‘Dit was een executie’: na alwéér een dodelijke politiecontrole in de VS

Is Patrick Lyoya de nieuwe George Floyd?

“In Amerika heeft dit sowieso de potentie om een nieuwe George Floyd te worden, dit was een regelrechte executie. We zijn twee jaar verder, iedereen die toen betrokken was bij de protesten heeft nu meer ervaring. Hun netwerken staan nu met elkaar in contact zodat er sneller kan worden gereageerd. Als er protesten komen, denk ik niet dat ze nog zo uit de hand zullen lopen als in 2020. Ze zullen eerder gericht zijn op het uitoefenen van politieke druk.”

Hoe wordt er in uw omgeving gereageerd?

“Ik denk niet dat dit zal overwaaien naar België. Dit is de realiteit: er worden nog altijd mensen met een zwarte huidskleur neergeschoten. Het is triest dat dit opnieuw gebeurt, maar ik merk in mijn omgeving dat we sinds Floyd meer gesterkt zijn in het idee dat het niet meer genegeerd wordt. Het is niet langer gewoon een statistiek.

“Na Floyd waren veel mensen kwaad en kwamen ze op straat om die gevoelens te uiten. Ik merk dat de Afrikaanse gemeenschappen daar nu beter mee om kunnen. Ze stoppen hun energie eerder in creatieve dingen en er wordt massaal ingezet op zelfzorg en zelfontplooiing om om te gaan met het lijden. We hebben gezegd wat we te zeggen hadden en daar is in meer of mindere mate naar geluisterd. Er is nu een soort kwetsbaarheid gekomen, die er vroeger niet was. Je merkt dat mensen het niet meer opkroppen en verder kijken.”

Wat betekent het incident in Michigan concreet, in het licht van politiegeweld in de VS?

“De politie heeft die beelden onder druk moeten vrijgeven. De druk zal niet van de ketel gaan totdat dit probleem in de Verenigde Staten is opgelost. De golf die de dood van Floyd heeft veroorzaakt, is niet zomaar voorbijgegaan. Mensen zijn op een ander niveau blijven voortwerken aan dezelfde zaak en letten met evenveel aandacht op wat er rond hen gebeurt. Ongeacht hun politieke kleur moeten Amerikanen aanvaarden dat een deel van de maatschappij niet meer aanvaardt wat de politie doet. Ze zullen niet stoppen totdat er iets verandert.

“Amerika heeft natuurlijk een andere geschiedenis, maar wat betreft de manier waarop de politie wordt georganiseerd hebben we hier hetzelfde probleem. In Brussel of bij de Antwerpse snelleresponsteams zie je dat bijvoorbeeld heel sterk: daar leeft een cultuur die niet gericht is op de-escalatie. Criminaliteit neemt toe als de politie zich meer bewapent. Het is een sollicitatie voor georganiseerde misdaad. Criminelen gaan zich net meer bewapenen. Je kunt die strijd niet winnen met een wapenrace. In Amerika gaat dat zo ver dat agenten nu op een militaire manier beginnen te denken.”

Zijn er in de VS stappen genomen tegen buitensporig politiegeweld sinds George Floyd?

“Na George Floyd werd de rol van de politie in vraag gesteld: politie in de 21ste eeuw, wat is dat nu precies? Sommige staten hebben stappen genomen: een staat gaf minder geld aan de politie, de bevolking nam het meer in handen. Hier en daar hebben ze ook de regels rond wapengebruik aangepast.

“Maar als ze echt een verschil willen maken, moeten ze kijken naar het gevangenissysteem en de rol van de politie daarin. Een minderjarige kan daar in de gevangenis belanden omdat hij in de verkeerde staat een joint heeft gerookt. Bovendien is er nog onvoldoende aandacht voor het racisme dat agenten aangeleerd krijgen. Agenten in de VS, en in mindere mate in Europa, zijn bang van de zwarte man of vrouw. Alsof die een symbool is van hyperagressiviteit. Daar hebben ze niet veel aan gedaan. Dat is een gemiste kans.”