Dit verandert allemaal op 1 september

Een hele winkelkar betalen met maaltijdcheques, ook als er niet-voedingsproducten in liggen, zal vanaf september niet meer kunnen in de supermarkten. Volgens de wet mogen er alleen voedingsproducten mee betaald worden, maar veel supermarkten pasten dat niet strikt toe.

“VIA, de koepel van uitgevers van maaltijdcheques, heeft beslist om strenger toe te zien op de correcte naleving. Het is geen evidente zaak om dat 100 procent correct te doen, dus is er een tijdslijn afgesproken om de kassasystemen aan te passen”, bevestigde Comeos eerder deze maand. “Dat is nog wat verstoord geraakt door de coronacrisis, maar de deadline werd uiteindelijk in september gelegd.”

Leerplichtleeftijd verlaagd naar 5 jaar

Vanaf dit schooljaar zijn Vlaamse kinderen vanaf 5 jaar leerplichtig, waar dat vroeger vanaf 6 jaar was. In het schooljaar dat op 1 september start moet iedere kleuter vanaf 5 jaar 290 halve dagen verplicht op school zijn.

Scholen kunnen wel uitzonderingen toestaan voor kinderen die bijvoorbeeld in revalidatie zitten, of logo- of kinesitherapie moeten volgen. Ouders die dat willen kunnen hun kinderen ook laten aansluiten bij het levensbeschouwelijk onderwijs in een lagere school.

Snelheid op de Brusselse ring wordt verlaagd naar 100 km per uur

De snelheid op de Ring rond Brussel wordt verlaagd naar 100 kilometer per uur, in het kader van het Vlaamse Energie- en Klimaatplan 2021-2030. De snelheidsverlaging van 120 naar 100 kilometer per uur komt er op alle wegvakken van de Brusselse ring (R0) die in het beheer zijn van het Vlaamse en het Brusselse Gewest.

Op plaatsen waar de maximum toegelaten snelheid lager ligt dan 100 kilometer per uur wordt deze niet verhoogd. Dat is het geval op het viaduct van Vilvoorde en de bocht van Vorst, waar maximum 90 kilometer per uur mag gereden worden.

Brusselse vijfhoek wordt opnieuw gedeeltelijk zone 30

Het woonerf en de bijhorende snelheidsbeperking van 20 kilometer per uur die een kleine vier maanden van kracht waren in de Brusselse vijfhoek, worden deels aangepast. Op grote verbindingsassen en hoofdwegen binnen het stadscentrum geldt dan opnieuw de snelheidslimiet van 30 kilometer per uur, maar in verschillende wijken blijft het woonerf gewoon van kracht.

Op 11 mei 2020 besliste de stad Brussel om tijdens de coronacrisis van zijn vijfhoek een woonerf te maken. Dat moest voetgangers, fietsers en steps meer fysieke ruimte geven.

Maar met de start van het nieuwe schooljaar verdwijnt deze tijdelijke aanpassing gedeeltelijk. Het zijn vooral de grote lanen, de hoofdinvalswegen die naar het centrum leiden en gebruikt worden door bussen en trams, alsook de grote fietsassen en straten met veel commerciële activiteit waar de maximumsnelheid opnieuw opgetrokken wordt naar 30 kilometer per uur.

De straten rond het Warandepark, de Dansaerstraet, De Regentschapsstraat, de Hoogstraat, de Maurice Lemonnierlaan of de Adolphe Maxlaan zijn enkele voorbeelden waar de zone 30 terugkeert. Heel wat rustigere zones blijven ingevuld als woonerf.

De nieuwe aanpassing geldt voor een vastgelegde periode van 6 maanden.

Vlaamse aanmoedigingspremie voor wie 1/10de ouderschapsverlof opneemt

Ouders die een halve dag per week ouderschapsverlof opnemen rekenen op een Vlaamse aanmoedigingspremie. De premie geldt zowel voor werknemers uit de privé- als de social profitsector.

Sinds 1 juni 2019 kunnen werknemers op basis van een federale regeling 1/10de ouderschapsverlof nemen. Dat houdt in dat wie voltijds werkt bijvoorbeeld wekelijks op woensdag- of een andere namiddag of om de twee weken op vrijdag thuisblijft voor de zorg van het gezin. Wie gebruik maakt van de regeling krijgt een onderbrekingsuitkering van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA).

Maar wie de keuze maakt om 1/10de ouderschapsverlof op te nemen kon nog geen aanspraak maken op de Vlaamse aanmoedigingspremie die wél geldt voor wie voltijds, halftijds of voor 1/5de thuisblijft.

Dat verandert vanaf 1 september. Vanaf dan zullen werknemers in de privésector maandelijks 34,32 euro bruto krijgen als ze 1/10de ouderschapsverlof nemen. Voor werknemers uit de social profitsector gaat het om een maandelijks brutobedrag van 85,80 euro.

Op basis van het aantal mensen dat vandaag al 1/10de ouderschapsverlof opneemt, verwacht Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) dat er maandelijks een kleine 800 Vlamingen gebruik van zullen maken.

Officieel statuut en nieuw thematisch verlof voor mantelzorgers

Mantelzorgers die instaan voor de zorgverlening van hun naasten kunnen een officieel statuut krijgen via het ziekenfonds. Daarnaast wordt er een nieuw thematisch verlof in het leven geroepen voor deze groep. Werknemers die als mantelzorgers zijn erkend, zullen dit thematisch verlof kunnen aanvragen bij hun werkgever, en bij de RVA zullen ze de uitkering waarop ze recht hebben kunnen aanvragen.

Mantelzorg is hulp aan een zorgbehoevende door iemand uit de directe omgeving van die persoon. Mantelzorgers bieden voor lange tijd hulp aan een chronisch zieke, een persoon met een beperking of een hulpbehoevende persoon uit je omgeving. Dat kan partner, ouder of kind zijn, maar ook familielid, vriend of kennis.

Voor minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open Vld) is deze hulp “van onschatbare waarde”. “Ze moeten dan ook kunnen rekenen op de juiste sociale zekerheid. Door dit statuut gaan we mantelzorg veel beter kunnen opvolgen. Het zal de beleidsmakers dan ook een houvast geven bij het uitwerken van maatregelen ter ondersteuning van de mantelzorgers.”

Meer mensen krijgen toegang tot pro-Deoadvocaat

Wie te weinig bestaansmiddelen heeft, kan een beroep doen op een pro-Deoadvocaat. Die zogenaamde juridische tweedelijnsbijstand is geheel of gedeeltelijk gratis. Daar komen nu meer mensen voor in aanmerking omdat de inkomensplafonds zijn opgetrokken.

Voorheen lagen de inkomensplafonds op 1.026 euro voor alleenstaanden en 1.317 euro voor gezinnen. Maar vanaf 1 september 2020 worden ze verhoogd met 200 euro en nadien gedurende 3 jaar met telkens 100 euro. In 2023 zullen de plafonds op meer dan 1.500 euro liggen voor alleenstaanden en meer dan 1.800 euro voor gezinnen, afhankelijk van het aantal kinderen ten laste.

De verandering kwam er op voorstel van Kamerlid Stefaan Van Hecke (Groen). Hij schat dat voortaan 30 procent van de bevolking onder de regeling zal vallen, terwijl dat ervoor maar zo’n 10 procent was.

Ruimer aanbod studierichtingen duaal leren en proefproject duaal lesgeven

Vanaf dit schooljaar zullen leerlingen in het gewoon secundair onderwijs keuze hebben uit 104 duale studierichtingen, in plaats van 79 vorig schooljaar. Tegelijk start er een proefproject rond duaal lesgeven voor werknemers van een bedrijf.

Via het systeem van duaal leren kunnen jongeren de schoolbanken combineren met ervaring opdoen op de werkvloer. Het ging vorig schooljaar definitief van start in heel Vlaanderen, en dit schooljaar stijgt het aanbod naar 104 studierichtingen. Het gaat onder meer om richtingen die opleiden tot installateur nutsvoorzieningen, natuurbeheerder, pijpfitter of tandartsassistent.

Nog op 1 september start een twee jaar durend proefproject rond duaal lesgeven. Dat is een nieuw concept waarbij werknemers van een bedrijf al dan niet deeltijds een lesopdracht opnemen in een secundaire school. Als een school een vacature heeft die ze niet kan invullen via een reguliere aanstelling, dan kan ze beroep doen op een ervaringsdeskundige die aan de slag is in een bedrijf. Leerlingen krijgen op die manier les van vakmensen die met twee benen in het werkveld staan. Het proefproject staat open voor bedrijven uit de chemie- en life sciences-sector, maar ook andere sectororganisaties kunnen een voorstel indienen.

Drie nieuwe provinciegouverneurs gaan aan de slag

Nadat ze in augustus al de eed aflegden gaan Jos Lantmeeters (N-VA), Jan Spooren (N-VA) en Carina Van Cauter (Open Vld) vanaf 1 september aan de slag als provinciegouverneur van respectievelijk Limburg, Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen.

De beslissing over de verdeling van de drie gouverneursposten heeft lang aangesleept. De vorige Vlaamse regering was er ook na een ‘objectieve selectieprocedure’ niet in geslaagd een nieuwe gouverneur in Oost-Vlaanderen aan te duiden. De huidige Vlaamse regering, onder leiding van Jan Jambon (N-VA), besliste daarom om terug te keren naar het klassieke systeem van de politieke benoemingen. Later kwamen ook de gouverneursposten in Vlaams-Brabant en Limburg vrij.

In juli duidde de Vlaamse regering Lantmeeters, Spooren en Van Cauter aan als gouverneur. Op 17 augustus legden de drie de eed af bij Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld).

In Oost-Vlaanderen gaat de post naar Vlaams parlementslid Carina Van Cauter. De Open Vld-politica was ook al kandidaat bij de selectieprocedure in de vorige legislatuur.

De twee overige gouverneursposten zijn voor N-VA. In Limburg neemt Vlaams parlementslid Jos Lantmeeters de fakkel over van Herman Reynders (sp.a, die vervroegd opstapt. Lantmeeters zetelt sinds 2014 in het Vlaams Parlement. Hij is advocaat en was kopstuk voor N-VA in Genk, tot partijgenoot Zuhal Demir naar Genk verhuisde.

In Vlaams-Brabant neemt Jan Spooren de gouverneurssjerp over van Lodewijk De Witte (sp.a), die op pensioen gaat. Spooren is ook een Limburger, maar verhuisde ruim 20 jaar geleden naar het Vlaams-Brabantse Tervuren, waar hij intussen ook burgemeester is. Hij zetelt sinds 2014 voor N-VA in de Kamer.

Zestig procent van Leuvense binnenstad wordt fietszone

Vanaf de start van het nieuwe schooljaar wordt 60 procent van de Leuvense binnenstad een fietszone. In dit aaneengesloten netwerk van fietsstraten kunnen fietsers de volledige breedte van enkelrichtingsstraten en de volledige rechtse helft van dubbelrichtingsstraten gebruiken zonder dat motorvoertuigen hen mogen inhalen.

Leuven besliste bovendien dat fietsers vanaf 1 september aan twintig kruispunten in de binnenstad en in de deelgemeenten op een veilige en wettelijke manier door het rood rechtdoor zullen kunnen rijden en/of rechts afslaan. Signalisatie zal duidelijk maken wat toegelaten is. Fietsers moeten er wel altijd voorrang blijven geven aan voetgangers op het zebrapad. Daarnaast verbreedt de stad aan vijf kruispunten de opstelstroken voor fietsers. In een dergelijke strook kunnen fietsers zich aan verkeerslichten veilig opstellen voor de auto’s en ook als eerste vertrekken bij groen licht.

“Sinds de coronacrisis wordt er meer gefietst in Leuven, wat we graag zien gebeuren en aanmoedigen, ook na corona. Het is immers dé manier om onze stad aangenamer, leefbaarder en gezonder te maken. Daarom nemen we extra maatregelen zodat fietsers zich veilig kunnen verplaatsen in onze stad”, zei burgemeester Mohamed Ridouani (sp.a) bij de aankondiging eind mei.

Het circulatieplan dat Leuven in 2016 invoerde maakte al meer ruimte vrij voor fietsers en voetgangers, wat resulteerde in 44 procent meer fietsers.

Geen mondmaskerplicht meer op de zeedijk

Gouverneur Carl Decaluwé trekt, na overleg met de kustburgemeesters, vanaf 1 september het besluit in om verplicht een mondmasker te dragen op de zeedijk. Het blijft wel verplicht om een masker op zak te hebben.

De gouverneur roept iedereen (zowel wandelaars als fietsers) ook op om de social distancing te bewaren. Mocht blijken dat het opnieuw erg druk wordt op de dijk bij mooi weer, dan kan de mondmaskerplicht opnieuw worden ingevoerd.