'Dit is het einde van de wereld'
'Dit is de Apocalyps. Er blijft slechts puin en vernieling over.' Mohammed Karimi is er het hart van in als hij de lichamen van zijn echtgenote en vier jaar oude dochtertje naar de begraafplaats in de oude Iraanse stad Bam begeleidt. Tienduizenden mensen kwamen daar om het leven bij de aardbeving van vrijdag.
Bam / Teheran
The Independent On Sunday
Parisa Hafezi,
Angus McDowall
'Voor ze 's avonds ging slapen had ze nog een tekening gemaakt, en ze gaf me vier kussen", vertelt Mohammed over Nazenine, zijn overleden dochtertje dat hij in zijn armen houdt. "'Vier kussen?', vroeg ik haar, waarom vier?' 'Omdat ik je misschien nooit meer zie, papa', antwoordde ze me."
Het droevige verhaal van Mohammed Karimi is er een uit de vloedstroom van verdriet die de duizenden doden en gewonden in Bam tot gevolg hebben. Internationale reddingsteams vlogen het hele weekend naar de getroffen regio.
De omvang van de tragedie is dusdanig dat het tot vandaag moeilijk blijft om er precieze cijfers op te plakken. Volgens het Iraanse ministerie van Binnenlandse Zaken waren er twintigduizend dodelijke slachtoffers gevallen, maar reddingswerkers gewaagden van mogelijk het dubbele van dat cijfer. De aardschok vrijdag had dan ook een kracht van 6,3 op de schaal van Richter.
"We vrezen dat de schok wel veertigduizend dodelijke slachtoffers gemaakt kan hebben", zegt gouverneur Akbar Alavi van Kerman, de plaatselijke provinciehoofdstad. Ook Ahmad Najafi, die de reddingswerken coördineert, denkt aan veertigduizend doden. "In één straat in Bam zijn zaterdag in een uur tijd tweehonderd lijken geborgen."
Terwijl hij journalisten toespraak, werd minister van Binnenlandse Zaken Abdolvahed Mousavi Lari onderbroken door een huilende man. "Mijn vader ligt onder het puin", rolden de tranen over zijn wangen, "ik vraag al sinds gisteren om hulp maar niemand heeft me bijgestaan. Alstublieft, help mij. Ik wil mijn vader levend terugzien." Minister Lari probeerde de man tot bedaren te brengen en vroeg een assistent hem hulp te bieden.
Een gigantische internationale reddingsoperatie is intussen op gang gekomen en de eerste reddingswerkers arriveerden zaterdagochtend al in Kerman. Maar de hoop voor hen die onder het puin lagen, begon op dat moment al te vervliegen: de temperatuur daalde zaterdagavond tot onder het vriespunt.
De historische vestingstad Bam, met negentigduizend inwoners, werd door de aardschok helemaal van de kaart geveegd. De befaamde leemarchitectuur bleek niet bestand tegen de zwaarte van de schok. "Veel van onze stadsgenoten liggen onder het puin. De situatie is uiterst zorgwekkend", zei Mohammad Ali Karimi, de provinciegouverneur. Speurhonden proberen al sinds zaterdagmorgen overlevenden te vinden, maar volgens reddingswerkers werden vooral doden onder de brokstukken vandaan gehaald. Samen met andere wereldleiders haastte VS-president George W. Bush, die Iran op de 'as van het kwaad' zette omdat het land massavernietigingswapens in de aanmaak zou hebben, zich om de Islamitische Republiek, of beter, "het Iraanse volk", te hulp te schieten. Ook uit Zwitserland, Groot-Brittannië, Zuid-Afrika, Duitsland en België arriveerden vliegtuigen in Kerman. Dat gebeurde in antwoord op de verzoeken om hulp uit Iran, zodra de omvang van de catastrofe duidelijk geworden was.
"Speurhonden, detectiemateriaal, lakens, medicijnen, voedsel en prefab woningen, dat hebben we het dringendst nodig", had het ministerie van Binnenlandse Zaken laten weten. Gisteravond zag het er evenwel naar uit dat de reddingsoperaties zouden worden afgeblazen. Het was wachten op het teken van de Iraanse overheid.
"Ik weet niet wat er met mijn familie gebeurd is", zegt Reza Jordani, een soldaat van middelbare leeftijd die in schoktoestand bij het bed van zijn tienjarige zoon Adil zit. Adil raakte zwaargewond. Jordani's hele straat werd in een hoop stenen en stof herschapen, maar op de een of andere manier slaagde hij erin zijn jongen onder de ruïnes vandaan te halen en 193 kilometer ver, naar Kerman, te brengen.
De beving liet bijna niets heel van de oude stad en de middeleeuwse burcht, die haar overheerste. De torens en bastions hadden deel uitgemaakt van een verbazingwekkend geheel dat zo uit duizend-en-een-nacht leek weggeplukt.
De omvang van de tragedie werd duidelijk nadat Lari gezegd had dat zo'n 70 procent van het dichtbevolkte nieuwe stadsdeel met de grond gelijk was gemaakt. Onder de ingestorte gebouwen bevinden zich ook twee ziekenhuizen. Ook onder het ziekenhuispersoneel vielen talrijke slachtoffers.
Volgens een verpleegster in Kerman zitten in het ziekenhuis aldaar, dat plaats heeft voor hoogstens zeshonderd patiënten, zeker tweeduizend gewonden op elkaar gepakt. Terwijl het hele weekend lang naschokken voelbaar waren, deden de autoriteiten er alles aan om de gewonden zoveel mogelijk te spreiden of naar de naburige provincie Khuzestan over te brengen.
'Ik vraag al sinds gisteren om hulp maar niemand heeft me bijgestaan. Alstublieft, help mij. Ik wil mijn vader levend terugzien'
