Duda volgt zichzelf op als president na fotofinish bij Poolse verkiezingen

Duda, die de eerste ronde van de presidentsverkiezingen eind juni ruim won, is er zondag ternauwernood in geslaagd de burgemeester van Warschau, Trzaskowski, de baas te blijven met net iets meer dan de helft van de stemmen. Hij kreeg ruim 51 procent van de stemmen, Trzaskowski haalde 48,79 procent van de stemmen binnen.

Er ontbreken nog stemmen uit vijf stembureaus in Polen en negen in het buitenland, maar die resultaten zouden geen invloed meer hebben op het eindresultaat, klinkt het. De huidige conservatieve president van de de nationalistische Partij voor Recht en Rechtvaardigheid (PiS) kan zijn ambtstermijn dus nog eens vijf jaar verderzetten.

Sommige waarnemers voorspelden dat Duda met gemak zou winnen omdat het beleid van zijn regering bij de uitbraak van het coronavirus in de ogen van Polen goed is geweest. Maar in de tweede ronde is het dus op een nek-aan-nekrace uitgelopen.

De opkomst was, met 68,12 procent, ongewoon hoog. Het land van ruim 38 miljoen inwoners moest een keuze maken tussen het conservatieve nationalistische beleid van Duda en de liberale pro-Europese Trzaskowski, die de kandidaat was van het Burgerplatform.

Duda had zondagavond al de overwinning opgeëist, toen uit peilingen bleek dat hij 50,4 procent van de stemmen had gehaald. De officiële resultaten worden pas ten vroegste maandagavond verwacht.

Verdeeldheid

De bijzonder nipte uitslag illustreert de enorme verdeeldheid in Polen die in veel gevallen dwars door families loopt. De scheidslijn is haast zo hard als die tussen het wit en het rood in de Poolse vlag. Duda’s stemmers wonen vooral op het platteland en in kleine steden. Ze willen een katholiek Polen dat opkomt voor de kleine man. Trzaskowski’s aanhang is overwegend jong en stedelijk: het zijn mensen die een pro-Europese koers willen, en openstaan voor gelijke rechten voor lhbti’ers. Beide kampen gingen massaal naar de stembus, zo blijkt uit de historisch hoge opkomst van 68,9 procent.

Alle registers open

Het campagneteam van zittend president Duda trok de voorbije weken alle registers open. Er staat meer op het spel dan een keuze tussen twee kandidaten, het gaat om het voortbestaan van ‘onze beschaving, onze cultuur, haar voortbestaan’, sprak de 71-jarige partijvoorzitter van Duda’s partij, zittend in de studio van de katholieke zender TV Trwam. Deze Jaroslaw Kaczynski zet in Polen de lijnen uit, ook al bekleedt hij formeel geen rol in de regering. De oppositie wil volgens Kaczynski ‘een Duitse vazal’ van het land maken.

De campagne verhardde toen een Poolse tabloid groot uitpakte met het verhaal dat president Duda gratie zou hebben gegeven aan een pedofiel (de man zat huisarrest uit, tot woede van zijn gezin). Omdat de tabloid in kwestie, Fakt, in handen is van een Duitse uitgeverij, las Duda’s team het stuk als een Duitse poging tot inmenging.

“De Duitsers willen de Poolse president kiezen”, fulmineerde Duda tijdens een toespraak. Een vergelijkbare verdachtmaking uitte hij aan het adres van de Warschause correspondent van het Duitse dagblad Die Welt, omdat die geschreven had dat een eventuele overwinning van Trzaskowski een ontspanning teweeg zou kunnen brengen in de Duits-Poolse betrekkingen.