Drie getuigenissen over onbetaalbare facturen: ‘De vorige afrekening was 8.000 euro. Nu is ons geld op’

‘Wat heeft een alleenstaande moeder in een huurap­par­te­ment hieraan?’ Dat zei energie-expert Joannes Laveyne (UGent) over de maatregelen die het Overlegcomité nam deze week. De Morgen sprak met drie huurders. ‘Kou lijden of betalen: dat is de boodschap die ik meekrijg van de politiek.’

‘Ook mijn huurbazen schrokken van de geïndexeerde huurprijs’

Joris Lambin (34), bediende en alleenstaande

“Ik woon sinds 2020 in mijn appartement, dat ik begon te huren voor 780 euro per maand. Na een jaar is dat 798 euro geworden. Nu lieten mijn huisbazen weten dat volgens de tool van de overheid de huurprijs in oktober 875 euro per maand zou worden. Ook zij zelf zijn daarvan geschrokken. Dus doen ze een geste en trekken ze het bedrag op tot 830 euro per maand.

“Dat blijft uiteraard een groot verschil, zelfs voor iemand met een redelijk goed inkomen zoals ik. Ik werk voor een OCMW. Normaal wordt mijn loon dus goed geïndexeerd. Maar in mei ben ik geopereerd aan mijn voet. Daar herstel ik nu nog altijd van. Dus leef ik op een ziekte-uitkering. Dat maakt het extra moeilijk.

Vast contract

“Maar zelfs met mijn volledige loon zou het moeilijk zijn. Bovenop de huurprijs komen ook nog eens de gestegen energieprijzen. Vorig jaar heb ik in november nog net een energiecontract met een vast tarief kunnen afsluiten. Ik weet nu dus al dat mijn voorschot dit najaar wellicht verdubbelt.

“Momenteel is het niet eenvoudig om rond te komen. Ik koop enkel het hoogstnodige. Kleding, boeken of andere vormen van ontspanning die geld kosten, probeer ik tot een minimum te beperken. Terwijl ik mij daar vroeger niet echt zorgen over moest maken. Ook zal ik de verwarming in de winter minder hoog zetten en neem ik enkel een korte douche.

“Of de maatregelen van het Overlegcomité mij geholpen hebben? Dat de btw op energie verlaagd is van 21 procent naar 6 procent voel ik een beetje. Maar het blijft een druppel op een hete plaat, terwijl de energieprijzen meer dan verdubbelen. Deze situatie heeft er in elk geval wel voor gezorgd dat mijn partner en ik sneller gaan samenwonen. Vroeger hadden we daar misschien nog een half jaar of jaar mee gewacht. Nu willen we het én is het financieel gewoon de beste optie.”

‘Vorig jaar spaargeld moeten aanspreken om energieafrekening te kunnen betalen’

Helena* (40) heeft een partner. Ze werken beiden

“In februari is mijn dochter geboren. We hingen vlaggetjes omhoog om dat te vieren. Toen ik in de zetel zat, merkte ik op dat de vlaggetjes bewogen als het buiten hard waaide. Dus neen, ons huurhuis is niet goed geïsoleerd. Dat merken we ook aan onze energierekeningen. Vorig jaar was onze afrekening voor gas en elektriciteit 8.000 euro. We hebben toen al onze spaarcenten moeten aanspreken om dat bedrag te betalen. Eergisteren zagen we wat de energieleverancier nu voorstelt als voorschot voor het komende jaar per maand: 700 euro voor elektriciteit en 1.800 voor gas. Tot nu toe was dat samen 541 euro.

“Of dat gaat lukken? Neen. We hebben nul komma nul spaarcenten over. Bovendien is de huur door de indexering nog eens met 75 euro opgeslagen. Dan kan je nog weinig opzijhouden. Nochtans werken mijn man en ik alle twee: ik 26 uur per week, hij als zelfstandige meer dan een normale, voltijdse werkweek. Samen moeten we vier kinderen eten en drinken kunnen geven.

“Deze week vroeg onze huisbazin hoe het met ons ging. Toen heb ik haar verteld over onze voorschotfacturen en de vlaggetjes. Ze schrok er zelf hard van en wilde helpen. Ze stelde voor dat wij alle isolatiemateriaal zouden aankopen en installeren en zij het zou terugbetalen. Sorry, maar daar hebben wij gewoon geen tijd voor. Als verhuurder moet zij enkel verplicht zorgen voor dakisolatie en dubbele beglazing. Dat wringt wel.

“Als ik dan hoor dat dit er volgens Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) bijhoort als je huurt, dan denk ik: wat kunnen we anders? Wij kunnen niet genoeg opzijzetten om te kopen – daar hebben we al voor geïnformeerd. Doordat we vorig jaar onze spaarcenten hebben moeten aanspreken, kunnen we zelfs nergens anders heen om te huren. Er is gewoon geen geld meer over om de waarborg te betalen.”

* Helena is een schuilnaam. Haar echte naam is bekend bij de redactie.

‘Ik betaal nog steeds meer dan honderd euro meer dan voordien, terwijl ik bijna geen gas meer verbruik’

Natasja Achten (47), bediende en alleenstaande mama van drie kinderen

“Sinds vorig jaar is mijn energiefactuur meer dan verdubbeld, van 130 naar 280 euro. Daarom zet ik al sinds december mijn verwarming minder aan. Ik woon in een rijhuis, dus gelukkig is het hier nooit kouder dan 16 graden. Vorige winter deden we dan gewoon een dikke badjas aan. Deze winter zullen we hetzelfde moeten doen. Op de kamer van de kinderen staat er wel nog een elektrisch vuurtje, dus als ze echt koud hebben, kunnen ze dat nog aanzetten.

“Door deze ingrepen is mijn factuur weer gezakt naar 230. Dat is nog altijd 100 euro meer dan voordien, terwijl ik eigenlijk bijna geen gas meer verbruik. Ik heb dan nog het geluk dat ik in een sociale woning woon, waardoor de huurprijs nog meevalt. Ook de isolatie is hier oké. Maar omdat het een sociale woning is, denk ik niet dat de verhuurder snel in zonnepanelen zal investeren. Ik heb ook geen recht op het sociaal tarief. Daarvoor verdien te dan weer te veel.

“Ik heb ook een tijdje een tweede flexi-job gedaan. Maar in de zomer moest ik een zware operatie ondergaan. Daardoor kan ik die tweede job voorlopig niet meer doen en moet ik me even behelpen met hetgeen dat ik heb. Voorlopig moet ik elke maand aan mijn spaarrekening zitten. Alles wat ik extra krijg van vakantiegeld of eindejaarspremie, zet ik meteen opzij om dan de komende maanden van te leven. En ik probeer zo vaak mogelijk met de fiets naar het werk en de winkel te gaan.

“Het Overlegcomité heb ik maar met een half oog gevolgd, want echt vertrouwen in de regering heb ik toch niet meer. Ik denk dat het binnenkort ieder voor zich gaat zijn. Kou lijden of betalen: dat is de boodschap die ik al lang heb meegekregen van de politiek. Maar ik voel me zeker geen slachtoffer, eerder strijdvaardig. Door zelf creatief om te springen met de middelen die ik heb, zal het wel weer in orde komen.”