Duitsland overweegt andere vaccinatiestrategie door controverse over effectiviteit AstraZeneca-vaccin

De twijfels over het vaccin dat door productieproblemen en vertraagde leveringen toch al in een kwaad daglicht staat, beginnen maandagavond met een bericht in het Handelsblatt. De Duitse zakenkrant schrijft op basis van anonieme regeringsbronnen dat het vaccin slechts bij 8 procent van de ouderen effectief zou zijn, in plaats van de bekende 70 procent.

Volgens Bild zou het Europese medicijnagentschap het middel daarom zelfs niet willen goedkeuren voor mensen ouder dan 65. De berichten leiden tot onrust omdat het vaccin een sleutelrol speelt in de Europese vaccinatiecampagnes.

Het Duitse Gezondheidsministerie spreekt de berichtgeving van Handelsblatt en Bild in eerste instantie fel tegen. Een woordvoerder vermoedt dat ‘er twee dingen door elkaar worden gehaald’. De door de bron genoemde 8 procent zou niet op de werkzaamheid slaan, maar op het percentage proefpersonen tussen de 65 en 79 jaar oud.

Ook de Brits-Zweedse farmaceut zelf ontkent de krantenberichten en verwijst naar een wetenschappelijk artikel in medisch vakblad The Lancet van begin december vorig jaar, dat op basis van onderzoeksgegevens aantoont dat 100 procent van de ouderen na de tweede dosis antistoffen tegen het virus aanmaakt.

Geen concreet getal

In een interview met Italiaanse krant La Repubblica benadrukt de ceo van AstraZeneca, Pascal Soriot, dat er wereldwijd al veel landen zijn die het vaccin vanaf 18 jaar hebben vrijgegeven. Zouden al deze medicijnagentschappen dan iets over het hoofd hebben gezien, vraagt hij retorisch? Opvallend is dat ook Soriot geen concreet percentage kan of wil noemen als de krant vraagt hoe groot de werkzaamheid bij mensen boven de 65 volgens hem dan is? “Ik heb geen concreet getal in gedachten, om eerlijk te zijn, omdat het team de analyse aan het afronden is.”

In een interview met de Duitse krant die Welt geeft Soriot toe dat minder onderzoek is gedaan naar de werkzaamheid bij ouderen, omdat het uit ethische overwegingen niet mogelijk was in de eerst testrondes mensen boven de 65 te betrekken. Toch is het vaccin ook voor hen veilig, aldus de ceo.

Handelsblatt en Bild blijven ondertussen volharden in de juistheid van hun berichtgeving. Ze hebben de betreffende artikelen niet van hun websites gehaald, noch excuses aangeboden. In plaats daarvan haalt Handelsblatt in een tweede artikel nog een keer dezelfde anonieme bron aan. Deze zegt die zeker zegt te weten dat het bij de genoemde 8 procent niet om een verwisseling gaat, maar daadwerkelijk om een effectiviteitspercentage.

Duitse strategie

Dat de twijfels aan het AstraZeneca-vaccin vermoedelijk toch ook bij de overheid gedeeld wordt, blijkt als Gezondheidsminister Jens Spahn dinsdagavond bekendmaakt dat hij overweegt de Duitse vaccinatiestrategie te veranderen. Volgens der Spiegel houdt hij met een scenario dat het vaccin van AstraZeneca alleen voor mensen onder de 65 wordt goedgekeurd.

In Groot-Brittannië rijst het vermoeden dat de Duitse kritiek op het vaccin geen wetenschappelijke, maar veeleer een politieke aangelegenheid is die alles te maken heeft door de brexit en de nasleep daarvan opgebouwde spanningen. Ook de AstraZeneca-ceo geeft hints in de die richting: “Net als tests en mondkapjes in het verleden, is het vaccin een politieke tool geworden.”