Diplomaten lopen weg bij toespraak Ahmadinejad

De afgevaardigden van de aanwezige lidstaten van de Europese Unie (EU) op de VN-racismeconferentie Durban II in Genève hebben tijdens een toespraak van de Iraanse president Mahmoed Ahmadinejad vandaag de zaal verlaten. Ahmadinejad was net beginnen praten over een na 1945 in het Midden-Oosten opgerichte "racistische staat".

Kwestie Israël
De gehele aanloop naar Durban II is overschaduwd geworden door de kwestie-Israël. Het westerse blok ziet in kritiek op de Joodse staat islamitisch antisemitisme. Door de onenigheid over de kwestie heeft een aantal landen, waaronder de VS en de EU-landen Duitsland, Nederland, Italië en Polen hun kat gestuurd.

Zionisme
Net voor zijn toespraak was Ahmadinejad door VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon tijdens een gesprek onder vier ogen diets gemaakt "zionisme" en "racisme" niet met elkaar gelijk te stellen. De topman van de volkerenorganisatie had echter ook de boycot van sommige landen veroordeeld.

"Na de Tweede Wereldoorlog hebben zij (de Geallieerden) hun toevlucht gezocht tot militaire agressie om een gehele natie van zijn grond te beroven onder het mom van joods lijden", zo stak Ahmadinejad van wal.

"Zij hebben migranten naar Europa, de VS en de wereld van de Holocaust gestuurd om een racistische regering in bezet Palestina op te richten", zei hij in een duidelijke verwijzing naar Israël.

Applaus
De Iraanse president zei dat de geallieerden zich echter zouden moeten inspannen om "een einde te maken aan het misbruik van de zionisten en hun aanhangers". Toen verlieten de afgevaardigden van 23 Europese landen de zaal, terwijl andere deelnemers applaudiseerden voor Ahmadinejad. Hij had het ook over "barbaars racisme" terwijl zionisme "gepersonaliseerd racisme" is.

Na de toespraak van meer dan een half uur heeft de VN het "taalgebruik" van de Iraanse leider Ahmadinejad bekritiseerd. "Dit is het tegendeel van wat de conferentie wou bereiken", zei Ban. Frankrijk gewaagde van een "haatrede".

"Arrogant en egoïstisch"
Op een persconferentie noemde Ahmadinejad de boycot "arrogant en egoïstisch". Ook de mensenrechtenorganisatie Amnesty International bekritiseerde de boycot. AI riep de regeringen op de bijeenkomst niet te "politiseren". Kritiek was er ook van, onder andere, Rusland en Oostenrijk.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft beslist de Israëlische ambassadeur in Zwitserland meteen terug te roepen voor overleg uit protest tegen de beslissing van Bern om Ahmadinejad toe te laten op de Durban II conferentie.

Bovendien moet de Zwitserse zaakgelastigde op de Zwitserse ambassade in Israël tekst en uitleg komen geven op het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken.

Minimalisering boycot
In Brussel minimaliseerde de Europese Commissie de boycot door te zeggen dat 23 van de 27 Europese landen wel aanwezig zijn. Die willen in de slottekst echter geen veroordeling van individuele staten, religies of antisemitische uitlatingen.

Wegblijven of terugkomen?
België verliet ook de vergaderzaal uit "protest" tegen de uitlatingen van het Iraanse staatshoofd, maar zal wel actief te participeren aan de conferentie en zijn stem te laten horen. Volgens Brussel mogen de VN immers niet in handen van extremisten worden gelaten.

Tsjechië blijft daarentegen wel "definitief" weg van de conferentie, zo heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken in Praag meegedeeld. Het land zit momenteel de Europese Unie voor. (belga/sps/edp)