtepunt van de inflatie ligt met andere woorden al enkele maanden achter de rug. En men heeft er ook sneller ingegrepen met hogere rentes. Bovendien zijn de oorzaken voor de inflatie er helemaal anders. Daar hebben ze bijvoorbeeld geen last van hoge energieprijzen.”