Duitse politie start met het ontruimen van ‘bruinkooldorp’ Lüzerath

De Duitse politie heeft woensdag ‘bruinkooldorp’ Lützerath, over de grens bij Roermond, omsingeld en is begonnen aan de ontruiming. Klimaatactivisten kraken het dorp al twee jaar om te voorkomen dat energiebedrijf RWE in de wijde omgeving verder kan met de winning van de vervuilende brandstof bruinkool.

In alle vroegte werden woensdagochtend de honderden activisten verzocht het dorp te verlaten. Een aantal gaf hier gehoor aan, maar velen bleven. Daarna werd het dorp omheind en begon de politie met het verwijderen van barricades en activisten. Sommige demonstranten zouden zich daarbij hebben verzet door stenen en molotovcocktails te gooien, meldt de politie. Meerdere activisten liepen verwondingen op tijdens de confrontaties met de agenten, uitgerust met helm, wapenstok en schild.

Lützerath is eigendom van RWE: het energiebedrijf heeft de afgelopen jaren de oorspronkelijk bewoners van het dorp uitgekocht. Honderden Duitse dorpen maakten eerder al plaats voor de Duitse bruinkoolwinning, maar activisten wilden in Lützerath een streep trekken voor het klimaat. Ze namen hun intrek in de lege gebouwen en zelfgemaakte boomhutten om hun punt te maken dat het verbranden van nog meer bruinkool voor het opwekken van elektriciteit de klimaatdoelen van Parijs onhaalbaar worden.

De Duitse politiek zit met bruinkool in de maag. De groenen hebben in de coalitie voor elkaar gekregen dat het in 2030 gedaan is met deze meest vervuilende brandstof. Die versnelling komt boven op de afbouw van kernenergie en de afnemende toevoer van gas vanwege de Russische inval in Oekraïne. Ondertussen is de ‘Energiewende’ naar een duurzame energievoorziening weliswaar in volle gang met bijna 50 procent elektriciteit uit duurzame bronnen. Voorlopig kunnen zon en wind echter nog niet al die wegvallende brandstoffen opvangen, redeneren bedrijven als RWE en de Duitse regering.

Fort voor gelijkgestemden

De activisten in Lützerath argumenteren dat het tijd is dat we toeleven naar een samenleving die veel minder energie verbruikt. De circa 150 ‘permanente’ bewoners van het dorp kregen in aanloop naar de aankondigde ontruiming de afgelopen weken gezelschap van honderden gelijkgestemden. Zij kamperen in het dorp of slapen in een oude schuur van een boerderij, waarvan de U-vormige binnenplaats met zware containers is omgevormd tot een soort fort.

Vanuit de boerderij is te zien waar het hele conflict om draait. De open Garzweiler-mijn: een diep gat in de aarde met een omtrek van bijna 50 vierkante kilometer – dat is ongeveer de omvang van Manhattan. Erin staan bijna 100 meter hoge graafmachines die dag in dag uit bruinkool uit de aarde schrapen. Via transportbanden gaat de brandstof vervolgens richting een nabijgelegen kolencentrale van RWE.

De mijn is het verzetsdorp inmiddels op enkele tientallen meters genaderd. Op de smalle strook tussen het dorp en de afgrond van de mijn was de afgelopen dagen te zien hoe de politie een eigen vesting optuigde voor de duizenden manschappen. Met douche- en wc-huisjes, kantoren en zware machines om de barricades te verwijderen of activisten uit de hoge stellingen te plukken.

John Lennon

Hoewel de politie woensdag begon aan het bouwen van die vesting en strijd leverde met tegensputterende activisten, tonen videobeelden dat het er in het dorp ook gemoedelijk aan toegaat. Er werd viool gespeeld en klimaatactivisten zongen ‘Imagine’ van John Lennon. Robert Habeck (Groenen), de Duitse minister van Economische Zaken en Klimaatbescherming, riep woensdag beide partijen op geweld achterwege te laten.

De politie zei eerder vier weken nodig te hebben voor de ontruiming. “We hebben bereikt wat we vandaag wilden doen”, zegt een politiewoordvoerder tegen Der Spiegel. Volgens een woordvoerder van de Duitse politiebond heeft hun aanpak voor de evacuatie gewerkt. “De gerichte communicatie heeft bijgedragen aan de de-escalatie van de situatie.”

De komende dagen zal blijken of de aanpak ook werkt bij het wegkrijgen van de harde kern uit de boomhutten. Zaterdag krijgen zij morele steun als een grote protestmars wordt georganiseerd.