'Door ondersteboven te gaan hangen word je niet creatiever'
Als Dan Brown, schrijver van de Da Vinci code, even vastzit, gaat hij ondersteboven hangen. Dan krijgt hij weer nieuwe inspiratie. Kan de vleermuishouding iedereen creatiever maken? We vroegen het aan twee inspanningsfysiologen.
Door Katrijn Serneels
"Als ik even op een moeilijk punt in het verhaal kom, dan hang ik mezelf op, zodat mijn voeten naar het plafond wijzen en mijn hoofd bijna de vloer raakt", zegt Dan Brown. Het is ook ondersteboven dat hij de ambigrammen, woorden die je in twee richtingen kunt lezen, bedacht voor zijn vorige boek, Angels and Demons.
Kan ondersteboven hangen ons echt creatiever maken? "Veel mensen denken dat er dan meer bloed naar de hersenen gaat, waardoor ze beter kunnen denken", zegt inspanningsfysioloog Bas De Geus van de VUB. "Dat is fout gedacht: we krijgen wel een rode kop, omdat het bloed dat door onze wangen stroomt toeneemt. Maar de hersenen hebben een beveiligingsmechanisme dat te veel bloed of een te hoge druk weert. Het is dus een illusie te denken dat je hersenen beter werken als je op je hoofd staat."
"Dat Dan Brown maar oppast, of ze vinden hem op een dag dood terwijl hij ondersteboven aan het plafond hangt", meent professor Peter Hespel, inspanningsfysioloog aan de KU Leuven en, zo wordt gefluisterd, ook de man die Tom Boonen advies geeft. "Overdruk in de hersenen kan tot hersenbloedingen leiden. Wie te lang op zijn benen staat, krijgt gezwollen voeten. Wie te lang op zijn hoofd staat, kan overdruk krijgen in de hersenen."
Waarom zweert Brown dan bij ondersteboven hangen als bron voor nieuwe inspiratie? "Het kan werken, maar dan om psychologische redenen", zegt professor Hespel. "Wie lange tijd geconcentreerd met iets bezig is, heeft er baat bij om even aan iets helemaal anders te denken of wat te bewegen. Dat leidt af en zorgt voor nieuwe mentale energie. Je kunt als je even vastzit een kruiswoordraadsel oplossen, tv kijken of een wandelingetje maken in de tuin. Dat helpt ook, al klinkt ondersteboven gaan hangen wat spectaculairder."
Andere schrijvers, zoals de Britse Zadie Smith, bekend van het boek Witte tanden, zweren bij gaan lopen om de creativiteit te bevorderen. En dat is een beter idee, vinden de inspanningsfysiologen. Want bewegen kan de mentaal-cognitieve vermogens wel bevorderen.
"Twintig minuten gaan lopen of fietsen helpt om de bloedstroom te stimuleren, zodat er meer zuurstof wordt aangevoerd in de hersenen. Het kan ook endorfines vrijmaken, die ons een goed gevoel geven," zegt Bas De Geus van de VUB. "Zo kan je dan met een fris hoofd en een goed gevoel terug achter je bureau kruipen. Veel mensen die ik ken gaan ook een stukje lopen of fietsen tijdens de lunchpauze op het werk, kwestie van de creativiteit te bevorderen."
Een keertje lopen als je vastzit kan wat nieuwe ideëen losmaken. Wie regelmatig gaat lopen, zit er misschien wel altijd frisser bij. "Regelmatig bewegen kan de mentale vermogens licht doen toenemen," bevestigt professor Hespel van de Kuleuven. "Al is dat effect al bij al klein. En het zal van een slechte dichter geen goede maken. Het geheim van Dan Browns succes zit in zijn talent als schrijver, niet in zijn turnoefeningen."
'Twintig minuten gaan lopen helpt wel om een frisser hoofd te krijgen'
