NieuwsChina
Diorfotograaf beeldt Chinese vrouw af met kleine ogen – en nu is iedereen boos
Een omstreden foto wakkert de discussie aan over het Chinese schoonheidsideaal. Heeft de fotograaf gekozen voor een westers stereotype, of zijn de Chinese idealen nodig aan herziening toe?
‘Sinistere’ en ‘troosteloze ogen’ heeft de vrouw die fotografe Chen Man in de campagne voor modemerk Dior portretteerde. Tenminste, dat schrijft staatskrant Beijing Daily. De artiest kreeg meer kritiek over zich heen, de afgelopen week. Ze zou een verkeerd beeld schetsen van de Chinese vrouw. Een ander nieuwsblad bekritiseerde de vette haren en hangende, enkele oogleden van het model.
Nu Chens foto’s zo in de aandacht stonden, werd ook haar andere werk eens goed bekeken. Eerdere portretten van vrouwen met ‘spookachtige make-up’ en stevig aangezette ogen zouden racistische stereotypes zijn.
Chen Man bood er excuses voor aan op de voor China zo kenmerkende manier. “Ik zal mij verdiepen in Chinese geschiedenis (...) en mijn ideologieën verbeteren”, schreef ze in een verklaring op sociaal medium Weibo. “Ik zal de zelfverzekerde geest van China’s nieuwe tijdperk blijven gebruiken als bron van inspiratie en ernaar streven om met mijn werk het Chinese verhaal te vertellen.”
Extreme filtertjes
De portretten van vrouwen waren juist bedoeld om de schoonheid van de Chinese vrouw te vieren, in al haar gedaantes. Maar Chinezen denken blijkbaar anders over hun schoonheid. Op profielfoto’s zien vrouwen er door extreme filtertjes vaak allemaal hetzelfde uit. Maskertjes en poeders liggen in iedere drogisterij en geven vrouwen een wittere huid. Grote ogen zijn mooier, en voor een paar honderd euro kun je een dubbel ooglid kopen. De Chinese markt voor plastische chirurgie groeide tussen 2015 en 2019 met 28,7 procent – tegen 8,2 procent wereldwijd, blijkt uit onderzoek door adviesbureau Deloitte.
Is het model in de Diorcampagne – mét sproeten – nu het resultaat van te veel westerse invloeden? Of is ze juist een westers stereotype van een Aziatisch gezicht? Hoe wil de Chinees worden afgebeeld? Op sociale media wordt daar volop over gedebatteerd, en zelfbewuste vrouwen zetten graag hun ogen aan met kohlpotlood.
Maar het gesprek over identiteit en verscheidenheid wordt dwarsgezeten door de conservatieve opstelling van de Communistische Partij: diversiteit is niet gewenst. Zo liggen inmiddels ook foto’s die Chen Man in 2008 maakte onder vuur. Het project met de provocerende naam Young Pioneer, laat een meisje zien dat in een luchtig jurkje op de Drieklovendam staat of uitkijkt over de skyline van Peking. Té provocatief voor de maatstaven van 2021.
Geen provocaties
Chinezen moeten terug naar de middelmaat, lijkt het devies. Geen provocaties meer van te sexy, te veel westerse invloeden of te veel nadruk op Chinese ogen of de haardracht van een etnische minderheid. Staatskrant Global Times schat in dat de vraag naar operaties aan bijvoorbeeld oogleden, neus of de zo begeerde spitse kin de komende vijf jaar meer dan verdubbelt. Maar de verwachting is dat plastische chirurgie de volgende industrie is die het regime in Peking wil aanpakken.
Tegelijkertijd wordt feminisme ontmoedigd en soms zelfs de kop ingedrukt – of dat nou is omdat vrouwen meer kinderen moeten krijgen nu de bevolking dreigt te krimpen, of om het patriarchale model in stand te houden. Punt is dat afwijken van de norm die de Communistische Partij stelt, niet gewenst is.
Om niet helemaal in ongenade te vallen, probeert Chen Man met haar verklaring te redden wat er te redden valt. Wat haar niet helpt, is dat haar opdrachtgever Dior de omstreden foto, bedoeld voor een tentoonstelling in Shanghai, snel van de muur heeft gehaald om “de gevoelens van de Chinezen niet te kwetsen”.
