Deze week op onze planeet

Elke week staat Reporter stil bij de gezondheidstoestand van de wereld. Werd ergens op onze aardbol een spectaculair, onrustwekkend of bizar natuurfenomeen gesignaleerd? U leest het in 'Deze week op onze planeet'. Heet van de naald, dat spreekt.

Konijnen bedreigen Werelderfgoed

Het afgelegen eiland Macquarie, dat halverwege tussen Australië en Antarctica ligt en dat vanwege zijn natuurschoon op de Unescolijst van Werelderfgoed staat, wordt totaal kaalgevreten door konijnen. Ook de fauna loopt gevaar: de pinguïns en albatrossen worden bedreigd door ratten en muizen, zo waarschuwt het Wereldnatuurfonds (WNF) in een rapport. Het WNF heeft de overheid van de Australische deelstaat Tasmanië, waar Macquarie onder valt, gevraagd om de ratten en konijnen uit te roeien, door bijvoorbeeld vergiftigd aas neer te leggen of jachthonden in te zetten. De konijnen werden aan het eind van de negentiende eeuw meegebracht door zeehondenjagers, maar de populatie werd lange tijd binnen de perken gehouden door katten. De laatste jaren echter is het aantal konijnen enorm toegenomen en vreten de beesten alle planten op die het eiland bij elkaar houden, en dat leidt tot gevaarlijke aardverschuivingen. Volgens het WNF is het leeuwendeel van de schade pas in de afgelopen paar jaar ontstaan.

Onderwatervulkaan

Voor de kust van het Japanse eiland Minami Iwo Jima, in het westen van de Stille Oceaan, is een onderzeese vulkaan uitgebarsten, zo meldt de Japanse kustwacht. De bemanning van een vissersboot had gezien dat de het water van kleur veranderde en dat er rookwolken boven de golven dreven. Volgens de Japanse meteorologische dienst is de activiteit waarschijnlijk afkomstig van de vulkaan Fukutoku Okanoba. Toen die in 1986 uitbarstte, ontstond er een eilandje van zeshonderd meter lang en vijftien meter hoog, dat overigens al vrij snel weer door de golven was verzwolgen.

Dreigend irrigatieverbod

Als het niet snel gaat regenen in het oosten van Australië, mogen de boeren geen water meer gebruiken voor het bevloeien van hun land, om de watervoorziening in de steden zeker te stellen. Dat heeft de Australische premier John Howard gezegd. Klimaatexperts verwachten ook de komende tijd weinig regen, juist nu het winterse groeiseizoen begint. Ze baseren hun voorspelling op de luchtdruk boven het zuiden van de Stille Oceaan.

Prairies overstroomd

De Canadese provincie Saskatchewan is getroffen door de zwaarste overstromingen in dertig jaar. In zestien dorpen is de noodtoestand uitgeroepen. Er wordt keihard gewerkt om de schade aan wegen en bruggen tot een minimum te beperken. Ruim zeshonderd inwoners van het indianenreservaat Red Earth First Nation, zo'n 270 kilometer ten noordoosten van de stad Saskatoon, moesten worden geëvacueerd.

Roodborstjes zingen 's nachts

Roodborstjes in lawaaierige steden gaan 's nachts zingen, omdat de kans dan groter is dat ze worden gehoord. Dat schrijven onderzoekers van de Britse Sheffield University in het blad Biology Letters. Het team, onder leiding van dr. Richard Fuller, zegt bewijzen te hebben gevonden dat de vogels hun gedrag hebben aangepast aan het leven in de grote stad. Eerder werd aangenomen dat het nachtelijk gezang werd veroorzaakt door het kunstlicht in de stad, waardoor het bioritme van de roodborstjes in de war zou raken. "De vogels zingen 's nachts omdat ze dan minder last hebben van de herrie", aldus Fuller. "Op plaatsen waar de roodborstjes 's nachts zingen, is tien keer zoveel lawaai als op plekken waar ze dat overdag doen." Maar de gedragsverandering heeft wel een prijs voor de roodborstjes, die normaal gesproken pas bij het krieken van de dag beginnen te kwinkeleren. Volgens Fuller zijn de nachtbrakers overdag vaak erg moe.

Aardbevingen

In een fjord in het zuiden van Chili zijn zeker drie mensen verdronken toen ze in zee werden gesleurd door monstergolven, veroorzaakt door een aardbeving met een kracht van 6,2 op de schaal van Richter. Zeven mensen worden nog vermist. De golven ontstonden doordat er grote stukken aardmassa van de heuvels losraakten en in het fjord stortten. De aardbeving was de zwaarste in een reeks van honderden bevingen die op 22 januari is begonnen en die volgens wetenschappers wordt veroorzaakt door het ontstaan van een onderzeese vulkaan.

Er waren ook aardbevingen in het noorden en het zuiden van de Filippijnen, in Alaska en in de omgeving van Los Angeles.

Eilanders vissen te veel

De bewoners van de meeste eilanden in de wereld vangen zoveel vis dat ze hun belangrijkste bron van eiwit binnen enkele decennia dreigen kwijt te raken. Dat blijkt uit een Canadese studie. De 49 onderzochte eilandstaten vangen gemiddeld 64 procent meer vis dan met het oog op de duurzaamheid verantwoord is, schrijft een van de onderzoekers, de zeebioloog Isabelle Cote van de Simon Fraser University, in het blad Current Biology. In negen onderzochte landen is de visserij volgens Cote al helemaal ingestort. In andere landen zal hetzelfde gebeuren, tenzij er maatregelen worden genomen om vangst en visconsumptie te beperken. "Maar voor miljoenen mensen op deze eilanden is er geen alternatief voor de visserij", aldus Cote.