Directeur Unia: ‘Artsen weigerden ongevaccineerden op consultatie’

Het aantal meldingen nam in vergelijking met 2020 met 12 procent toe. Waaraan is die stijging volgens jullie te wijten?

Keytsman: “Met 10.610 meldingen overschrijden we voor het eerst de grens van 10.000. Als we bevoegd zijn voor het onderwerp en vermoeden dat er echt iets aan de hand is, openen we een dossier. Dat deden we 2.379 keer. De toename van het aantal meldingen komt wellicht deels doordat steeds meer mensen ons kennen en doordat we hard inzetten op laagdrempeligheid. Daarnaast merken we dat mensen hun rechten steeds beter kennen, én minder aanvaarden dat die worden geschonden. Toch is dit wellicht nog maar het topje van de ijsberg, want wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat er nog steeds veel discriminatie is, en te weinig inclusie.”

In het bijzonder het aantal meldingen over problemen met huisvesting is gestegen. Hoe komt dat?

“Discriminatie op de woningmarkt blijft een hardnekkig probleem, en niet alleen voor mensen met een handicap of niet-Belgisch klinkende naam. We zien vooral dat kandidaat-huurders bij voorbaat worden uitgesloten op basis van de aard van hun inkomen. Dat was het geval in 40 procent van de 390 geopende dossiers. Wie geen vast contract heeft, een leefloon of werkloosheidsuitkering krijgt, komt vaak niet in aanmerking. Het is begrijpelijk dat een verhuurder graag elke maand de huur wil ontvangen, maar het is wettelijk verboden om te discrimineren op basis van de aard van iemands inkomen, wanneer die op zich genoeg verdient om de huur te kunnen betalen. Wij gaan dan praten met immokantoren en verhuurders en leggen uit wat wel en niet mag.

“De stijging is volgens ons te wijten aan de wooncrisis. Er is een groot tekort aan betaalbare huurwoningen voor mensen met lage inkomens. Bij veel vraag en weinig aanbod loert discriminatie om de hoek. Daarom moet de overheid dringend met beleid komen dat dit probleem aanpakt.”

De coronapandemie leidde tot heel wat meldingen. Waar gingen die zoal over?

“Ongeveer een derde van meldingen die we ontvingen was op een of andere manier met de pandemie gerelateerd. Mensen stoorden zich vooral aan uitspraken in de media. Zoals toen Marc Noppen (UZ Brussel) opriep om het niet-gevaccineerden zo moeilijk mogelijk te maken. Of toen premier Alexander De Croo over een pandemie van de ongevaccineerden sprak. Wij kunnen dan weliswaar enkel oproepen om minder te stigmatiseren en te polariseren, want dit soort uitspraken kunnen de drempel om te discrimineren verlagen.

“We hebben uiteindelijk 320 dossiers geopend die met de coronapandemie te maken hadden, onder meer over het Covid Safe Ticket. In sommige gevallen ging het echt om schending van de toegang tot basisrechten. Sommige artsen weigerden ongevaccineerden om op consultatie te komen, vaak uit schrik om zelf besmet te raken. Maar er zijn andere manieren om dat te voorkomen. We hebben een hele reeks aanbevelingen gepubliceerd om bij een volgende pandemie volksgezondheid en mensenrechten beter met elkaar te verzoenen. Het kan bijvoorbeeld niet dat een vaccinatiepas een verkapte vaccinatieplicht wordt.”

Ook het aantal dossiers over politie en justitie nam toe.

“Ook daar speelt een corona-effect, want het was vaak de politie die op de handhaving van de coronamaatregelen moest toezien. Daarnaast is de toename wellicht te wijten aan het succes van de Black Lives Matter-beweging, waardoor mensen minder makkelijk aanvaarden dat ze op basis van hun huidskleur staande worden gehouden. We werken daarom samen met politiekorpsen om het beleid rond profilering te verbeteren en politiekorpsen diverser te maken.”