Doe de DETOX!

'ZET HET AF'

De afgelopen jaren maakte de digitale detox zijn opmars. Enkele weken in afzondering, zonder telefoon, tablet of laptop. Maar langzaam groeit het besef dat we dag in, dag uit een nieuwe - en vooral: beter uitgebalanceerde - omgang met de digitale wereld moeten zien te vinden.

Een half jaar geleden kwam Disconnect in de zalen, een mozaïekfilm over hoe de moderne technologie onze dagelijkse relaties beïnvloedt en zelfs bepaalt. Arianna Huffington - het brein achter nieuwswebsite The Huffington Post - klom in haar pen en trok aan de alarmbel: "Het effect van de 24/7 link met technologie is een van de grootste problemen van de moderne tijd. Het beïnvloedt ons vermogen aansluiting te vinden bij ons eigen leven en bij elkaar."

Modeontwerper Marc Jacobs, die een rol als pooier heeft in de film, stelde nieuwe huisregels op. Geen technologie in de slaapkamer. En tijdens etentjes geen smartphones. "Als je de hele tijd bezig bent met je Blackberry, waarom ben je dan gekomen?", vraagt hij zich openlijk af in het stuk van Huffington. Het doet denken aan het offline-bierglas dat sommige cafés gebruiken. Door een uitsparing in de bodem blijft je glas enkel staan als je smartphone eronder ligt.

Betere concentratie

Je kan het ook radicaler aanpakken en internet volledig uit je huis bannen. Zoals de Amerikaanse schrijver Joshua Fields Millburn deed. Op zijn veelgelezen essayblog The Minimalists vertelt hij hoeveel deugd het deed te wonen en werken in een huis zonder internet: "Ik was niet tevreden over mijn productiviteit. Tijdens het schrijven was ik vaak afgeleid. Ik had het gevoel dat ik mijn tijd nuttiger kon besteden dan met surfen op internet. Schrijven, sporten, nieuwe mensen ontmoeten. Internet buitengooien, verbeterde mijn leven. Ik heb opnieuw controle over mijn agenda. Alle tijd die ik vroeger onbewust al surfend verspilde, heb ik herwonnen. Maar er zijn nog meer voordelen. Ik kan me beter concentreren, mijn gedachten zijn minder fragmentarisch, ik heb minder stress en ik vind thuis meer rust. Begrijp me niet verkeerd. Ik vind internet een fantastische tool. Maar ik vergelijk het met snoep. Best lekker, maar wie niks anders eet, wordt ziek en dik.

"Veel mensen reageren geschokt als ik hen vertel dat ik thuis geen internet heb. Het is nochtans eenvoudig. Het enige wat ik doe, is mijn internetgebruik plannen. Alles wat ik wil opzoeken op internet, noteer ik. Als ik dan in een café of bibliotheek zit met gratis wifi, neem ik mijn lijstje erbij. Ik update mijn blog, check email, Facebook en Twitter en bekijk lollige filmpjes. Een huis zonder internet is volgens velen onhaalbaar, maar dat is onzin. Iedereen kan zonder. Voor wie het niet gelooft: probeer het dertig dagen. Je hebt niks te verliezen."

Voor wie het echt niet kan laten: er bestaan veel online concentratietools. Zo is er Self-Control, een app die tijdelijk afleidende websites zoals sociale media blokkeert. Anti-Social doet ongeveer hetzelfde. StayFocusd doet dan weer juist het omgekeerde: het laat je voor een bepaalde tijd naar tijdverspillende sites surfen. Ook interessant is TrackTime: een app die tijdens de dag je activiteiten bijhoudt en achteraf toont in een mooi overzicht. Vooral interessant als eye-opener.

Het einde van de multitasker

Ook coach Steven Vandenabeele ziet voordelen van minder en beheerster internet. Hij is gespecialiseerd in timemanagement. "Internet is een fantastische tool, maar allerhande meldingen van email en sociale media storen je tijdens andere taken. Elke nieuwe mail haalt je uit je concentratie, waardoor je aan het einde van de dag je taak vaak niet afgewerkt hebt. Zeer frustrerend, want je bent wel de hele dag druk in de weer geweest. Om dat te voorkomen, kun je gelijkaardige taken bundelen: het batching-principe. Doe al je telefoontjes achter elkaar. Lees twee à drie keer per dag je mails en beantwoord waar mogelijk direct. Een mail kan belangrijk zijn, maar is nooit dringend. Wie direct antwoord wil hebben, belt best.

"Nog een gouden raad voor meer productiviteit in 2014: zet alle synchronisatie af. Of kies voor een update om de paar uur. Schakel ook alle geluidssignalen uit. De continue meldingen zijn de doodsteek voor je productiviteit. Veel mensen kijken zelfs op hun smartphone zonder dat er een nieuw bericht is. Wie echt verslaafd begint te raken, moet zijn telefoon eens af en toe thuis laten. Je zult zien dat het meevalt.

"Niet alleen professioneel, maar ook privé is er nog ruimte voor verbetering. Gezinsleden zitten naast elkaar met een tablet op schoot. De menselijke kant is soms zoek. Het is goed de scheidingslijn te trekken en duidelijk tijd voor je gezin te maken. En dat gaat niet samen met je smartphone. Je naasten verdienen onverdeelde aandacht."

Of hoe multitasken ineens tot het verleden begint te horen. 2014 staat in het teken van focus.

'LAAT HET LOS'

Na de kater van de eindejaarsfeesten is een opgeruimde geest één van de eerste goede voornemens. Weg met de stress en ballast, opnieuw beginnen met een schone lei. Dankzij de yogahype hebben we daar tegenwoordig een goede remedie voor. Maar is yoga wel zaligmakend? En wat kunnen we in 2014 nóg beter doen?

"Wie zich concentreert op zijn lijf, is onvermijdelijk in het hier en nu", zegt David Dewulf, de man die dik tien jaar geleden mindfulness introduceerde in Vlaanderen. "Je zorgen maken over vroeger of later lukt dan niet meer. Yoga - en dan vooral mindful yoga - is een echte mentale detox. Vroeger heerste het idee dat yoga en mindfulness iets was voor trage, passieve mensen. Het tegendeel is waar. Het helpt je juist om nog actiever te zijn. Je piekert minder, dus je hebt meer tijd voor de dingen waarmee je echt bezig wil zijn.

"Yoga druist in tegen ons westerse denken dat heel prestatiegericht is. Bij yoga gaat het er juist om je grenzen te respecteren en jezelf niet te pushen of streefdoelen te stellen. Dat helpt je in het alledaagse leven dat steeds drukker en sneller wordt. We krijgen steeds meer kansen, maar we worden er niet gelukkiger van. Er komt te veel op ons af. We kunnen al die informatie niet aan. Overactiviteit en haast is letterlijk toxisch voor ons lijf."

Om die ratrace te counteren, organiseert Dewulf retraites op een cruiseschip bij de Griekse Eilanden. Twee weken lang op een dieet van yoga, mindfulness en gezonde voeding. "Zeer verrijkend, al moet je waakzaam blijven voor het jojo-effect", erkent Dewulf. "Wie zichzelf een jaar lang kapot werkt en dat compenseert met één retraite, heeft veel kans om in hetzelfde patroon te hervallen. Elke dag iets kleins doen, heeft minstens evenveel effect."

Nooit meer snoepen

Dat vindt ook yoga-instructrice Goedele Leyssen. "Hét detox-orgaan bij uitstek zijn je longen. Langs die weg komt er zuurstof in je lichaam. Onderaan je longen zitten de meeste bloedvaten. Veel mensen ademen te kort en te 'hoog'. Zo blijft er oude lucht onderin je longen zitten. Elk uur drie keer diep in- en uitademen doet wonderen.

"Een andere truc om je longen schoon te blazen is de vuuradem: snel in- en uitademen door je neus. Trek je navel in bij het inademen. En doe bij het uitademen alsof je met je neus een kaars uitblaast. Hou dit een minuut vol. Alle toxines zijn weg en je bloed zit vol zuurstof. Soms kun je zelfs draaierig worden van de hoeveelheid zuurstof. De vuuradem helpt ook als je zin hebt in alcohol, sigaretten, chocolade of koffie. Dat is namelijk vaak een tekort aan zuurstof. Je ziet: ademhalen is de allerbeste detox."

Ook Dewulf, die momenteel voor langere tijd in India verblijft, heeft nog wat praktische tips voor wie dit jaar een goede start wil maken. "Elke dag een paar kopjes warm water drinken: een ayurvedische wijsheid die ik opdeed hier in India. Koud water vol ijsblokjes is erg slecht voor de maag en spijsvertering. Door warm water te drinken, zet je weefsel uit en komen er toxische stoffen vrij die uit je lijf kunnen verdwijnen. Een wekelijks bezoek aan de infraroodsauna - liever dan de klassieke Finse variant - is ook een aanrader. Net als elke dag twintig minuten wandelen. Bij een lichte depressie is dat even effectief als antidepressiva. Het helpt ook depressies te voorkomen. En voor iedereen die in 2014 wat wil detoxen: wees er niet te rigide in. Als je te streng bent voor jezelf, hou je het toch niet vol. Zondigen is toegestaan."

'HOU HET PROPER'

Naast ons huis, hart en hoofd kunnen we ook onze beautycase en kleerkast opschonen. Zijn al die schoonheidsproducten wel zo nodig en verantwoord?

Goed nieuws: biologische cosmeticalabels schieten als paddenstoelen uit de grond. Onlangs nog werd JYB, een nieuw Belgisch label, gelanceerd. Maar zijn die bioproducten wel echt zoveel beter dan de klassieke? We vroegen het aan Goedele Leyssen, die voor ze yogalerares werd , twaalf jaar lang beautyredactrice was. Nu werkt ze voor Cosmeticary, dat veel alternatieve en biomerken in de rekken heeft staan. "Sommigen zeggen: wat je niet kunt opeten, smeer je best ook niet op je huid. Dat klinkt aannemelijk, maar zo ver zou ik niet willen gaan. Parabenen bijvoorbeeld - gebruikt als conserveermiddel in cosmetica - worden nu echt gebrandmerkt, terwijl die niet per se slecht zijn. Aan elk product dat water bevat, moet je bewaarmiddel toevoegen. Anders is er kans dat het gaat schimmelen. Koop daarom liever crèmes in pompflacon dan in een pot. Die bevatten minder conserveermiddel.

"Als beautyredactrice ploos ik alle ingrediënten uit. Zo vond ik zelfs industriële reinigers om garagevloeren te ontvetten. Kijk, de hoeveelheden die in één crème zitten, kunnen geen kwaad. Maar als je veel producten gebruikt, is het een optelsom. Een tip: kies voor grote oppervlaktes zoals je lichaam voor biologische producten zonder chemische stoffen. Voor je gezicht kun je dan een klassieke crème gebruiken. Zo beperk je de schadelijke stoffen. Een andere leidraad is geen producten kopen met meer dan acht ingrediënten. Hoe minder, hoe liever zelfs. Kijk ook naar de volgorde van de ingrediënten. Hoe verder achteraan de lijst, hoe minder erin zit. Cosmeticabedrijven zijn meestermisleiders. Soms staat er 'met essentiële oliën', maar zit er vooral veel parfum in en een heel klein beetje olie. En die 'natuurlijke ingrediënten' kunnen ook petrolatum zijn, gewonnen uit aardolie. Inderdaad, dat waren ooit bomen, maar echt natuurlijk voelt dat niet aan."

"Je ziet: als consument moet je heel oplettend zijn. Je kan ook kiezen voor een betrouwbaar biomerk zoals JYB, Rainpharma, Lush of Yves Rocher."

En wat smeert Goedele zelf? "Ik gebruik heel pure, goedkope ingrediënten. Zo meng ik in mijn badwater twee kopjes zuiveringszout (ook wel soda of bicarbonaat genoemd; red.) en twee kopjes epsomzout. Een fantastische detox voor je huid. Verder neem ik elke ochtend een koude douche. Al je bloedvaten gaan open, de toxines komen vrij en je organen krijgen vers bloed. Soms geef ik mezelf op voorhand een zachte borstelmassage, zodat mijn doorbloeding goed op gang komt. Om mijn huid te verzorgen, gebruik ik amandel- of kokosolie. Van kleipoeder maak ik zelf een masker en - cliché maar supereffectief - koude komkommerschijfjes op mijn ogen."

Schone kleren

Ook in onze garderobe kunnen we schoon schip maken, bijvoorbeeld door voor duurzame mode te kiezen. Op de olie-industrie na is mode de meest vervuilende sector. En ook één van de meest mensonvriendelijke.

"Wie een jeans met een T-shirt draagt, heeft 10.000 liter water en een half kopje gif aan", weet Marieke Eyskoot, specialist in duurzame mode. Ze richtte de ethische modebeurs MINT op, schreef het boek Talking Dress over duurzame kleren en maakte een gratis app met eerlijke shoppingadressen. "Al jarenlang zijn er duurzame modemerken en -winkels die bewijzen dat ecomode ook hip is. Denk aan Supergoods in Mechelen, Haleluja in Brussel en Today is a good day! in Gent en Antwerpen. Sinds kort volgen nu ook de straat en de catwalk die trend: van H&M tot Chanel.

"Ook klanten vragen naar duurzame mode. En dat zal alleen maar meer worden. Labels zullen daar naar moeten luisteren. Veel merken die hun eerste stappen richting eerlijke kleding zetten, doen dat met biomateriaal. Denk aan H&M Conscious of de biokatoenlijn van C&A. Als dat een succes blijkt, volgt hopelijk de tweede stap: het sociale aspect. Zoals H&M dat aankondigde hun producenten een leefbaar loon te zullen betalen."

Wat kunnen we zelf doen? Leyssen: "Minder kopen - 80% van de tijd dragen we 20% van onze kleren. Breng alles wat je niet meer draagt naar de kringwinkel, verkoop het op eBay of ruil het met vriendinnen. Kapotte stuks kun je herstellen. Je kunt ook béter kopen. Kies voor duurzame labels, tijdloze stuks en kwaliteit. Denk aan de cost per wear: een paar schoenen van 100 euro die je dagelijks draagt zijn goedkoper dan een impulsaankoop van 50 euro die je maar één keer aantrekt. En wat veel mensen vergeten: kleren wassen, veroorzaakt de meeste CO2-uitstoot en energieverbruik uit de mode-industrie. Dus in 2014: minder warm wassen, geen droogkast of droogkuis en minder strijken."

'GOOI HET WEG'

Wanorde kost tijd. Denk maar aan al die keren dat je zoekt naar je sleutels, gsm of nieuw rolletje plakband. Wie 2014 met een schone lei wil beginnen, zet dus best ook zijn huis op orde. Clean living bespaart stress, tijd en geld. Dat zegt ook professional organizer Sara Van Wesenbeeck. Zij helpt mensen hun boel op orde te krijgen en schreef er een boek over: Het slimme organizing boek. Haar conclusie: we moeten op spullendieet. "Iedereen heeft hetzelfde probleem: te veel gerief. Logisch, we mogen dan in een wegwerpmaatschappij leven, weggooien blijft moeilijk. Onze (groot)ouders hebben de oorlog nog meegemaakt. De mentaliteit om alles bij te houden, zit er ook bij ons nog ingebakken. Dat is ook niet zo erg. Alles weggooien is zeker niet heilig. Geef de dingen een logische vaste plek en leg het na gebruik meteen terug. Zo wordt zoeken verleden tijd."

Begin klein

Klinkt goed, maar waar te beginnen? Van Wesenbeeck: "Erin vliegen is verleidelijk, maar geen goed idee. Een opruimmarathon houdt niemand vol. Plan liever wekelijks een korte opruimsessie van maximum een half uur. Hou dat vrij in je agenda en zorg dat je alleen bent. Beloon jezelf als de klus geklaard is. Pak steeds kleine ruimtes aan zoals je handtas, één lade of keukenkastje. En begin op een plek die je dagelijks gebruikt. Dus niet op de zolder"

"Het best ga je zo te werk. Haal eerst alles uit de plek die je wilt opruimen. Neem dan drie dozen. In de eerste doos komt alles wat je wilt bewaren op de plek waar je het vond. In de tweede doe je alles wat je wilt bewaren, maar ergens anders. Op al die spullen plak je een post-it met de nieuwe bestemming. Na - dus níét tijdens - de opruimsessie breng je die spullen meteen naar hun nieuwe plek. In de derde doos gaat alles wat weg mag. Soms is dat evident: oude kranten of sokken met gaten. Maar meestal is de keuze 'houden of wegdoen' veel moeilijker. Laat alle spullen door je handen gaan en beslis meteen. Leg niks weg om er even over na te denken. Wees streng. Ja, de meeste dingen kunnen ooit nog van pas komen, maar iets dat bovenaan achterin de kast ligt, kan weg.

"Ook belangrijk: blijf tijdens het opruimen in dezelfde kamer. Rondlopen in huis zorgt voor te veel afleiding. En breng die spullen zo snel mogelijk weg: naar de kringwinkel of het containerpark. Probeer vrienden of familie geen plezier te doen met jouw afdankertjes. Zij hebben ook al voldoende spullen. Om je huis opgeruimd te houden, moet je vanaf nu minder kopen. En voor elk nieuw object gooi je iets anders weg."

Dat doet denken aan 100 Things Challenge: het goede voornemen van een Amerikaan om op een jaar tijd zijn bezittingen te reduceren tot honderd. Zijn uitdaging slaagde en groeide zelfs uit tot een internethit met talloze volgers. Achteraf schreef hij een boek over hoe deze uitdaging zijn leven verbeterde. Zeker voor de toekomst een interessante oefening. We zullen immers steeds kleiner gaan wonen. Van Wesenbeeck: "Een huis moet gezellig en leefbaar zijn. De minimalistische woontrend ligt ver achter ons. Decoratie kan weer. Eigenlijk is het simpel: een huis is beter georganiseerd met minder spullen. Zo heb je meer tijd voor je gezin en leuke dingen. Het proberen waard, toch?"