Duitsland wil 1.500 vluchtelingen opnemen uit afgebrand Moria

De Duitse bondskanselier Angela Merkel zou het plan samen met minister Horst Seehofer van Binnenlandse Zaken hebben opgesteld in nauw overleg met de Griekse regering, melden diverse media dinsdag.

Merkel gaf eerder nog geen gehoor aan oproepen van Duitse deelgemeenten om vluchtelingen op te nemen en verklaarde zich solidair met de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis om later dit jaar een nieuw permanent opvangkamp te bouwen op het eiland. Die vroeg de hulp van andere EU-lidstaten, om het nieuwe kamp beter te kunnen laten functioneren dan de vorige ‘hotspot’ Moria. Daar bivakkeerden op het hoogtepunt begin dit jaar ruim twintigduizend vluchtelingen in olijfgaarden rond het kamp.

In afwachting van de bouw van het nieuwe gesloten kamp, waar eilandbewoners zich eerder dit jaar nog fel tegen verzetten, is op Lesbos in enkele dagen tijd een nieuw tijdelijk opvangkamp uit de grond gestampt. Met hulp van de vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn zevenhonderd tenten opgezet, waar de eerste achthonderd migranten maandag hun intrek zouden hebben genomen.

De komende dagen verrijzen nog 1.300 tenten waar in totaal zo’n achtduizend mensen terechtkunnen. Hoewel er plek genoeg is, zouden veel migranten aarzelen om naar het kamp te gaan uit vrees dat ze ook in dit tijdelijke kamp worden opgesloten.

Druk uitoefenen

Volgens Theodoros Alexellis van UNHCR is die angst onterecht. Veel vluchtelingen weigeren volgens hem ook naar het kamp te gaan omdat ze druk willen uitoefenen op de autoriteiten om naar het vasteland te worden overgebracht. ‘Dit is onverstandig’, zegt hij. ‘Ze moeten begrijpen dat dit nieuwe kamp de enige kans is op veilige bescherming en voortgang.’

Minister Michalis Chrysochoidis van Burgerbescherming zei maandag dat geen enkele vluchteling of migrant het eiland Lesbos zal verlaten zonder te hebben ingecheckt in het nieuwe kamp. Alle bewoners worden bij binnenkomst getest op corona om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Tot nog toe zijn 21 mensen positief getest.

Na de brand in Moria vorige week belandden ruim twaalfduizend vluchtelingen op een autoweg, waar ze nu al zes dagen onbeschermd in de buitenlucht slapen en geen toegang hebben tot sanitair of schoon water.

Ook hadden hulpverleners moeite om voedsel en andere basismiddelen te distribueren, omdat Griekse ordetroepen de weg afsloten voor boze eilandbewoners die de vluchtelingen voorgoed van hun eiland af willen hebben. De circa vijftig met corona besmette inwoners van Moria zijn in de commotie van de radar verdwenen, tot grote zorg van medische hulporganisaties en de Griekse lokale autoriteiten.

Versnellen

De Griekse autoriteiten beloven de procedures te versnellen om kansrijke asielzoekers te selecteren en naar het vasteland te brengen. Volgens Alexellis zit er nu wel meer schot in. Sinds begin dit jaar zijn al achtduizend migranten naar het vasteland overgebracht, maar door de corona-uitbraak werden die evacuaties stilgelegd.

Direct na de brand zijn 401 minderjarige kinderen in veiligheid gebracht en in beschermde woonvormen op het vasteland ondergebracht. Circa tweeduizend migranten zijn al geselecteerd om de komende weken naar het vasteland te worden verplaatst.

‘Het terugbrengen van de aantallen vluchtelingen op de eilanden is nu prioriteit’, zegt Alexellis. ‘Maar op de lange termijn zijn andere oplossingen nodig, zoals herverdeling van vluchtelingen over de lidstaten. Je ziet nu een aantal landen komen met aanbiedingen, maar het is nog niet genoeg om tienduizend mensen hier weg te krijgen.’

Verkeerde oplossing

Ook Human Rights Watch (HRW) pleit voor meer Europese solidariteit. ‘Nieuwe kampen op de eilanden zijn de verkeerde oplossing‘, zegt Eva Cossé van HRW vanuit Athene. ‘We moeten zorgen dat mensen hier weg kunnen via herverdeling over de lidstaten.’ Dat moet volgens Cossé ook onderdeel zijn van het migratieplan dat de Europese Commissie naar verluidt volgende week al presenteert.

De komende twee weken zijn volgens Cossé cruciaal. Dan wordt duidelijk of mensen uit hun erbarmelijke omstandigheden van straat zijn gehaald, of eilandbewoners niet in opstand komen tegen het nieuwe tijdelijke kamp en of er zicht is op een duurzame oplossing voordat de winter in aantocht is.

Aanstaande zondag zijn in enkele Europese steden demonstraties gepland om overheden op te roepen de dakloze vluchtelingen van Lesbos te evacueren.